William George Zane Jr., znany bardziej jako Billy Zane (ur. 24 lutego1966 w Chicago) – amerykański aktor, reżyser, producent filmowy i telewizyjny, model.
Jego przełomową rolą była postać obłąkanego psychopatycznego rozbitka Hughie Warrinera, szaleńca, który na równi ze strachem budzi współczucie i zrozumienie w australijskim dreszczowcu Martwa cisza (Dead Calm, 1989)[1], za którą otrzymał nominację do nagrody Chicago Film Critics Association dla najbardziej obiecującego aktora. Od tego czasu pojawił się w wielu filmach i serialach telewizyjnych, zwłaszcza w roli głównego antagonisty Caledona Hockleya, brutalnego i egoistycznego narzeczonego w epickim romantycznym filmie katastroficznym Jamesa CameronaTitanic (1997)[2], za który zdobył nagrodę Blackbuster Entertainment, a także był nominowany do MTV Movie Awards 1998 jako najlepszy czarny charakter i Nagrody Gildii Aktorów Ekranowych[3].
Wczesne lata
Urodził się w Chicago[4] w stanie Illinois jako drugie dziecko i jedyny syn Thalii Zane i Williama George’a Zane’a Sr., pary zawodowych aktorów i twórców szkoły dla techników medycznych[5][6]. Jego rodzice byli pochodzenia greckiego (Chios – matka i Mani – ojciec); a oryginalne nazwisko jego rodziny, „Zanetakos”, zostało później zmienione przez jego rodziców na „Zane”[7]. Jego starsza siostra Lisa Zane (ur. 5 kwietnia 1961), została również aktorką[8].
Dorastał jako wyznawca prawosławia, tradycji greckiej[9][10]. W 1979 jako nastolatek nagrywał filmy amatorską kamerą na taśmie super 8 mm. W 1982 uczył się aktorstwa i pisania scenariuszy w The American School w Montagnoli w Szwajcarii. W 1984 ukończył Zane Francis W. Parker School w Chicago w Illinois. Naukę kontynuował w Harand Camp of Theater Arts w Kenosha w Wisconsin[11]. Po przeprowadzce do Los Angeles pojawił się w lokalnych produkcjach teatralnych i przyłączył się do eksperymentalnej grupy teatralnej Tima Robbinsa The Actor’s Gang[12].
Kariera
Ubiegał się o rolę Biffa w przygodowej komedii fantastycznonaukowej Roberta ZemeckisaPowrót do przyszłości (Back to the Future, 1985), ostatecznie angaż otrzymał Thomas F. Wilson, jednak Zane spodobał się reżyserowi na tyle, że otrzymał debiutancką rolę Matcha, kolegi i członek grupy Biffa, znęcającej się nad głównym bohaterem (Michael J. Fox) w Powrocie do przyszłości (1985) i sequeluPowrót do przyszłości II (Back to the Future Part II, 1989)[13]. Potem znalazł się na planie filmowym dramatu telewizyjnego ABCBractwo sprawiedliwych (Brotherhood of Justice, 1986) u boku Keanu Reevesa, Kiefera Sutherlanda, Danny’ego Nucci i Lori Loughlin, komedii fantastycznonaukowej Stephena HerekaCritters (1986) i telewizyjnego filmu kryminalnego NBCPrzypadek Hillside Stranglers (The Case of the Hillside Stranglers, 1989) jako pełzający seryjny zabójca z Dennisem Fariną.
Po tym, jak Val Kilmer odrzucił główną rolę Johnny’ego Castle w Dirty Dancing, zaproponowano jemu angaż. Kiedy producenci zorientowali się, że Zane nie potrafi tańczyć, podziękowali mu za współpracę i zastąpili go Patrickiem Swayze.
