Adam Feliks Dyczkowski [1] (ur. 17 listopada 1932 w Kętach , zm. 10 stycznia 2021 w Zielonej Górze ) – polski duchowny rzymskokatolicki , doktor filozofii przyrody , biskup pomocniczy wrocławski w latach 1978–1992, biskup pomocniczy legnicki w latach 1992–1993, biskup diecezjalny zielonogórsko-gorzowski w latach 1993–2007, od 2007 biskup senior diecezji zielonogórsko-gorzowskiej .
Życiorys
Urodził się 17 listopada 1932 w Kętach. Egzamin dojrzałości złożył w 1950 w kęckim liceum ogólnokształcącym[2] . W latach 1952–1957 odbył studia filozoficzno-teologiczne w Metropolitalnym Wyższym Seminarium Duchownym we Wrocławiu [2] [3] . Święceń prezbiteratu udzielił mu 23 czerwca 1957 w archikatedrze św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu biskup Bolesław Kominek , delegat Prymasa Polski z uprawnieniami biskupa rezydencjalnego we Wrocławiu[2] . Dalsze studia miał odbyć za granicą, jednak władze komunistyczne odmówiły mu wydania paszportu [4] . W latach 1957–1961 studiował więc na Sekcji Filozofii Przyrody Wydziału Filozofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego , gdzie w 1961 otrzymał magisterium z filozofii . Tamże w latach 1961–1963 kontynuował studia w zakresie filozofii przyrody . Doktorat uzyskał w 1965 na podstawie dysertacji Sposoby ustalenia sensu terminów w «Kosmologii» Selvaggiego [2] [3] .
W latach 1963–1971 pracował jako wikariusz w parafii archikatedralnej we Wrocławiu . Od 1965 do 1978 był duszpasterzem akademickim i kapelanem Klubu Inteligencji Katolickiej we Wrocławiu. W latach 1968–1978 pełnił funkcję prefekta w Liceum Ogólnokształcącym Sióstr Urszulanek we Wrocławiu [3] . Od 1965 do 1992 prowadził wykłady z metafizyki , kosmologii i teodycei we wrocławskim seminarium duchownym i Studium Katechetycznym. Od 1968 do 1992 zajmował stanowisko adiunkta w Katedrze Metafizyki, Teodycei i Kosmologii Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu . W 1969 został pracownikiem Centralnego Ośrodka Duszpasterstwa Akademickiego. Od 1970 do 1992 był cenzorem diecezjalnym[2] .
19 września 1978 został mianowany przez papieża Jana Pawła I [5] biskupem pomocniczym archidiecezji wrocławskiej ze stolicą tytularną Altava [2] . Święcenia biskupie otrzymał 26 listopada 1978 w archikatedrze św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu . Udzielił mu ich arcybiskup metropolita wrocławski Henryk Gulbinowicz w asyście Stefana Bareły , biskupa diecezjalnego częstochowskiego, i Wincentego Urbana , biskupa pomocniczego wrocławskiego[2] . Jako zawołanie biskupie przyjął słowa „Sursum corda ” (W górę serca )[6] . W latach 1978–1992 sprawował urząd wikariusza generalnego archidiecezji. W zakresie jego obowiązków w kurii metropolitalnej znajdowały się sprawy duszpasterstwa młodzieży akademickiej, inteligencji, nauczycieli, harcerzy i środowisk zawodowych. Należał do rady kapłańskiej i kolegium konsultorów archidiecezji. W 1979 został ustanowiony kanonikiem gremialnym wrocławskiej kapituły archikatedralnej. Został ponadto przewodniczącym Dolnośląskiego Komitetu Odrodzenia Harcerstwa i członkiem Zarządu Towarzystwa Przyjaciół Ossolineum[2] .
25 marca 1992 został przeniesiony na urząd biskupa pomocniczego nowo powstałej diecezji legnickiej . Objął funkcję wikariusza generalnego diecezji. W kurii biskupiej zajmował się duszpasterstwem rodzin, harcerzy, służby zdrowia, a także duszpasterstwem środków społecznego przekazu. Przewodniczył również radzie katechetycznej i odpowiadał za sprawy II Synodu Ogólnopolskiego w diecezji legnickiej[2] .
17 lipca 1993 został mianowany biskupem diecezjalnym diecezji zielonogórsko-gorzowskiej [3] . Diecezję objął kanonicznie 19 lipca 1993, a 5 września 1993 odbył ingres do katedry Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Gorzowie Wielkopolskim , a 12 września 1993 do konkatedry św. Jadwigi w Zielonej Górze . W diecezji utworzył w 1993 Stowarzyszenie Rodzin Katolickich , a w 1994 Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży i Akcję Katolicką [2] , a w 2003 Archiwum Diecezjalne w Zielonej Górze[7] . W 1994 przeprowadził Diecezjalny Kongres Rodzin, a w 1997 podejmował w Gorzowie Wielkopolskim papieża Jana Pawła II w trakcie jego VI podróży apostolskiej do Polski [2] . W 1998 zaprosił polityków różnych opcji do Paradyża , skąd uczestnicy spotkania wystosowali list do premiera Jerzego Buzka w sprawie utworzenia województwa lubuskiego [8] . Przyczynił się do rozpoczęcia w 2002 procesu beatyfikacyjnego biskupa Wilhelma Pluty [9] . 29 grudnia 2007 papież Benedykt XVI przyjął jego rezygnację z obowiązków biskupa diecezjalnego diecezji zielonogórsko-gorzowskiej[10] [11] .
W ramach prac Episkopatu Polski był przewodniczącym Komisji ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia (1982–1996) i wiceprzewodniczącym Komisji ds. Duszpasterstwa Akademickiego (1980–1996)[3] . Ponadto został członkiem Komisji ds. Trzeźwości i Komisji ds. Zakonnych[2] . W 1988 asystował podczas sakry biskupa pomocniczego wrocławskiego Jana Tyrawy [12] .
Zmarł 10 stycznia 2021 w Zielonej Górze[13] w następstwie powikłań po zachorowaniu na COVID-19 [14] . 26 stycznia 2021 został pochowany wraz z biskupem Antonim Stankiewiczem w krypcie katedry Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Gorzowie Wielkopolskim[15] [16] .
Odznaczenia, wyróżnienia, upamiętnienie
Postanowieniem prezydenta RP Andrzeja Dudy z 11 maja 2018 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski [1] [17] .
W 2008 przyznano mu honorowe obywatelstwo Gorzowa Wielkopolskiego [18] , Zielonej Góry [19] i Głogowa [20] , a w 2010 gminy Pszczew [21] . W 2006 został odznaczony Odznaką Honorową za Zasługi dla Województwa Lubuskiego[22] .
W 2011 otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Zielonogórskiego [23] . W 1991 został laureatem nagrody Kolegium Rektorów Wyższych Uczelni Wrocławia[2] [24] .
W 2015 został uhonorowany tytułem Zasłużony dla NSZZ „Solidarność”[25] , a w 2019 tytułem Człowieka 30-lecia Wolnej Polski[26] .
W 2021 jego imię nadano Archiwum Diecezjalnemu w Zielonej Górze[7] .
Przypisy
↑ a b M.P. z 2018 r. poz. 686 – pkt 3. [dostęp 2020-11-09].
↑ a b c d e f g h i j k l m K.R. Prokop: Biskupi Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej . Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas” , 1998, s. 35–36. ISBN 83-7052-900-3 .
↑ a b c d e G. Polak: Kto jest kim w Kościele . Warszawa: Katolicka Agencja Informacyjna , 1999, s. 77–78. ISBN 83-911554-0-4 .
↑ A. Bensz-Idziak. Z natury lubię ludzi . „Niedziela ”. 25/2007 (edycja zielonogórsko-gorzowska). ISSN 0208-872X . [dostęp 2014-01-05]. brak numeru strony
↑ K.R. Prokop: Biskupi Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej . Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 1998, s. 176. ISBN 83-7052-900-3 .
