Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych

Biuro Personalne
Ministerstwa Spraw Wojskowych

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	17 lutego 1927
Rozformowanie	1939
Dowódcy
Pierwszy	gen. bryg. Michał Tokarzewski-Karaszewicz
Obecny	płk Marian Chilewski
Organizacja
Dyslokacja	garnizon Warszawa
Podległość	Ministerstwo Spraw Wojskowych

Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych – centralny organ Ministerstwa Spraw Wojskowych właściwy w sprawach personalnych^[1].

Historia biura

Z dniem 17 lutego 1927 z rozkazu ministra spraw wojskowych został zlikwidowany Oddział V Sztabu Generalnego, a równocześnie zostało utworzone Biuro Personalne MSWojsk., jako „centralny organ Ministerstwa Spraw Wojskowych dla spraw personalnych”^[2][3].

7 grudnia 1927 minister spraw wojskowych zatwierdził organizację i skład osobowy biura. Szef biura podlegał bezpośrednio ministrowi spraw wojskowych i posiadał upoważnienie ministra spraw wojskowych do wydawania i podpisywania w jego imieniu zarządzeń personalnych we wszystkich sprawach, co do których nie została zastrzeżona osobista decyzja ministra spraw wojskowych i Prezydenta Rzeczypospolitej. Szef biura posiadał w stosunku do podwładnego sobie personelu biura uprawnienia dowódcy okręgu korpusu^[1]. Biuro zostało powołane w celu koordynowania i ujednolicenia zarządzeń personalnych ministra spraw wojskowych dotyczących wojska lądowego, marynarki wojennej, duchowieństwa wojskowego oraz funkcjonariuszy cywilnych zatrudnionych w instytucjach wojskowych^[1].

Organizacja biura w 1927

Organizacja biura w grudniu 1927:

• szef biura oraz jego zastępca,
• wydział ogólny,
• wydział wyższych dowództw,
• wydział ewidencyjny,
• samodzielny referat szeregowych zawodowych i szeregowych nadterminowych,
• samodzielny referat funkcjonariuszy cywilnych.

Skład osobowy biura obejmował jednego generała, 27 oficerów sztabowych broni, 9 oficerów administracyjnych, 10 podoficerów zawodowych i naterminowych oraz 28 urzędników cywilnych i 5 niższych funkcjonariuszy cywilnych. Szeregowi – ordynansi osobiści oficerów sztabowych oraz szeregowi ordynansi do koni w liczbie trzech byli przydzielani z batalionu sztabowego MSWojsk^[1].

Struktura i obsada personalna biura

Szefowie biura

• gen. bryg. Michał Tokarzewski-Karaszewicz (17 II 1927 – 21 III 1929, równocześnie przewodniczący OTO)
• ppłk piech. Aleksander Prystor (p.o. do 25 IV 1929)
• płk dypl. piech. Bohdan Hulewicz (25 IV 1929 – 20 VI 1933)
• płk piech. Ignacy Misiąg (20 VI 1933 – II 1938)
• płk piech. Marian Chilewski (II 1938 – 1939)

Zastępcy szefa biura

• ppłk dypl. piech. Zygmunt Jerzy Kuczyński (30 IV 1927)
• mjr / ppłk piech. Kazimierz Kominkowski (IV 1929^[4] – 30 IV 1934 → rezerwa^[5])
• ppłk piech. Jan II Mazurkiewicz (1939)

Obsada personalna i struktura Biura w marcu 1939[6][a]
Stanowisko	Stopień, imię i nazwisko	Uwagi
szef biura	płk piech. Marian Chilewski	†27 XI 1939 Băile Herculane[8]
zastępca szefa Biura ds. rezerw	ppłk piech. Jan II Mazurkiewicz
sekretarz szefa biura	kpt. int. Władysław Burzyński	niemiecka niewola[8]
Wydział I Ogólno-Organizacyjny
szef Wydziału	ppłk piech. Stanisław Kordziński	†21 XII 1940[8]
zastępca szefa	mjr piech. Józef Groszek	niemiecka niewola
kierownik referatu 1 organizacyjnego	mjr piech. Józef Antoni Skórnicki	†1940 Charków[9]
kierownik referatu 2 spraw prawnych i honorowych	mjr aud. Zygmunt Hilary Staniszewski	†1940 Katyń[10]
kierownik referatu 3 odznaczeń i redakcji „Dziennika Personalnego”	kpt. adm. (piech.) Stanisław Sowa	†1940 Charków[11]
kierownik referatu 4 podoficerów zawodowych i nadterminowych	kpt. adm. (piech.) Jan Komarnicki	†1940 Katyń[12]
referent	kpt. adm. (piech.) Stanisław Myczkowski
Wydział II Oficerów Służby Stałej
szef	ppłk adm. (piech.) Franciszek Lewcio	†1940 Charków[13]
zastępca szefa	mjr kaw. Stanisław Jan Wołoszyn-Broczyński	†1940 Charków[14]
kierownik referatu 1 piechoty	mjr piech. Józef II Komenda	†1940 Charków[15]
referent	kpt. adm. (piech.) Wacław Sliżewicz[b]
kierownik referatu 2 kawalerii i taborów	mjr adm. (art.) Władysław Ekiert[c]
kierownik referatu 3 artylerii	mjr art. Zygmunt Józefkowicz[d]	PSZ w Wielkiej Brytanii
referent	kpt. art. Jan Skupiński[e]	†1943 Francja[8]
kierownik referatu 4 broni pancernych i saperów	kpt. br. panc. Julian Ciszewski[f]
kierownik referatu 5 łączności i żandarmerii	kpt. adm. (piech.) Wacław Plackowski
kierownik referatu 6 uzbrojenia, audytorów i geografów	mjr uzbr. Bronisław Wawrzyniec Pater
kierownik referatu 7 administracji, intendentury i Korpusu Kontrolerów	kpt. adm. (int.) Wiktor Pieniący-Pieniążek
kierownik referatu 8 zdrowia i weterynarii	kpt. lek. dr Włodzimierz Eugeniusz Krementowski	†1940 Charków[25]
referent	kpt. san. Alojzy Merchut
kierownik referatu 9 ewidencyjnego	mjr adm. (art.) Franciszek Obstarczyk
referent	kpt. adm. (piech.) Teodor Marian Żelazowski[26]	PSZ w Wielkiej Brytanii
Wydział III Rezerw
szef	mjr adm. (piech.) Tadeusz Piotr Bronikowski
zastępca szefa	mjr adm. (piech.) Stanisław Wielkopolan
kierownik referatu 1 piechoty	mjr adm. (piech.) Marian Krygiel
referent	kpt. adm. (piech.) Stanisław Wyszyński	†1940 Charków[27]
kierownik referatu 2 kawalerii i taborów	mjr kaw. Leon Panczakiewicz	†1940 Charków[28]
kierownik referatu 3 artylerii	mjr adm. (art.) Wiktor Rudolf Kaleta
kierownik referatu 4 broni pancernych i saperów	kpt. adm. (sap.) Jan Fuhrman	†1940 Charków[29]
kierownik referatu 5 łączności i żandarmerii	kpt. żand. Ryszard Sikorski	†1940 Charków[30]
kierownik referatu 6 uzbrojenia, audytorów i geografów	kpt. uzbr. Edward Duszkiewicz
kierownik referatu 7 intendentury i Korpusu Kontrolerów	kpt. int. Edward Federowicz
kierownik referatu 8 zdrowia i weterynarii	mjr lek. dr Wacław Jaros
kierownik referatu 9 ogólnego	kpt. int. Edward Bieliński
Wydział IV Obsad Sztabów i Wyższych Dowództw
szef	mjr piech. Jan Nałęcz-Koniuszewski
kierownik referatu 1 obsad pokojowych	mjr adm. (art.) Stanisław I Konasiewicz	internowany na Węgrzech
referent	kpt. adm. (piech.) Józef Hola
kierownik referatu 2 obsad wojennych	mjr adm. (piech.) Ferdynand Mazaraki	†1940 Charków[31]
referent	kpt. adm. (piech.) Józef I Kowalówka

Uwagi

1. Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939^[7].
2. kpt. adm. (piech.) Wacław Sliżewicz ur. 10 kwietnia 1894 w Wiaźmie, w rodzinie Adolfa. Po zakończeniu II wojny światowej wrócił do kraju i został zarejestrowany w jednej z rejonowych komend uzupełnień^[16]. Był odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi^[17].
3. mjr adm. (art.) Władysław Ekiert ur. 8 października 1894. Był odznaczony KN, KW i SKZ^[18].
4. Płk art. Zygmunt Józefkowicz ur. 3 marca 1895. Zmarł 16 marca 1965 i został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie^[19]. Był odznaczony KN, OOP5, KWx3 i SKZ^[20].
5. kpt. art. Jan Skupiński ur. 21 marca 1897 w Bielsku. Był odznaczony KW i SKZ^[21].
6. kpt. br. panc. Julian Ciszewski ur. 3 października 1897 w Kijowie, w rodzinie Cezarego^[22]. 12 marca 1933 został mianowany kapitanem ze starszeństwem z 1 stycznia 1933 i 3. lokatą w korpusie oficerów samochodowych^[23]. W 1937, w tym samym stopniu i starszeństwie, został przeniesiony do korpusu oficerów broni pancernych, grupa techniczna. Był odznaczony SKZ^[24].

Przypisy

1. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 35 z 7 grudnia 1927, poz. 409.
2. Rozkaz Tajny L. 11 Dowództwa Okręgu Korpusu Nr IV z 9 marca 1927 w: Żandarmeria Wojskowa w dokumentach z lat 1918–1939. T. 3: Dzienniki Rozkazów (Tajne). Warszawa: Centralna Biblioteka Wojskowa, 2020, s. 216. ISBN 978-83-63050-69-6..
3. Böhm 1994 ↓, s. 161.
4. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 27 kwietnia 1929, s. 118, równocześnie był kierownikiem Samodzielnego Referatu Personalnego GISZ.
5. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934, s. 140.
6. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 433.
7. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. VI.
8. Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2023-11-28].
9. Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 491.
10. Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 590.
11. Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 505.
12. Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 278.
13. Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 297.
14. Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 609.
15. Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 238.
16. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-01-24]..
17. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 300.
18. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 288.
19. Cmentarz Stare Powązki: MICHAŁ MYSZKOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2022-01-24] .
20. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 165.
21. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 176.
22. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-01-24]..
23. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 14 marca 1933, s. 49.
24. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 240.
25. Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 262.
26. Teodor Marian Żelazowski. [w:] Kolekcja akt żołnierzy zarejestrowanych w rejonowych komendach uzupełnień, sygn. II.56.10672 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-05-19].
27. Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 618.
28. Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 397.
29. Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 120.
30. Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 484.
31. Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 338.

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
• Tadeusz Böhm: Z dziejów naczelnych władz wojskowych II Rzeczypospolitej. Organizacja i kompetencje Ministerstwa Spraw Wojskowych w latach 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08368-1.
• Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
• Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.