Alfons Parczewski był synem ziemianina Hipolita Parczewskiego (1819–1912) i Aleksandry (1822–1895) z domu Bajer, bratem Melanii. Dziadek Józef Parczewski (ur. 1781) służył jako porucznik 7 pułku piechoty armii Księstwa Warszawskiego, później był m.in. sędzią pokoju powiatu kaliskiego, członkiem rady województwa kaliskiego, gdzie organizował wojsko w okresie powstania listopadowego; ojciec w czasie powstania styczniowego pomagał rannym powstańcom, za co był więziony latach 1863–1864[1], matka prowadziła szkołę elementarną w Wodzieradach[2].
Życiorys
Alfons Parczewski początkowo pobierał naukę w domu pod kierunkiem Juliusza Teplickiego, byłego oficera Wojska Polskiego i uczestnika powstania listopadowego. Od 1864 kontynuował naukę w Gimnazjum Filologicznym w Kaliszu, które ukończył jesienią 1865. Następnie rozpoczął studia na Wydziale Prawa i Administracji w Szkole Głównej Warszawskiej, które ukończył w 1869, a po aplikacji sądowej w Warszawie został adwokatem w Kaliszu.
Na ten okres przypada największy rozkwit jego działalności politycznej i publicystycznej. Jako poddany rosyjski nie mógł zwalczać oficjalnie caratu, włączył się więc w obronę Polaków w zaborze pruskim i energię skierował na walkę z germanizacją. W 1881 został członkiem tajnego komitetu niesienia pomocy Mazurom, był współzałożycielem wydawanego w latach 1892–1902 w Ełku tygodnika „Gazeta Ludowa”.
Od 1875 włączył się w ochronę praw Łużyczan i jako pierwszy rozciągnął swoją działalność na Dolne Łużyce. Brał udział w corocznych posiedzeniach Macierzy Łużyckiej w Budziszynie. M.in. dzięki jego zabiegom Józef Ignacy Kraszewski ufundował stypendium dla studentów – Łużyczan. W 1880 powołał do życia „Towarstwo pomocy za studowacych Serbow”; w tym samym roku był też inicjatorem powołania dolnołużyckiego oddziału Macierzy (pod nazwą Maśica Serbska)[3]. Natomiast w 1884 założył we Wrocławiu polski tygodnik „Nowiny Szląskie”.
Interesował się także losem Kaszubów i Celtów; za udział w ruchu panceltyckim przyznano mu w 1901 tytuł „Barda Walii”, przyznawanego przez Gorsedd(inne języki) (stowarzyszenie bardów Walii, organizacja pielęgnująca język i kulturę walijską). Na zjeździe panceltyckim w Caernarfon w 1904 przedstawił projekt międzynarodowej organizacji dla ochrony języków mniejszościowych[4].
W marcu 1905 jako członek delegacji udał się do Sankt Petersburga w sprawie przywrócenia nauki języka polskiego w szkołach, 15 maja 1905 w Warszawie wziął udział w zebraniu założycielskim Macierzy Szkolnej Królestwa Polskiego[5]. W efekcie został aresztowany i zmuszony do opuszczenia kraju. Wrócił, gdy został wybrany na posła do Dumy Państwowej z guberni kaliskiej. Funkcję tę piastował w latach 1906–1912. Walczył tam w obronie unitów i przeciwko usiłowaniom wyłączenia Chełmszczyzny z Polski.
Interesował się historią rodzinnej ziemi, czego wyrazem było włączenie jego eksponatów na wystawę starożytności i dzieł sztuki w Sieradzu w 1883 i udział w wystawie archeologicznej w Kaliszu w 1900.
Kierował kasą pożyczkową dla ubogich rzemieślników. W 1886 został prezesem Towarzystwa Kredytowego miasta Kalisza, pełnił funkcję prezesa Stowarzyszenia Prawników, w latach 1891–1906 był prezesem Kaliskiego Towarzystwa Muzycznego, inicjatorem budowy gmachu tego towarzystwa z salą koncertową i zorganizowania stałej orkiestry amatorskiej; był prezesem oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego w Kaliszu.
W 1878 Alfons Parczewski ożenił się z Aleksandrą z d. Bochdan (1856–1929), córką Hipolita Bochdana, właściciela ziemskiego z Galicji. Z małżeństwa pochodziła córka Regina Melania (1879–1959). Małżonkowie przez wiele lat żyli w separacji. Żona Aleksandra i córka Regina Melenia (zamężna Sędzimir) prowadziły pensjonat w Zakopanem, gdzie obie zostały pochowane na cmentarzu przy ul. Nowotarskiej[11].
↑Piotr Szkutnik. Rodzina i związki genealogiczne Alfonsa Parczewskiego. „Biuletyn Szadkowski”. 6, s. 55, 2006. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. (pol.).
↑Ewa Andrysiak. Alfons Józef Ignacy Parczewski (1849–1933). „Biuletyn Szadkowski”. 6, s. 7, 2006. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. (pol.).
↑AlfonsA.ParczewskiAlfonsA., A survey of the Language Map of Europe and a Sketch of an International Peace Union for the Protection of Linguistic Minorities Submitted to the Pan-Celtic Congress of Caernarfon..., Paris 1904. Brak numerów stron w książce
↑Józef Stemler: Dzieło samopomocy narodowej : Polska Macierz Szkolna 1915–1935. Warszawa: Zarząd Główny Polskiej Macierzy Szkolnej, 1935, s. 11.
↑Tadeusz Wolsza, Towarzystwo Oświaty Narodowej (1899–1905), [w:] Kwartalnik Historyczny, 1987, nr. 2, s. 93.
_(cropped).jpg)
.jpg)