Zrobił wrażenie na telewidzach w roli chłodnego i enigmatycznego Johna Justicea Wheelera w serialu ABCMiasteczko Twin Peaks (Twin Peaks, 1990-91). W dreszczowcu fantastycznonaukowym Megaville (1990) zagrał gruntownego policjanta w totalitarnym rządzie Media Policji, który konfiskuje nielegalne programy telewizyjne. Znalazł się w obsadzie dramatu wojennego Ślicznotka z Memphis (Memphis Belle, 1990) w roli bombardiera porucznika Vala Kozlowskiego, Orlando (1992) jako długowłosy kochanek tytułowej bohaterki i Posse – Opowieść o Jesse Lee (Posse, 1993) w roli okrutnego pułkownika polującego na czarnych weteranów wojny amerykańsko-meksykańskiej. Uznanie zdobył w roli Richarda Millera, uczącego się zabijać ambitnego agenta National Security Agency w dramacie sensacyjnym Luisa LlosySnajper (Sniper, 1993) u boku Toma Berengera[14].
Ma w swoim dorobku artystycznym kreacje czarnych charakterów, bohaterów romantycznych czy klasycznych herosów. W telewizyjnym melodramacie ShowtimeJezioro konsekwencji (Lake Consequence, 1993) z Joan Severance zagrał postać tajemniczego ogrodnika. Wcielił się w rolę roli tytułowego komiksowego bohatera Kita Walkera w filmie przygodowym Fantom (The Phantom, 1996).
14 listopada 1996 występował na scenie Broadwayu w roli adwokata Billy’ego Flynna w musicalu Chicago[15].
Przygotowując się do telewizyjnej roli Marka Antoniusza w dramacie telewizyjnym Hallmark/ABC Kleopatra (Cleopatra, 1999), powiększył swoją muskulaturę. W udanym połączeniu kina przygodowego z melodramatem Przeklęty diament (The Diamond of Jeru, 2001) zagrał rolę obcesowego zalotnego przewodnika po dżungli. Wystąpił gościnnie w serialu Czarodziejki (Charmed, 2005) jako liryczny i tkliwy były demon Drake.
Debiutował jako reżyser serialu Stop For a Minute (2001) i komedii Wielki pocałunek (Big Kiss, 2004).
W styczniu 2017 pojawił się w reklamie KFC w roli pułkownika Sandersa, promując kurczaka miodowo-musztardowego Georgia Gold Chicken Mustard BBQ[19].
Był na okładce „Detour” (lipiec / sierpień 1990), „Genre” (w czerwcu 1996), greckiego magazynu „Status” (we wrześniu 2009)[23], „Fabric” (w październiku 2013), „TV & Satellite” (w lutym 2019), „Chap” (w marcu 2019) i „SLOAN!” (w maju 2019).
Życie prywatne
2 kwietnia 1989 ożenił się z aktorką Lisą Collins[24][25], z którą grał w komedii Ahoj dziewczyny (Going Overboard, 1989), thrillerze Martwa cisza (Dead Calm, 1989), westernie Tombstone (1993) jako Louisa, żona Morgana Earpa (Bill Paxton), Ekspert (The Set-Up, 1995) i Niebezpieczna strefa (Danger Zone, 1996)[26]. Jednak 8 grudnia 1995 Collins i Zane rozwiedli się[27][28]. W latach 1999–2001 związał się z chilijską aktorką Leonor Varelą, z którą zagrał w Kleopatrze (1999)[29]. Od 2004 był związany z brytyjską modelką Kelly Brook, z którą wystąpił w filmie W piekielnym słońcu (Survival Island/Three, 2005)[30]. Ich związek zakończył się w sierpniu 2008[31]. W 2010 poznał chorwacką modelkę Jasminę Hdaghę, lecz rozstali się rok później[32]. W 2011 przez znajomych poznał amerykańską modelkę Candice Neil[33][34], z którą ma dwie córki: Evę Katarinę (ur. 20 lutego 2011) i Gię (ur. 2014)[35].
W listopadzie 2010 otrzymał tytuł doktora honoris causa Lium University w Bellinzonie w Szwajcarii, za wkład w kinematografię[39][40][41]. Przyjął funkcję prezesa firmy produkcyjnej Francesco Fucilla Film production company 21st Century Filmworks[42].