Wladislaus Wasa

Wladislaus Wasa
1595-1648
Koning van Polen
Periode	1632-1648
Voorganger	Sigismund III/IV
Opvolger	Jan II Casimir
Grootvorst van Litouwen
Periode	1632-1648
Voorganger	Sigismund III/IV
Opvolger	Jan I Casimir II
Tsaar van Rusland (titulair)
Periode	1610
Voorganger	Vasili IV
Opvolger	Michaël I
Vader	Sigismund III van Polen
Moeder	Anna van Oostenrijk
Dynastie	Huis Wasa

Wladislaus IV (Łobzów bij Krakau, 9 juni 1595 - Merkinė, 20 mei 1648), uit het Zweedse huis Wasa, was vanaf 1632 gekozen koning van Polen en grootvorst van Litouwen, en titulair koning van Zweden. Vanaf 1610 was hij gekozen tsaar van Rusland en vanaf 1613-1634 titulair tsaar van Rusland. Hij was lid van de Orde van het Gulden Vlies.

Koninklijke titel

Zijn Latijnse koninklijke titel luidde: Vladislaus Quartus Dei gratia rex Poloniae, magnus dux Lithuaniae, Russiae, Prussiae, Masoviae, Samogitiae, Livoniaeque, Smolenscie, Severiae, Czernichoviaeque necnon Suecorum, Gothorum Vandalorumque haereditarius rex, electus magnus dux Moschoviae. Vertaald: Wladislaus IV, door Gods genade koning van Polen, grootvorst van Litouwen, Roes, Pruisen, Mazovië, Samogitië, Lijfland, Smolensk, Severië, Czernichów, erfkoning van Zweden, de Goten en Vandalen en gekozen grootvorst van Moskou.

Geschiedenis

Hij was de oudste zoon van koning Sigismund III van Polen en van aartshertogin Anna van Oostenrijk. Hij was een voorstander van geweld in tegenstelling tot de pacifistisch ingestelde adel. Ook zijn vermeende rechten op de Zweedse en Russische troon probeerde hij met geweld te verkrijgen.

In 1610 werd hij, als Wladislaus I, tot tsaar van Rusland verkozen, maar, zonder goedkeuring van zijn vader, nam hij deze functie niet op. Niettemin bleef hij wel tot 1634 de titel voeren.

In 1632 volgde hij zijn vader op als koning van Polen. Hij trachtte katholieken en protestanten in zijn land te laten samenleven, maar slaagde daar maar gedeeltelijk in.

Huwelijk en kinderen

Wladislaus huwde op 13 september 1637 met:

• 1. Cecilia Renata van Oostenrijk (1611-1644), aartshertogin, jongste dochter van keizer Ferdinand II van Oostenrijk, nicht (2de graad) van Wlasilaus. Het was een tragisch huwelijk. De eerste twee kinderen stierven heel jong, het derde kind werd doodgeboren. Kort daarna stierf Cecilia zelf.

Op 5 november 1645 huwde hij bij volmacht met:

• 2. Marie Louise van Nevers-Gonzage (1611-1667), dochter van Carlo I uit een Italiaans vorstengeslacht, zij had een literaire salon in Parijs en was bevriend met Wladislaus broer Jan II Casimir. Zij was belangrijk voor hem vanwege de goede verhouding met Frankrijk. Zij zette zich in voor de vivente rege, de koningskeuze bij leven van de regerende vorst. Nog geen drie jaar na haar huwelijk was ze weduwe en trouwde ze haar zwager Jan Casimir.

Voorouders

Overgootouders	Koning Gustaaf I van Zweden (1496-1560) ∞ 1536 Margaretha Leijonhufvud (1516-1551)		Koning Sigismund I van Polen (1467-1548) ∞ 1518 Bona Sforza (1494-1557)		Keizer Ferdinand I (1503-1564) ∞ 1515 Anna van Bohemen en Hongarije (1503-1547)		Hertog Albrecht V van Beieren ∞ 1546 Anna van Oostenrijk (1528-1590)
Grootouders	Koning Johan III van Zweden (1537–1592) ∞ 1562 Catharina van Polen (1526–1583)				Aartshertog Karel II van Oostenrijk (1540-1590) ∞ 1571 Maria Anna van Beieren (1551-1608)
Ouders	Koning Sigismund III van Polen (1566–1632) ∞ 1605 Anna van Oostenrijk (1573-1598)
Wladislaus Wasa (1595–1648)

Zie ook

• Lijst van heersers van Polen

Literatuur

• Deutsche Digitale Bibliothek met 12 werken
• Literatuurlijst Wladislaus Wasa

Bronnen, noten en/of referenties

• Dit artikel is geheel of gedeeltelijk gebaseerd op een artikel uit de Winkler Prins, 8ste editie (1979 - 1984)
• Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Władysław IV. Wasa op de Duitstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.

Mediabestanden

Zie de categorie Wladislaus IV of Poland van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.