PROFILBARU.COM

Region Autonomiczny Mongolii Wewnętrznej
ᠦᠪᠦᠷ ᠮᠣᠩᠭᠤᠯ ᠤᠨ ᠥᠪᠡᠷᠲᠡᠭᠡᠨ ᠵᠠᠰᠠᠬᠤ ᠣᠷᠤᠨ
Nazwa chińska
Pismo uproszczone	内蒙古自治区
Pismo tradycyjne	內蒙古自治區
Hanyu pinyin	Nèi Měnggǔ Zìzhìqū
Wade-Giles	Nei Mêng-ku Tzŭ-⁠chih-⁠ch’ü
Wymowa (IPA)	[nêi mə̌ŋ.kù tsɹ̩̂.ʈʂɻ̩̂.tɕʰý]
	region autonomiczny
	; Step w Mongolii Wewnętrznej
Państwo	Chiny
Stolica	Hohhot
Kod ISO 3166-2	CN-15
Gubernator	Bu Xiaolin
Powierzchnia	1 183 000 km²
Populacja (2020); • liczba ludności	; 24 049 155
• gęstość	20 os./km²
	Szczegółowy podział administracyjny
Liczba prefektur	12
Liczba powiatów	101
Liczba gmin	1425
	Położenie na mapie Chin;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Ten artykuł od 2013-11 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Region Autonomiczny Mongolii Wewnętrznej (Mongolia Wewnętrzna, mong. ᠦᠪᠦᠷ ᠮᠣᠩᠭᠤᠯ ᠤᠨ ᠥᠪᠡᠷᠲᠡᠭᠡᠨ ᠵᠠᠰᠠᠬᠤ ᠣᠷᠤᠨ; chiń. 内蒙古自治区; pinyin Nèi Měnggǔ Zìzhìqū) – region autonomiczny w północnych Chinach obejmujący południowe ziemie historycznej Mongolii.

Mongolia Wewnętrzna to jedna z większych jednostek administracyjnych Chin, stanowi aż 12% ich powierzchni, chociaż zamieszkują ją jedynie 24 mln osób. Graniczy z prowincjami Heilongjiang, Jilin, Liaoning, Hebei, Shanxi, Shaanxi i Gansu, a także Regionem Autonomicznym Ningxia. Stolicą Mongolii Wewnętrznej jest Hohhot.

Historia

W starożytności i wczesnym średniowieczu tereny współczesnej Mongolii Wewnętrznej zamieszkiwały koczownicze ludy mongolskie, z których część okresowo znajdowała się pod chińskim panowaniem.

Od IX wieku tereny Mongolii Wewnętrznej znajdowały się pod panowaniem chińskich dynastii pochodzenia koczowniczego: Liao, Xixia i Jin.

W latach 1227–1234 Mongolia Wewnętrzna weszła w skład chanatu mongolskiego Czyngis-chana. Za panowania dynastii Yuan wchodziła w skład Chin. Po upadku Yuanów w 1368 Mongolia Wewnętrzna znalazła się pod panowaniem ord mongolskich, a od jej południowej granicy rozciągnął się odbudowany Wielki Mur Chiński.

W latach 1626–1636 tereny dzisiejszej Mongolii Wewnętrznej zostały opanowane przez Mandżurów. Wraz z przejęciem przez Mandżurów władzy w Chinach w 1644 Mongolia Wewnętrzna stała się ich częścią.

Po powstaniu Republiki Chińskiej w Mongolii Wewnętrznej narodził się ruch niepodległościowy. W okresie międzywojennym ówczesne władze chińskie podzieliły Mongolię Wewnętrzną na nowo utworzone prowincje: Rehe (Dżehol), Chahar, Suiyuan i Ningxia, traktując je jako teren masowej kolonizacji chińskiej. W 1937 Japończycy dokonali inwazji na Mongolię Wewnętrzną i utworzyli marionetkowe państwo Mengjiang.

W 1945 Mongolię Wewnętrzną zajęła Armia Czerwona. W 1947 przyłączono ją ponownie do Chin, nadając jej autonomię.

Geografia

Terytorium regionu obejmuje na ogół zrównaną wyżynę, stanowiącą część wielkiej Wyżyny Mongolskiej, wzniesioną średnio powyżej 1000 m n.p.m. W południowej części regionu wchodzi weń szeroką pętlą rzeka Huang He. Z wyżyny wznoszą się izolowane masywy górskie, zbudowane z odpornych utworów krystalicznych – na północ od zakola Huang He pasma Wula Shan (2130 m) i Daqing Shan (2400 m), w zachodniej części zakola masyw Zhuozi Shan (3015 m). Klimat jest silnie kontynentalny, z dużymi wahaniami temperatur nie tylko w ciągu roku, ale i w ciągu doby. Roczna suma opadów wynosi od 150 mm na zachodzie do 40 mm na wschodzie. Poza Huang He nie ma tu w zasadzie stałych rzek, lecz wyłącznie okresowe, wysychające w lecie i wpadające do bezodpływowych jezior słonych lub ginące w pustyni. Lasów poza zaroślami wzdłuż Huang He brak. Większą część powierzchni regionu zajmują suche stepy, przechodzące bliżej granicy z Mongolią w półpustynie z ubogą roślinnością, rozsianą kępkami. Typowa piaszczysta pustynia – Ordos rozciąga się wewnątrz zakola Huang He, sięgając do poprowadzonego wzdłuż jej południowej granicy Wielkiego Muru.

Podział administracyjny

Ze względów historycznych podział administracyjny Mongolii Wewnętrznej odbiega nieco od podziału innych jednostek administracyjnych ChRL. Posiada ona swoje własne jednostki podziału terytorialnego: związki (盟 méng) – odpowiadające rangą prefekturom, chorągwie (旗 qí) – odpowiadające rangą powiatom oraz sumu (苏木 sūmù) – odpowiadające rangą gminom^[2].

Lp.	Nazwa	Chiński	Hanyu pinyin	Transliteracja	Siedziba

Prefektury miejskie
2	Bayan Nur	巴彦淖尔市	Bāyànnào’ěr Shì	Bayan Naγur Qota	Dzielnica Linhe
3	Wuhai	乌海市	Wūhǎi Shì	Üqai Qota	Dzielnica Haibowan
4	Ordos	鄂尔多斯市	È’ěrduōsī Shì	Ordos Qota	Dzielnica Dongsheng
5	Baotou	包头市	Bāotóu Shì	Buγutu Qota	Dzielnica Kundulun
6	Hohhot	呼和浩特市	Hūhéhàotè Shì	Kökeqota	Dzielnica Huimin
7	Ulanqab	乌兰察布市	Wūlánchábù Shì	Ulaγančabu Qota	Dzielnica Jining
9	Chifeng	赤峰市	Chìfēng Shì	Ulaγanqada Qota	Dzielnica Hongshan
10	Tongliao	通辽市	Tōngliáo Shì	Töngliyao Qota	Dzielnica Horqin
12	Hulun Buir	呼伦贝尔市	Hūlúnbèi’ěr Shì	Kölün Buir Qota	Dzielnica Hailar
Związki
1	Alxa	阿拉善盟	Ālāshàn Méng	Alaša Ayimaγ	Alxa Zuoqi
8	Xilin Gol	锡林郭勒盟	Xīlínguōlè Méng	Sili-yin Ɣool Ayimaγ	Xilinhot
11	Hinggan	兴安盟	Xīng’ān Méng	Kingγan Ayimaγ	Ulanhot

Przypisy

↑ Communiqué of the Seventh National Population Census (No. 3) [online] [dostęp 2021-05-21] (ang.).
↑ Mongols from Country to City. edited by Ole Bruun and Li Narangoa. Copenhagen: Nordic Institute of Asian Studies, 2006, s. 60.