Het departement was een van de 83 departementen die werden gesticht tijdens de Franse Revolutie, op 4 maart1790 door uitvoering van de wet van 22 december1789, uitgaande van de provincie Roussillon en een klein deel van Languedoc dat de Fenouillèdes heet. Historisch gezien is Roussillon een deel van Catalonië dat grotendeels in Spanje is komen te liggen. Daarom wordt dit departement aan beide kanten van de grens als 'Noord-Catalonië' aangeduid, als deel van de Catalaanse landen.
Geografie
Pyrénées-Orientales wordt omringd door de Middellandse Zee in het oosten, Spanje in het zuiden, het departement Aude in het noorden en Andorra en het departement Ariège in het westen. In het departement bevindt zich de Spaanse enclaveLlívia. Het departement behoort tot de regioOccitanie.
Pyrénées-Orientales bestaat uit drie arrondissementen: