Departament Dowodzenia Ogólnego Ministerstwa Spraw Wojskowych

Departament Dowodzenia Ogólnego

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	30 października 1934
Rozformowanie	1939
Tradycje
Rodowód	Biuro Ogólno Organizacyjne
Organizacja
Dyslokacja	Warszawa
Podległość	MSWojsk.

Departament Dowodzenia Ogólnego Ministerstwa Spraw Wojskowych (DDO MSWojsk) - organ pracy I wiceministra spraw wojskowych w II Rzeczypospolitej.

Departament Dowodzenia Ogólnego zajmował się pokojową organizacją wojska i jego wyszkoleniem. Odpowiadał za organizację bezpieczeństwa wojsk i obronę przeciwlotniczą i przeciwgazową. Administrował stanami osobowymi i przygotowywał regulaminy wojskowe^[1].

Formowanie i zmiany organizacyjne

Departament Dowodzenia Ogólnego został utworzony na podstawie zarządzenia L. 3978/Tjn. Org. w sprawie zmian w organizacji Ministerstwa Spraw Wojskowych z 30 października 1934 roku i rozkazu wykonawczego z 14 grudnia 1934 roku. Departament powstał na bazie dotychczasowego Biura Ogólno Organizacyjnego Ministerstwa Spraw Wojskowych^[2].

Skład osobowy departamentu w latach 1935-1936

• szef departamentu
• Wydział I Ogólny
• Wydział II Organizacji Wyszkolenia
• Wydział III Obrony Przeciwlotniczej

W styczniu 1937 roku Wydział III Obrony Przeciwlotniczej został przeniesiony do Dowództwa Obrony Przeciwlotniczej Ministerstwa Spraw Wojskowych.

W marcu 1937 roku z Gabinetu Ministra Spraw Wojskowych wyłączono Wydział Bezpieczeństwa i włączono w skład departamentu.

W lutym 1938 roku został zorganizowany Wydział Psychologiczno-Wychowawczy^[3].

Skład osobowy departamentu w latach 1938-1939

• szef departamentu
• zastępca szefa departamentu
• Wydział Ogólny
• Wydział Wyszkolenia
• Wydział Bezpieczeństwa
• Wydział Studiów
• Wydział Psychologiczno-Wychowawczy
• Samodzielny Referat ds. Mniejszości Narodowych

Obsada personalna departamentu

Szefowie biura i departamentu

• ppłk SG Teodor Furgalski (31 VII 1926 – III 1927)
• ppłk dypl. piech. Alojzy Horak (XII 1929 – VI 1933)
• ppłk dypl. piech. Karol Hodała (VI 1933 – 1934)
• płk dypl. piech. Witold Wartha (II 1935 - 10 IX 1939 → zastępca dowódcy Grupy „Stryj”)
• płk dypl. piech. Andrzej Liebich (10 – 17 IX 1939)

Zastępcy szefa departamentu

• ppłk dypl. piech. Karol Hodała (1934 – XI 1935)
• płk dypl. piech. Andrzej Liebich (24 III 1937 - 10 IX 1939 → szef departamentu)

Obsada personalna departamentu w marcu 1939^[4][a]

• szef departamentu - płk dypl. piech. Witold Wartha
• zastępca szefa departamentu - płk dypl. piech. Andrzej Liebich
• szef Wydziału Ogólnego - ppłk dypl. art. Włodzimierz Onacewicz (20 IX 1937 - 18 IX 1939)
• szef Wydziału Wyszkolenia - ppłk dypl. piech. Stefan Koeb (do IX 1939 → zastępca szefa sztabu Dowództwa Obrony Warszawy)
• szef Wydziału Bezpieczeństwa - ppłk dypl. piech. Henryk Konas
• szef Wydziału Studiów - ppłk dypl. piech. Józef Matecki
• szef Wydziału Psychologiczno-Wychowawczego - ppłk dypl. piech. Władysław Bieńkowski †1940 Charków^[6]
• kierownik Samodzielnego referatu do Spraw Mniejszości Narodowych - mjr dypl. Zygmunt Szatkowski
• kierownik referatu budżetowego - mjr int. Stanisław Piotr Maryńczak
• kierownik referatu rezerw - mjr dypl. kaw. Stanisław Kostkiewicz
• kierownik referatu - mjr dypl. piech. Władysław Dec (do 10 IX 1939 → kwatermistrz Grupy „Stryj”)
• kierownik referatu - mjr piech. Eugeniusz Wiktor Dębczyński
• kierownik referatu - mjr piech. Stefan Kalenkowski
• kierownik referatu ogólnego - mjr dypl. piech. Józef Michał Perzyński (do IX 1939)
• kierownik referatu – mjr piech. Józef Piesowicz †9–11 IV 1940 Katyń^[7]
• kierownik referatu – mjr dypl. piech. Zygmunt Szatkowski
• kierownik referatu – mjr piech. Wiktor Sztompka
• kierownik referatu – mjr dypl. kaw. Wacław Kamionko
• kierownik referatu – mjr kaw. Władysław Wojakowski
• kierownik referatu – mjr dypl. kaw. mgr Wacław III Zatorski
• kierownik referatu – mjr art. Jan II Stenzel
• kierownik referatu – mjr adm. (piech.) Adam Alojzy Adamski
• kierownik referatu – mjr adm. (piech.) Witold I Górecki
• kierownik referatu – mjr adm. (piech.) Alojzy Łukasz Stanisławowicz
• kierownik referatu – mjr adm. (kaw.) Witold Stanisław Michorowski
• kierownik referatu – mjr adm. (sap.) inż. Józef Stanisław Ciepielowski
• kierownik referatu – kpt. piech. Kazimierz Jan Żeglicki
• kierownik referatu – kpt. art. Jan Stefan Buchowiecki †1940 Charków^[8]
• kierownik referatu – kpt. dypl. art. Mieczysław Feliks Petecki
• kierownik referatu – kpt. adm. (piech.) Eustachy Idzikowski
• referent – kpt. adm. (piech.) Szymon Gorczyński †1940 Charków^[9]
• referent – kpt. adm. (piech.) Juliusz Eugeniusz Niemczewski
• referent – kpt. adm. (piech.) Stanisław Dajczak
• referent – kpt. adm. (piech.) Władysław Słodkiewicz

Uwagi

1. Wykaz zawiera obsadę departamentu według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939^[5].

Przypisy

1. Wyszczelski 2014 ↓, s. 294.
2. Böhm 1994 ↓, s. 200.
3. Böhm 1994 ↓, s. 213-214.
4. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 433.
5. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. VI.
6. Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 29.
7. Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 584.
8. Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 48.
9. Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 142.

Bibliografia

• Убиты в Катыни. Книга Памяти польских военнопленных – узников Козельского лагеря НКВД, расстрелянных по решению политбюро ЦК ВКП(б) от 5 марта 1940 года. Лариса Еремина (red.). Москва: Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья», 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.
• Tadeusz Böhm Böhm: Z dziejów naczelnych władz wojskowych II Rzeczypospolitej. Organizacja i kompetencje Ministerstwa Spraw Wojskowych w latach 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1994. ISBN 83-11-08368-1. OCLC 749724324.
• Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Lech Wyszczelski: Wojsko II Rzeczypospolitej. Armia ułanów, szarej piechoty i serca w plecaku. Od odzyskanej niepodległości do tragicznego września. Warszawa: Wydawnictwo Bellona. Spółka Akcyjna, 2014. ISBN 978-83-11-13061-6.