Mistrzostwa Walii w piłce nożnej mężczyzn

Mistrzostwa Walii w piłce nożnej (ang. Welsh Football Championship, wal. Pencampwriaeth pêl-droed Cymru) – rozgrywki piłkarskie, prowadzone cyklicznie – corocznie lub co sezonowo (na przełomie dwóch lat kalendarzowych) – mające na celu wyłonienie najlepszej męskiej drużyny w Walii.

Historia

Mistrzostwa Walii w piłce nożnej rozgrywane są od 1945 roku. Obecnie rozgrywki odbywają się w wielopoziomowych ligach: Welsh Premier League, Cymru Alliance, Welsh Football League oraz niższych regionalnych klasach.

4 października 1864 roku w Wrexham powstał pierwszy walijski klub piłkarski Wrexham Town, potem następne. Po założeniu walijskiej federacji piłkarskiej – FAW w 1876 roku, rozpoczął się proces zorganizowania pierwszych oficjalnych rozgrywek o Puchar Walii w sezonie 1877/78. Tradycyjnie, walijskie kluby profesjonalne od samego początku uczestniczyły w mistrzostwach Anglii. W sezonie 1909/10 6 walijskich klubów: Wrexham F.C., który już występował w Birmingham and District League od sezonu 1905/06, oraz Swansea F.C., Newport F.C., Ton Pentre F.C., Merthyr Tydfil F.C., Aberdare Town F.C. i Riverside F.C. dołączyły do Southern Football League. Rozgrywki League of Wales zostały utworzone jako rozgrywki piłkarskie dla klubów z całej Walii dopiero w 1992 (kluby Cardiff City F.C., Swansea City A.F.C. i Wrexham F.C. pozostały w ligowej systemie angielskiej piłki nożnej, a Colwyn Bay F.C., Merthyr Tydfil F.C. i Newport County A.F.C. zrezygnowały z przyłączenia do walijskich mistrzostw). Tak powstała liga Walii, która oddzieliła swoją ligę od Anglii.

Wcześniej, istniały różne ligi, generalnie łączyły kluby z geograficznych regionów Walii. Pierwsza z nich, założona w 1890 roku, była South Wales League i Welsh Senior League (z siedzibą w północno-wschodniej części kraju, ale bez najsilniejszych klubów regionu, które grały w angielskiej Combination League). Po zakończeniu II wojny światowej działały odrębne ligi:

• na południu kraju – znana jako Abacus League do 1992, a wcześniej jako National Division (po reorganizacji w 1983);
• na północy kraju – znana jako Welsh Alliance do 1990;
• w środku kraju – znana jako Mid-Wales League do 1990.

W 1990 ostatnie dwie ligi połączyły się w Cymru Alliance, która z kolei w 1992 połączyła się z Abacus League w celu utworzenia League of Wales. Kluby z najwyższej ligi spadają do niższej ligi, która została podzielona na dwie dywizje: Cymru Alliance (północna) i Welsh Football League (południowa).

W sezonie 2002/03 liga zmieniła nazwę na Welsh Premier League^[1].

Mistrzowie i pozostali medaliści

Rozgrywki regionalne (nieoficjalne)

Sezon	Mistrz południowej Walii	Mistrz północnej Walii	Mistrz środkowej Walii
1945/46	Lovell's Athletic F.C.	HMS Glendower F.C.	–
1946/47	Lovell's Athletic F.C.	Caernarfon Town F.C.	Llanidloes Town F.C.
1947/48	Lovell's Athletic F.C. Reserves	Penrhyn Quarry F.C.	–
1948/49	Merthyr Tydfil F.C. Reserves	Llandudno Junction F.C.	Aberystwyth Town F.C.
1949/50	Merthyr Tydfil F.C. Reserves	Holyhead Town F.C.	Aberystwyth Town F.C.
1950/51	Swansea Town F.C. Reserves	Pwllheli & District F.C.	Llanidloes Town F.C.
1951/52	Merthyr Tydfil F.C. Reserves	Pwllheli & District F.C.	55th R.A. Tonfannau F.C.
1952/53	Ebbw Vale & Cwm F.C.	Holyhead Town F.C.	55th R.A. Tonfannau F.C.
1953/54	Pembroke Borough F.C.	55th R.A. Tonfannau F.C.	55th R.A. Tonfannau F.C.
1954/55	Newport County F.C. Reserves	Fflint Town United F.C.	Kington Town F.C.
1955/56	Pembroke Borough F.C.	Fflint Town United F.C.	55th R.A. Tonfannau F.C.
1956/57	Haverfordwest County A.F.C.	Fflint Town United F.C.	55th R.A. Tonfannau F.C.
1957/58	Ton Pentre F.C.	Holyhead Town F.C.	55th R.A. Tonfannau F.C.
1958/59	Abergavenny Thursdays F.C.	Borough United F.C.	Aberystwyth Town F.C.
1959/60	Abergavenny Thursdays F.C.	Nantlle Vale F.C.	Caersws F.C.
1960/61	Ton Pentre F.C.	Pwllheli & District F.C.	Caersws F.C.
1961/62	Swansea Town F.C. Reserves	Blaenau Ffestiniog F.C.	Llandrindod Wells F.C.
1962/63	Swansea Town F.C. Reserves	Borough United F.C.	Caersws F.C.
1963/64	Swansea Town F.C. Reserves	Holyhead Town F.C.	Kington Town F.C.
1964/65	Swansea Town F.C. Reserves	Colwyn Bay F.C.	Berriew F.C.
1965/66	Lovell's Athletic F.C.	Caernarfon Town F.C.	Kington Town F.C.
1966/67	Cardiff City F.C. 'A'	CPD Porthmadog F.C.	Llandrindod Wells F.C.
1967/68	Cardiff City F.C. 'A'	CPD Porthmadog F.C.	Welshpool F.C.
1968/69	Bridgend Town F.C.	CPD Porthmadog F.C.	Welshpool F.C.
1969/70	Cardiff City F.C. 'A'	Holyhead Town F.C.	Barmouth & Dyffryn United F.C.
1970/71	Llanelli F.C.	Bethesda Athletic F.C.	Welshpool F.C.
1971/72	Cardiff City F.C. 'A'	Blaenau Ffestiniog F.C.	Llanidloes Town F.C.
1972/73	Bridgend Town F.C.	Blaenau Ffestiniog F.C.	Welshpool F.C.
1973/74	Ton Pentre F.C.	Blaenau Ffestiniog F.C.	Llanidloes Town F.C.
1974/75	Newport County F.C. Reserves	CPD Porthmadog F.C.	Welshpool F.C.
1975/76	Swansea Town F.C. Reserves	CPD Porthmadog F.C.	Newtown F.C.
1976/77	Llanelli F.C.	Bethesda Athletic F.C.	Welshpool F.C.
1977/78	Llanelli F.C.	Caernarfon Town F.C.	Caersws F.C.
1978/79	Pontllanfraith F.C.	Caernarfon Town F.C.	Newtown F.C.
1979/80	Newport County F.C. Reserves	Blaenau Ffestiniog F.C.	Welshpool F.C.
1980/81	Haverfordwest County A.F.C.	Colwyn Bay F.C.	Llanidloes Town F.C.
1981/82	Ton Pentre F.C.	Courtaulds Greenfield F.C.	Newtown F.C.
1982/83	Barry Town F.C.	Colwyn Bay F.C.	Caersws F.C.
1983/84	Barry Town F.C.	Colwyn Bay F.C.	Aberystwyth Town F.C.
1984/85	Barry Town F.C.	Conwy United F.C.	Aberystwyth Town F.C.
1985/86	Barry Town F.C.	Conwy United F.C.	Caersws F.C.
1986/87	Barry Town F.C.	Bethesda Athletic F.C.	Newtown F.C.
1987/88	Ebbw Vale F.C.	Llanfairpwll F.C.	Newtown F.C.
1988/89	Barry Town F.C.	Flint Town United F.C.	Caersws F.C.
1989/90	Haverfordwest County A.F.C.	CPD Porthmadog F.C.	Caersws F.C.
1990/91	Abergavenny Thursdays F.C.	Flint Town United F.C.
1991/92	Abergavenny Thursdays F.C.	Caersws F.C.

