Smukłe pnącza do gigantycznych lian, osiągających wysokość 20 metrów. Młode rośliny tworzą naziemne kolonie, rośliny dorosłe pną się po pniach drzew, rzadziej skałach[7].
U roślin dorosłych występuje monopodialna łodyga pnąca, cienka i giętka, gładka, szorstka lub pokryta wyraźnymi, podłużnymi, nieregularnymi, białawymi wyrostkami. Starsze łodygi są niemal zdrewniałe, skorkowaciałe lub pokryte jasnobrązową, papierową skórką[7].
Na całej długości łodygi powstają przybyszowe korzenie powietrzne dwóch typów: korkowaciejące korzenie czepne oraz rzadziej występujące, drewniejące korzenie asymilacyjne[7].
U nasady pędów kwiatostanowych występują sztywne lub błoniaste katafile i profile, szybko wysychające i odpadające. Liście właściwe położone są na łodydze równomiernie, niekiedy gęściej w jej dolnej części i przy wierzchołku. Ogonki liściowe tworzą długie pochwy liściowe, o szybko wysychających brzegach, niekiedy całkowicie wysychające do postaci siateczki włókien lub całkowicie rozpadające się i pozostawiające bliznę liściową[7]. Występują dwie formy liści: młodociane i dojrzałe, te drugie osiągają wielkość do 60 cm[8]. Blaszki liściowe często asymetryczne, młodociane całobrzegie i sercowate, dojrzałe całobrzegie, lancetowate, eliptyczne i podłużno-eliptyczne lub pierzastodzielne do pierzastosiecznych, rzadko perforowane (Epipremnum pinnatum). Użyłkowanie pierwszorzędowe pierzaste, zbiegające się do żyłki marginalnej, drugo- i czasami trzeciorzędowe równoległo-pierzaste, dalsze siatkowate[9].
Rośliny tworzą od jednego do kilku kwiatostanów typu kolbiastegopseudancjum. Pierwszy kwiatostan otoczony jest przez liść właściwy i katafil, kolejne przez profil i katafil. Pędy kwiatostanowe cylindryczne do bocznie spłaszczonych. Pochwa kwiatostanu łódkokształtna, wyraźnie lub raczej słabo dziobiowato zakończona, w okresie kwitnienia lekko rozchylająca się lub płasko otwierająca się i odpadająca przed zakończeniem kwitnienia, brudnobiała, żółta lub zielonkawa. Kolba siedząca, rzadko osadzona na szypule, mniej więcej cylindryczna i zwężająca się ku wierzchołkowi. Kwiaty obupłciowe, pozbawione okwiatu, zbudowane z pojedynczej zalążni i 4 wolnych pręcików[7]. Zalążnie niemal tetragonalno-pryzmatyczne, ścięte, jednokomorowe, przechodzące w masywną, pryzmatyczną szyjkę słupka zakończoną guziczkowatym lub podłużno-równowąskim znamieniem. W zalążni z parietalnego łożyska powstają zwykle 2, rzadziej 4 lub 6–8 (E. amplissimum) anatropowe zalążki. Niekiedy zalążnie u nasady i wierzchołka kolby są jałowe[7]. Czasem u nasady pochwy występują wyłącznie kwiaty żeńskie[9]. Nitki pręcików płaskie, równowąskie; główki pręcików krótsze od nitek, pylniki podłużno-eliptyczne, otwierające się przez podłużną szczelinę[9]. Rośliny zakwitają zazwyczaj dopiero po wytworzeniu liści dojrzałych, wskutek tego w uprawie domowej przeważnie nie zakwitają[8].
Jagody o wyraźnej pozostałości szyjki słupka, odpadającej po dojrzeniu. Nasiona nerkowate, o grubej i kruchej, gładkiej łupinie. Bielmo obfite[9].
Gatunki podobne
Przedstawiciele plemienia Monstereae, od których różnią się szczegółami budowy kwiatów[9]. Szczególne podobieństwo występuje z przedstawicielami rodzaju rafidofora, od których epipremnum różnią się jedynie budową nasion[7].
Szczyty korzeni powietrznych Epipremnum pinnatum są spożywane przez kobiety w Vanuatu dla ułatwienia porodu[13]. Badania przeprowadzone w 2010 roku wykazały, że części naziemne roślin tego gatunku wykazują silne działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe oraz hamują peroksydację lipidów[14]. W medycynie chińskiejepipremnum złociste (pashulong) stosowane jest w celu detoksykacji i usunięcia toksycznego ciepła, a także leczniczo w razie zapalenia ścięgien, w złamaniach, oparzeniach, wrzodach, ranach i zaczerwienieniach. Związki chemiczne zawarte w roślinach tego gatunku wykazują działanie cytotoksyczne przeciwko komórkom nowotworowym oraz stymulujące system immunologiczny[15]. W weterynarii młode pędy epipremnum złocistego były podawane koniom w celu pozbycia się robaków jelitowych[10].
