Iszbi-Erra (akad. Išbi-Erra) – zbuntowany namiestnik Ibbi-Suena, ostatniego króla z III dynastii z Ur, założyciel i pierwszy władca I dynastii z Isin. Jego rządy datowane są na lata ok. 2017–1985 p.n.e. (chronologia średnia)[1][2].
Mapa południowej Mezopotamii w okresie starobabilońskim (ok. 2000-1595 p.n.e.)
Imię
Imię Išbi-Erra, znaczące najprawdopodobniej „bóg Erra nasycił się”[3], wydaje się stanowić zakadyzowaną formę amoryckiego imienia Jašbi-Erra[4]. W transliteracji imię to zapisywane jest zazwyczaj dIš-bi-Er3-ra, z użyciem determinatywu boskiego dingir na początku, co świadczy o tym, iż Iszbi-Erra przejął istniejącą za czasów panowania władców III dynastii z Ur ideę „boskości” władcy.
Pochodzący z Mari Iszbi-Erra pełnił urząd namiestnika Isin za czasów panowania Ibbi-Suena (2029-2005 p.n.e.), ostatniego króla z III dynastii z Ur[8]. Wykorzystując zamieszanie spowodowane najazdem koczowniczych Amorytów wypowiedział on mu w 2017 r. p.n.e. posłuszeństwo i samemu przyjął tytuł królewski, zakładając tym samym I dynastię z Isin[9]. Po upadku III dynastii z Ur udało mu się utrzymać kontrolę nad miastem Isin i centrum religijnym Nippur, a także odbić z rąk Elamitów miasto Ur.
W krótkim czasie podporządkował sobie południową i środkową Mezopotamię, zwalczając lub układając się z lokalnymi przywódcami Amorytów. Utworzone przez niego państwo przez ponad pół wieku, aż do panowania Lipit-Isztara (1934-1924 r. p.n.e.), wyznaczało losy Sumero-Akadu.
Przypisy
↑hasło Ishbi-Erra, w: Gwendolyn Leick, Who's Who..., s. 81.
↑A.K. Grayson, Königslisten und Chroniken. B. Akkadisch, w: Reallexikon der Assyriologie, tom VI (Klagesang-Libanon), Walter de Gruyter, Berlin - New York 1980-83, s. 90.