Sezon K T Mistrz Wicemistrz III miejsce Br. Król strzelców Uwagi League of Wales 1992/93     1 Cwmbran Town Inter Cardiff Aberystwyth Town 29 Steve Woods (Ebbw Vale) 20 klubów 1993/94     1 Bangor City Inter Cardiff Ton Pentre 43 David Taylor (Porthmadog) 20 klubów 1994/95     2 Bangor City Afan Lido Ton Pentre 31 Frank Mottram (Bangor City) (Porthmadog) 20 klubów 1995/96     1 Barry Town Newtown AFC Conwy United 38 Ken McKenna (Conwy United) 21 klubów 1996/97     2 Barry Town^*** Inter Cardiff Ebbw Vale FC 42 Tony Bird (Barry Town) 21 klubów 1997/98     3 Barry Town^** Newtown AFC Ebbw Vale FC 40 Eifion Williams (Barry Town) 20 klubów 1998/99     4 Barry Town^** Inter Cardiff Cwmbran Town 28 Eifion Williams (Barry Town) 17 klubów 1999/00     1 Total Network Solutions Barry Town Cwmbran Town 28 Chris Summers (Cwmbran Town) 18 klubów 2000/01     5 Barry Town^* Cwmbran Town Carmarthen Town 25 Graham Evans (Caersws) 18 klubów 2001/02     6 Barry Town^* Total Network Solutions Bangor City 47 Marc Lloyd-Williams (Bangor City) 18 klubów Welsh Premier League 2002/03     7 Barry Town^* Total Network Solutions Bangor City 24 Graham Evans (Caersws) 18 klubów 2003/04     1 Rhyl FC^*** Total Network Solutions Haverfordwest County 24 Graham Evans (Caersws) 17 klubów 2004/05     2 Total Network Solutions^* Rhyl FC Bangor City 31 Marc Lloyd-Williams (Total Network Solutions) 18 klubów 2005/06     3 Total Network Solutions^** Llanelli A.F.C. Rhyl FC 28 Rhys Griffiths (Port Talbot Town) 18 klubów 2006/07     4 TNS Llansantffraid^* Rhyl FC Llanelli A.F.C. 30 Rhys Griffiths (Llanelli) 17 klubów 2007/08     1 Llanelli A.F.C.^** TNS Llansantffraid Rhyl FC 40 Rhys Griffiths (Llanelli) 18 klubów 2008/09     2 Rhyl FC Llanelli A.F.C. TNS Llansantffraid 31 Rhys Griffiths (Llanelli) 18 klubów 2009/10     5 The New Saints F.C.^** Llanelli A.F.C. Port Talbot Town FC 30 Rhys Griffiths (Llanelli) 18 klubów 2010/11     3 Bangor City F.C. The New Saints F.C. Neath F.C. 25 Rhys Griffiths (Llanelli) 12 klubów, 2 rundy 2011/12     6 The New Saints F.C. Bangor City F.C. Neath F.C. 24 Rhys Griffiths (Llanelli) 12 klubów, 2 rundy 2012/13     7 The New Saints F.C. Airbus UK Broughton F.C. Bangor City F.C. 25 Michael Wilde (The New Saints) 12 klubów, 2 rundy 2013/14     8 The New Saints F.C.^* Airbus UK Broughton F.C. Bangor City F.C. 20 Chris Venables (Aberystwyth Town) 12 klubów, 2 rundy 2014/15     9 The New Saints F.C.^*** Bala Town F.C. Airbus UK Broughton F.C. 28 Chris Venables (Aberystwyth Town) 12 klubów, 2 rundy 2015/16     10 The New Saints F.C.^*** Bala Town F.C. Llandudno F.C. 20 Chris Venables (Aberystwyth Town) 12 klubów, 2 rundy 2016/17     11 The New Saints F.C.^** Connah’s Quay Nomads F.C. Bala Town F.C. 22 Jason Oswell (Newtown) 12 klubów, 2 rundy 2017/18     12 The New Saints F.C.^** Bangor City F.C. Connah’s Quay Nomads F.C. 22 Greg Draper (The New Saints) 12 klubów, 2 rundy 2018/19     13 The New Saints F.C.^* Connah’s Quay Nomads F.C. Barry Town F.C. 27 Greg Draper (The New Saints) 12 klubów, 2 rundy Cymru Premier 2019/20     1 Connah’s Quay Nomads F.C.^** The New Saints F.C. Bala Town F.C. 22 Chris Venables (Bala Town F.C.) 12 klubów, 2 rundy 2020/21     2 Connah’s Quay Nomads F.C. The New Saints F.C. Bala Town F.C. 24 Chris Venables (Bala Town F.C.) 12 klubów, 2 rundy 2021/22     14 The New Saints F.C.^* Bala Town F.C. Newtown A.F.C. 24 Declan McManus(inne języki) (The New Saints) 12 klubów, 2 rundy 2022/23     15 The New Saints F.C.^* Connah’s Quay Nomads F.C. Pen-y-Bont F.C. 29 Declan McManus(inne języki) (The New Saints) 12 klubów, 2 rundy 2023/24     16 The New Saints F.C.^** Connah’s Quay Nomads F.C. Bala Town F.C. 22 Brad Young(inne języki) (The New Saints) 12 klubów, 2 rundy

Uwagi:
^* – klub zdobył także Puchar Walii.
^** – klub zdobył także Puchar Ligi Walijskiej.
^*** – klub zdobył także Puchar Walii i Puchar Ligi Walijskiej.

Statystyka

Klasyfikacja według klubów

W dotychczasowej historii Mistrzostw Walii na podium oficjalnie stawało w sumie 20 drużyn. Liderem klasyfikacji jest The New Saints F.C., który zdobył 14 tytułów mistrzowskich.

Stan po sezonie 2023/24.

Barry Town

Bangor City

Connah's Quay Nomads

Cwmbran Town

Llanelli

Rhyl

The New Saints

Lokalizacja drużyn mistrzowskich
10 i więcej mistrzostw Walii

Lp.	Klub	Miejsca na podium			Zwycięskie sezony
1.	The New Saints ^*	16	7	1	1999/00, 2004/05, 2005/06, 2006/07, 2009/10, 2011/12, 2012/13, 2013/14, 2014/15, 2015/16, 2016/17, 2017/18, 2018/19, 2021/22, 2022/23, 2023/24
2.	Barry Town	7	1	1	1995/96, 1996/97, 1997/98, 1998/99, 2000/01, 2001/02, 2002/03
3.	Bangor City	3	2	4	1993/94, 1994/95, 2010/11
4.	Rhyl	2	2	2	2003/04, 2008/09
5.	Connah’s Quay Nomads	2	4	1	2019/20, 2020/21
6.	Llanelli	1	3	1	2007/08
7.	Cwmbran Town	1	1	2	1992/93
8.	Inter Cardiff	0	4	0
9.	Bala Town	0	3	4
10.	Airbus UK Broughton	0	2	1
	Newtown	0	2	1
12.	Afan Lido	0	1	0
13.	Ton Pentre	0	0	2
	Ebbw Vale	0	0	2
	Neath	0	0	2
	Carmarthen Town	0	0	2
17.	Aberystwyth Town	0	0	1
	Conwy United	0	0	1
	Haverfordwest County	0	0	1
	Port Talbot Town	0	0	1
	Pen-y-Bont	0	0	1

^* Klub też nazywał się jako Llansatffraid do 1996 oraz Total Network Solutions w latach 1996–2006.

Uczestnicy

44 zespołów, które wzięły udział w 33 ligowych Mistrzostwach Walii, które były prowadzone od 1992/93 aż do sezonu 2021/22 łącznie. Tylko Aberystwyth Town i Newtown były zawsze obecne w każdej edycji.

Pogrubione zespoły biorące udział w sezonie 2024/25.

• 33 razy: Aberystwyth Town F.C., Newtown A.F.C.
• 32 razy: The New Saints F.C.
• 31 razy: Connah’s Quay Nomads F.C.
• 26 razy: Bangor City F.C.
• 24 razy: Carmarthen Town A.F.C.
• 22 razy: Haverfordwest County A.F.C.
• 20 razy: Caernarfon Town F.C., Rhyl F.C.
• 18 razy: Caersws F.C., Cefn Druids A.F.C., Llanelli A.F.C.
• 17 razy: Barry Town United F.C.
• 16 razy: Port Talbot Town F.C., Bala Town F.C.
• 15 razy: Airbus UK Broughton F.C., Cwmbran Town A.F.C.
• 13 razy: Afan Lido F.C., Porthmadog F.C.
• 10 razy: Welshpool Town F.C., Flint Town United F.C.
• 9 razy: Inter Cardiff F.C., Cardiff Metropolitan University F.C., Prestatyn Town F.C.
• 8 razy: Conwy United F.C.
• 6 razy: Ebbw Vale F.C., Holywell Town F.C., Pen-y-Bont
• 5 razy: Neath Athletic F.C., Rhayader Town F.C.
• 4 razy: Briton Ferry A.F.C., Llandudno F.C., Ton Pentre F.C.
• 3 razy: Cemaes Bay F.C., Maesteg Park A.F.C., Mold Alexandra F.C., Oswestry Town F.C.
• 2 razy: Pontypridd United A.F.C.
• 1 raz: Abergavenny Thursdays F.C., Briton Ferry Llansawel A.F.C., Cardiff Grange Harlequins A.F.C., Colwyn Bay, Llangefni Town F.C., Llanidloes Town F.C.

Zobacz też

• Tabela wszech czasów mistrzostw Walii w piłce nożnej
• Welsh Premier League
• Puchar Walii

Przypisy

1. Wales 2002/03 – RSSSF

Bibliografia

• Oficjalna strona Welsh Premier League. welshpremier.com. (ang.).
• Premier League, [w:] baza Soccerway (liga) [dostęp 2021-01-11] .
• Oficjalna strona FAW. faw.cymru. (ang.).
• Archiwum wyników meczów i tabel. rsssf.org. (ang.).
• Baza klubów brytyjskich. fchd.info. (ang.).