↑ Adam Dyczkowski na stronie Konferencji Episkopatu Polski . episkopat.pl. [dostęp 2016-10-18].
↑ a b A. Put : Archiwum Diecezjalne w Zielonej Górze otrzymało imię bp. Adama Dyczkowskiego . niedziela.pl, 2021-02-20. [dostęp 2021-02-20].
↑ M. Toczek: Zmarł biskup Adam Dyczkowski . lubuskie.pl, 2021-01-10. [dostęp 2021-01-11].
↑ D. Gronowski: Jak przebiegał proces beatyfikacyjny . diecezjazg.pl. [dostęp 2021-01-11].
↑ Rinuncia del Vescovo di Zielona Góra-Gorzów (Polonia) e nomina del successore . press.vatican.va, 2007-12-29. [dostęp 2014-01-03]. (wł. ) .
↑ Rezygnacja bpa Adama Dyczkowkiego oraz nominacja bpa Stefana Regmunta. Komunikat Nuncjusza Apostolskiego [sic!] . episkopat.pl (arch.), 2007-12-29. [dostęp 2013-01-03].
↑ K.R. Prokop: Biskupi Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej . Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 1998, s. 152. ISBN 83-7052-900-3 .
↑ Zmarł bp Adam Dyczkowski . diecezjazg.pl, 2021-01-10. [dostęp 2021-01-10].
↑ Nie żyje biskup Adam Dyczkowski. Powodem powikłania po COVID-19 . gorzow.tvp.pl, 2021-01-10. [dostęp 2021-04-28].
↑ Ostatnie pożegnanie biskupów Adama Dyczkowskiego i Antoniego Stankiewicza w Gorzowie Wlkp. . diecezjazg.pl, 2021-01-26. [dostęp 2021-01-26].
↑ Uroczystości pogrzebowe biskupów Adama Dyczkowskiego i Antoniego Stankiewicza . diecezjazg.pl, 2021-01-22. [dostęp 2021-01-23].
↑ Odznaczeni podczas uroczystości w Zielonej Górze . prezydent.pl, 2018-05-27. [dostęp 2018-05-27].
↑ Uchwała Nr XXVII/396/2008 Rady Miasta Gorzowa Wlkp. . bip.gorzow.pl, 2008-01-18. [dostęp 2014-09-07].
↑ Uchwała Nr XVIII/238/08 Rady Miasta Zielona Góra . bip.zielonagora.pl, 2008-01-22. [dostęp 2014-01-03].
↑ Uchwała Nr XXII/212/2008 Rady Miejskiej w Głogowie . glogow.bip.info.pl, 2008-10-15. [dostęp 2022-12-31].
↑ Honorowi Obywatele . pszczew.pl. [dostęp 2021-01-11].
↑ Wykaz Osób, Instytucji i Organizacji, którym przyznano „Odznakę Honorową za Zasługi dla Województwa Lubuskiego”. 2006 rok . lubuskie.pl. [dostęp 2022-12-28].
↑ Doktorat dla Księdza Biskupa dr Adama Dyczkowskiego . uz.zgora.pl (arch.). [dostęp 2017-05-15].
↑ Nagroda Rektorów Wrocławia i Opola dla bp Deca . ekai.pl (arch.), 2004-11-16. [dostęp 2018-11-28].
↑ Bp Adam Dyczkowski uhonorowany tytułem „Zasłużony dla NSZZ „Solidarność” [sic!] . ekai.pl (arch.), 2015-05-01. [dostęp 2018-11-28].
↑ Poznaliśmy Ludzi 30-lecia Wolnej Polski . lubuskie.pl, 2019-11-08. [dostęp 2021-01-11].
Linki zewnętrzne
Biskupi diecezjalni
Biskupi pomocniczy
Biskupi diecezjalni
Biskupi pomocniczy
Biskupi diecezjalni
Biskupi pomocniczy
Identyfikatory zewnętrzne: