Bohdan Czeszko
Bohdan Władysław Czeszko , ps . „Agawa” (ur. 1 kwietnia 1923 w Warszawie , zm. 21 grudnia 1988 tamże) – polski pisarz , scenarzysta i publicysta , poseł na Sejm PRL IV , V , VI i VII kadencji[1] . Budowniczy Polski Ludowej .
Życiorys
Urodził się w rodzinie Leonarda i Marii z domu Załęskiej. Przed wybuchem II wojny światowej ukończył w Warszawie szkołę średnią[2] .
W czasie okupacji niemieckiej pracował w warsztatach stolarskich i działał w konspiracji, od 1942 żołnierz Gwardii Ludowej i Armii Ludowej , ps. „Agawa”, członek Związku Walki Młodych . Brał udział m.in. w zamachu na Cafe-Club . Walczył w powstaniu warszawskim w batalionie AL „Czwartaków” na Woli , Starówce i Śródmieściu , jako sierżant i zastępca Lecha Matawowskiego „Mirka”, pełniąc funkcję szefa batalionu. Ranny podczas walk na Woli 6 sierpnia 1944. Po upadku powstania nadal działał w konspiracji w Częstochowie , w 1945 był komendantem MO w Częstochowie[2] , po czym w marcu 1945 wstąpił do 2 Armii Wojska Polskiego . Został ranny podczas forsowania Nysy . Po wojnie działał w Polskiej Partii Robotniczej i Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej .
Po zakończeniu wojny, w latach 1945–1947 uczył się w Państwowym Liceum Plastycznym w Warszawie , w 1947 zdał maturę[2] . W latach 1947–1951 studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie i podjął działalność literacką. Debiutował w 1948 tomem opowiadań Początek edukacji . Autor powieści o tematyce okupacyjnej i wojennej, między innymi Pokolenia z 1951. Powieść ta, opisująca historię Gwardii Ludowej i Armii Ludowej, nie należy do wzorcowych utworów socrealistycznych , została zekranizowana przez Andrzeja Wajdę w 1954. Był także autorem Trenu z 1961, który został negatywnie oceniony przez ówczesną oficjalną krytykę za „pacyfizm i czarnowidztwo”.
W latach 1954–1955 był korespondentem „Trybuny Ludu” w Moskwie . Po powrocie do kraju był redaktorem „Przeglądu Kulturalnego” , później zastępca redaktora naczelnego warszawskiej „Kultury” (1963–1967), od 1967 współpracował z „Nowymi Książkami” [2] . Od 1965 do 1980 był posłem na Sejm PRL . Należał do władz naczelnych Związku Bojowników o Wolność i Demokrację . Od 1971 był także członkiem Obywatelskiego Komitetu Odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie [3] .
Zmarł w Warszawie, pochowany z honorami na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera 31C-tuje-8)[4] . W imieniu władz PRL w pogrzebie uczestniczyli m.in. minister kultury i sztuki prof. Aleksander Krawczuk oraz kierownik Wydziału Kultury KC PZPR Tadeusz Sawic[5] .
Nagrobek Bohdana Czeszki na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie
Ordery i odznaczenia
Twórczość
Książki
Początek edukacji (1948)
Pokolenie (1951)
Drogi sytości (1951)
Krzewy koralowe (1954)
Moskwa, Wołga, Baku (1956)
Edukacja niesentymentalna (1958)
Przygoda w kolorach (1959)
Makatka z jeleniem (1961)
Tren i inne opowiadania (1961)
Opowiadania wybrane (1964)
Wióry (1970)
Marginałki (1971, wybór recenzji)
Powódź (1975)
Kłopoty władzy (1978)
Nostalgie mazurskie (1987)
Filmografia
Przypisy
↑ Dariusz D. Jarosz Dariusz D. , Działalność Podstawowej Organizacji Partyjnej PZPR przy Zarządzie Głównym Związku Literatów Polskich w latach 1949–1953 (w świetle akt własnych) , „Mazowieckie Studia Humanistyczne”, 5 (1), s. 5–45 [zarchiwizowane z adresu 2019-01-13] . [zob. s. 9]
↑ a b c d e f g Bohdan Czeszko [online], leksykonkultury.ceik.eu .
↑ „Biuletyn Zamek”, nr 17a, 19 czerwca 1971, s. 4.
↑ Wyszukiwarka grobów w Warszawie .
↑ Pogrzeb B. Czeszki , „Głos Pomorza”, nr 301, 29 grudnia 1988, s. 2.
↑ „Trybuna Robotnicza”, 1984, nr 172, s. 2.
↑ M.P. z 1954 r. nr 112, poz. 1564 („w 10. rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”).
↑ Lista odznaczonych Warszawskim Krzyżem Powstańczym . „Stolica”. Rok XXXVII, Nr 30 (1803), s. 14, 10 października 1982. Warszawa: Warszawskie Wyd. Prasowe RSW „Prasa-Książka-Ruch”. [dostęp 2024-09-25].
↑ Uznanie dla twórców kultury , „Trybuna Robotnicza”, nr 170, 19 lipca 1984, s. 1–2.
↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 – Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 – na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
↑ „Wojskowy Przegląd Historyczny”, nr 1 (41), styczeń–marzec 1967, s. 430.
↑ Potrzeby i nowe zadania , „Rzeczpospolita”, nr 229, 1 października 1986, s. 8.
↑ Nadzwyczajna sesja Sejmu , „Trybuna Robotnicza”, nr 172, 22 lipca 1966, s. 1.
↑ Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, nr 11, 30 czerwca 1965, s. 7.
↑ Uchwała Prezydium Rządu w sprawie przyznania nagród za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki za rok 1952 . „Trybuna Ludu”. Rok V, Nr 203 (1265), s. 6, 23 lipca 1952. Warszawa: KC PZPR. [dostęp 2024-07-31].
↑ „Dziennik Polski”, rok VIII, nr 176, (2639), s. 2.
↑ „Dziennik Polski”, rok XX, nr 171 (6363), s. 3.
Bibliografia
Linki zewnętrzne