Do rodzaju epipremnum należy jedna z najpopularniejszych pnących roślin pokojowych, epipremnum złociste, pod koniec XX wieku zaliczana do rodzaju rafidofora (Rhaphidophora aurea – rafidofora złocista lub r. złota), a wcześniej scindapsus (Scindapsus aureus – scindapsus złocisty lub s. złoty). Obecnie nadal roślinę tę określa się potocznie nazwą scindapsus. Jest to jedna z najmniej wymagających roślin pokojowych, znajdująca zastosowanie jako pnącze okienne, okrywa ściany lub roślina płożąca[16]. Jej cechą charakterystyczną są sercowate, lekko asymetryczne, całobrzegie, zielone i żółto nakrapiane liście, które w naturze osiągają długość 40 cm i są perforowane lub pierzastosieczne, jak u roślin z rodzaju monstera[17]. Epipremnum złociste ma wysoką zdolność oczyszczania powietrza. W ciągu doby eliminuje 75% tlenku węgla i 67% formaldehydu[18].
Inne zastosowania
Pędy Epipremnum pinnatum służą do produkcji koszy wykorzystywanych w ceremoniach pogrzebowych w Tonga[13]. Owoce i pochwy kwiatostanowe epipremnum złocistego były używane do przygotowywania trucizny do strzał[10].
Uprawa
Wymagania
Epipremnum złociste wymaga stanowiska jasnego, chronionego przed bezpośrednim działaniem słońca. W całkowitym cieniu liście tej rośliny nie wybarwiają się, a pędy stają się wyciągnięte. Roślina ta dobrze rośnie również w świetle sztucznym. Optymalnym podłożem jest mieszanka ziemi liściowej, gnojowej, torfu i piasku w równych proporcjach. Epipremnum dobrze będzie rosło jednak nawet w samym torfie, pod warunkiem regularnego nawożenia[19].
Pielęgnacja
W okresie wegetacji, od kwietnia do sierpnia, epipremnum należy dość obficie podlewać, dodatkowo nawożąc je raz w tygodniu nawozem wieloskładnikowym, oraz zapewnić roślinie wysoką wilgotność powietrza. Rośliny przesadza się wiosną do raczej płaskich doniczek. Od września do marca roślina ta przechodzi okres spoczynku. Zaleca się obniżenie w tym okresie temperatury do około 15 °C oraz ograniczenie podlewania[19].
Rozmnażanie
Bardzo proste z sadzonek pędowych, ukorzeniających się nawet w wodzie. Ponieważ obcięcie wierzchołka pędu powoduje zahamowanie wzrostu, zaleca się przeznaczenie na sadzonki całej łodygi[16], którą należy pociąć na odcinki o długości około 4–5 cm, z przynajmniej jednym liściem. Sadzonki należy umieścić w podłożu z torfu i piasku lub torfu i perlitu. W temperaturze 24–26 °C ukorzeniają się po około miesiącu[19].
↑Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
↑ abGeoffreyG.BurnieGeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC271991134.
↑ abcdefSimon J. Mayo, Josef Bogner, Peter C. Boyce: The Genera of Araceae. Eleanor Catherine (ilustr.). Kew: The Trustees, Royal Botanic Gardens, 1997, s. 121. ISBN 1-900347-22-9. OCLC468572283. (ang.).
↑ abcDavid W. Nellis: Poisonous Plants and Animals of Florida and the Caribbean. Sarasota, FL: Pineapple Press, 1997, s. 149. ISBN 1-56164-111-1.
↑ abR. J. Morrison, Paul A. Geraghty, Linda Crowl: Science of Pacific Island people. Suva, Fiji: Institute of Pacific Studies, 1994, s. 20, 169. ISBN 982-02-0106-3.
↑Lai Wah Chan (et al.). Antimicrobial and antioxidant activities of Cortex Magnoliae Officinalis and some other medicinal plants commonly used in South-East Asia. „Chinese Medicine”. 3, 2008. DOI: 10.1186/1749-8546-3-15.
↑ abMargot. Schubert: Mieszkamy wśród kwiatów. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1991, s. 318-319. ISBN 83-09-00563-6.
↑Jiří Haager: Mieszkanie w kwiatach : moje hobby. Warszawa: Polska Oficyna Wydawnicza "BGW", 1992, s. 208. ISBN 83-7066-343-5.
↑ abcdMieczysław Czekalski: Cisus, hoja, filodendron...: rośliny pnące ozdobą mieszkania. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1988, s. 38-39. ISBN 83-09-01250-0.
↑Leszek B. Orlikowski, Aleksandra Trzewik, Katarzyna Wiejacha, Grażyna Szkuta. Phytophthora tropicalis, a new pathogen of ornamental plants in Poland. „Journal of Plant Protection Research”. 46 (1), s. 103-109, 2006. (ang.).
