Dwór w Trzcinicy

Dwór w Trzcinicy

nr rej. A-45 z 4.07.1984[1]
Dwór-pawilon z 1905
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Miejscowość	Trzcinica
Typ budynku	dwór
Ukończenie budowy	XVIII w. i w XIX w.
Pierwszy właściciel	rodzina Siemieńskich
Kolejni właściciele	rodziny Jabłonowskich, Stadnickich, Włodków, Wojtynkiewiczów
Obecny właściciel	Starostwo Powiatowe w Jaśle
Położenie na mapie gminy wiejskiej Jasło Trzcinica, dwór
Położenie na mapie Polski Trzcinica, dwór
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Trzcinica, dwór
Położenie na mapie powiatu jasielskiego Trzcinica, dwór
49°44′09,6″N 21°23′54,5″E

Dwór w Trzcinicy – zabytkowy zespół dworski powstały w XVIII i XIX w., wraz z parkiem, znajdujący się w miejscowości Trzcinica koło Jasła.

Opis

Założenie dworskie z barokową okazałością ukształtowało się w końcu XVIII w. W tym czasie Trzcinica stanowiła starostwo niegrodowe trzymane przez generała majora wojsk koronnych Wilhelma Siemieńskiego i jego żonę Petronelę z Reklewskich Siemieńską. W 1777 przejętą przez rząd austriacki Trzcinicę wykupili Siemieńscy i przekazali w wianie swojej córce Annie Jabłonowskiej, a ta następnie swojej córce Józefie Stadnickiej. W czasie rabacji galicyjskiej w 1846 r. Józefa Stadnicka uratowała dwór przed hordami chłopów, rozświetlając go i eksponując portret cesarskiej pary^[2]. Nie wiadomo co stało się ze starym dworem w następnych latach, ponieważ w 1905 r. na jego trójpoziomowych piwnicach kolejny właściciel dóbr trzcinickich, Samuel Onufry Włodek, zbudował pawilon z przylegającą do niego wieżą, w której mieściła się kaplica^[3].

Dwór w czasie I wojny światowej, podczas nieobecności ówczesnego właściciela Stanisława Wojtynkiewicza, uległ znacznym zniszczeniom. W 1945 cały majątek dworski ówczesnej właścicielki Barbary Kierpiec, córki Wojtynkiewicza, o powierzchni 100,61 ha został znacjonalizowany. Obszar 30,54 ha, z zabudowaniami dworskimi i parkiem o powierzchni 3,50 ha, przeznaczono dla organizowanej szkoły rolniczej^[4]. Zachowały się następujące elementy założenia:

• neogotycki pawilon z 1905, potem przebudowany, z charakterystyczną trójkondygnacyjną wieżą nakrytą namiotowym dachem, o ostrołukowych oknach i blendach
• dwie bliźniacze oficyny parterowe z XVIII w. przebudowane w XIX w., wysoko podpiwniczone, nakryte czterospadowymi dachami, do których przylegają dawna stajnia i oranżeria
• dawny budynek browarny z XIX w., parterowy, przekształcony w oficynę
• spichlerz piętrowy, murowany z początku XIX w.
• budynek gospodarczy na rzucie w kształcie litery L, mieszczący wozownię
• pozostałości parku z przełomu XVIII/XIX w.; przetrwało w nim sporo starodrzewu, głównie dębów, klonów i lip^[2][3].

• 
  Dwór od południa
• 
  Oficyna wschodnia
• 
  Oficyna zachodnia
• 
  Oficyna browarna
• 
  Stajnia
• 
  Spichlerz
• 
  Pozostałości parku

Przypisy

1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2024-01-09] .
2. Piotr Libicki: Dwory i pałace wiejskie w Małopolsce i na Podkarpaciu. Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2012, s. 468, 469. ISBN 978-83-7510-597-1.
3. Sylwester Polakowski: Pozostałości założeń dworskich województwa podkarpackiego. Wydawnictwo Lygian, Krosno 2012, s. 145, 146. ISBN 978-83-935995-0-9. OCLC 832725955.
4. Zdzisław Świstak i inni: Na śladach dworów i dworków Jasielszczyzny. Mała Poligrafia Redemptorystów w Tuchowie, Jasło 2005, s. 227, 235. ISBN 83-86744-58-8. OCLC 749753089.