PROFILBARU.COM

Most w ciągu magistrali węglowej w Bydgoszczy
	; Widok z brzegu Brdy
Długość całkowita	115,3 m
Państwo	Polska
Miejscowość	Bydgoszcz
	Podstawowe dane
Przeszkoda	rz. Brda
Długość	115,3 m
Liczba torów	2
Liczba przęseł	3
Rozpiętość przęseł	32,4 + 47,6 + 32,4
Data budowy	1930
	Położenie na mapie Bydgoszczy Most w ciągu magistrali węglowej w Bydgoszczy
	Położenie na mapie Polski Most w ciągu magistrali węglowej w Bydgoszczy
	Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Most w ciągu magistrali węglowej w Bydgoszczy
	53°07′07,9″N 18°06′08,7″E/53,118861 18,102417
	Multimedia w Wikimedia Commons

Most w ciągu magistrali węglowej w Bydgoszczy – most kolejowy, stalowy na rzece Brdzie, położony w dzielnicy Czersko Polskie w Bydgoszczy.

Lokalizacja

Most spina oba brzegi Brdy na ujściowym odcinku rzeki, gdzie ma ona formę zalewu^[2]. Mostem przebiega kolejowa obwodnica towarowa Bydgoszczy w ciągu linii kolejowej nr 201, wybudowana jako fragment magistrali węglowej.

Dane techniczne

Most jest zbudowany jako trzyprzęsłowa, kratownicowa konstrukcją stalowa z jazdą górą. Kratownice o górnych pasach poziomych i dolnych łukowych oparte są na dwóch, licowanych cegłą przyczółkach oraz nasypie ziemnym o wysokości 10,7 m. Światło dla żeglugi pod obiektem wynosi: 31 + 45 + 31 × 6,0 m. Dopuszczalne są obciążenia rzędu 22 ton na oś^[1].

Przez most prowadzi dwutorowa, zelektryfikowana linia kolejowa tzw. magistrala węglowa, która jest z gospodarczego punktu widzenia jedną z najważniejszych kolejowych dróg transportu towarowego w Polsce^[3]. Obiekt nie jest przystosowany do ruchu pieszego. Dostęp drogowy do obiektu jest możliwy od strony ulicy Osiedle Rzemieślnicze^[4].

Historia budowy mostu i odcinka bydgoskiego magistrali węglowej^[5]

Budowa mostu odbyła się w kontekście budowy nowej linii kolejowej, tzw. magistrali węglowej, która była największą inwestycją komunikacyjną II Rzeczypospolitej. Dla całej linii najważniejsze znaczenie miały mieć węzły kolejowe w Zduńskiej Woli, Inowrocławiu i Bydgoszczy. Prace w okolicy Bydgoszczy obejmowały budowę wschodniej i północnej obwodnicy kolejowej (dwutorowej) z Nowej Wsi Wielkiej do Maksymilianowa wraz z nową stacją Kapuściska Tranzytowe. Wykonano również sześć wiaduktów nad drogami kołowymi i torami kolejowymi oraz usunięto uciążliwy przejazd kolejowy na ul. Gdańskiej.

Prace na odcinku bydgoskim prowadzono w dwu etapach. Odcinek północny Kapuściska Małe – Maksymilianowo (11 km) wykonano od jesieni 1927 r. do wiosny 1928 r. Odcinek południowy Nowa Wieś Wielka – Kapuściska Małe (21,3 km) wybudowano w okresie od lata 1928 r. do końca 1930 r. Prace wykonywano w większości ręcznie z niewielkim wykorzystaniem maszyn. Kilka tysięcy robotników pracowało dniem i nocą na trzy zmiany. 9 listopada 1930 r. dokonano uroczystego otwarcia linii Nowa Wieś Wielka-Gdynia.

Najtrudniejszym problemem do pokonania przy budowie obwodnicy była budowa mostu przez Brdę. Obiekt ten, choć nie najdłuższy na całej trasie^[6] okazał się najdroższy i najtrudniejszy do wykonania z uwagi na trudne warunki terenowe. Projekt mostu wykonano indywidualnie przez pracowników Zarządu Budowy, przy czynnym współudziale niezależnych specjalistów, którzy wykonali projekt żelaznych przęseł. Wybudowano go ostatecznie jako trzyprzęsłowy (32,4 m + 47,6 m + 32,4 m) o długości 115 m, wchodzący na przyczółkach w nasyp kolejowy. Prace przy moście rozpoczęto jesienią 1929 r. i ukończono w 1930 r. Koszt wykonania mostu wyniósł 2 mln zł^[7].

Inwestycja prowadzona początkowo wyłącznie przez Polskie Koleje, później została dokończona przez prywatne Francusko-Polskie Towarzystwo Kolejowe (od 1931 r.), które otrzymało 45-letnią koncesję.

W trakcie II wojny światowej, w związku z budową zakładów DAG Fabrik Bromberg Niemcy rozbudowali magistralę m.in. o dworzec Emilianowo w Puszczy Bydgoskiej. W 1941 roku dobudowano drugi tor. W 1945 r. wycofujący się Niemcy zniszczyli most pod obydwoma torami, które odbudowano w 1949 i 1951 roku. W 1967 roku magistrala węglowa biegnąca przez most została zelektryfikowana^[1].

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Monografia mostów województwa kujawsko-pomorskiego. Brda i Kanał Bydgoski. Tom II z serii: Mosty z biegiem rzek pod red. Krzysztofa Dudka. Bydgoszcz – Grudziądz 2012. Wydawca: Związek Mostowców Rzeczypospolitej Polskiej Oddział Pomorsko-Kujawski. ISBN 978-83-934160-2-8.
↑ Od 1906 r.
↑ Obecnie uznana jest za linię towarowego tranzytu transeuropejskiego w VI korytarzu transportowym.
↑ Most kolei francuskiej w Bydgoszczy z widokiem na Brdę
↑ Kotlarz Grzegorz: Budowa bydgoskiego odcinka magistrali węglowej Herby Nowe – Gdynia w latach 1928–1930. [w:] Kronika Bydgoska XXI (1999). Bydgoszcz 2000.
↑ Dłuższy był pięcioprzęsłowy 170-m most na Warcie.
↑ Dla porównania koszt wykonania fragmentu magistrali Nowa Wieś Wielka-Gdynia wyniósł 85,4 mln zł, a całej magistrali ok. 230-270 mln.

Bibliografia

Czajkowski Edmund: 134 bydgoskiego węzła kolejowego. [w:] Kalendarz Bydgoski 1985
Kotlarz Grzegorz: Budowa bydgoskiego odcinka magistrali węglowej Herby Nowe – Gdynia w latach 1928–1930. [w:] Kronika Bydgoska XXI (1999). Bydgoszcz 2000
Lijewski Teofil: Geografia transportu Polski. Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne. Warszawa 1977
Michalski Stanisław red.: Bydgoszcz wczoraj i dziś 1945-1980. Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Warszawa-Poznań 1988
Monografia mostów województwa kujawsko-pomorskiego. Brda i Kanał Bydgoski. Tom II z serii: Mosty z biegiem rzek pod red. Krzysztofa Dudka. Bydgoszcz – Grudziądz 2012. Wydawca: Związek Mostowców Rzeczypospolitej Polskiej Oddział Pomorsko-Kujawski. ISBN 978-83-934160-2-8.
Podgóreczny Józef: Bydgoski Węzeł Kolejowy. [w:] Kalendarz Bydgoski 1969
Widernik Mieczysław: Magistrala węglowa Śląsk-Gdynia i jej znaczenie w okresie międzywojennym. [w:] Zapiski historyczne TNT XLXIX Rok 1984 z.2
Zakrzewski Bogdan: 130 lat bydgoskiej kolei. [w:] Kalendarz Bydgoski 1980