Горно Ботушје

Горно Ботушје Горно Ботуше
Поглед од далечина на селото Горно Ботушје
Горно Ботушје Местоположба на Горно Ботушје во Македонија Горно Ботушје на карта
Координати 41°42′43″N 21°4′23″E
Регион	Југозападен
Општина	Македонски Брод
Област	Порече
Население	3 жит. (поп. 2021)[1]
Пошт. бр.	6535
Повик. бр.	045
Шифра на КО	03006
Надм. вис.	1.220 м
Слава	Голема Богородица
Горно Ботушје на општинската карта Атарот на Горно Ботушје во рамките на општината
Горно Ботушје на Ризницата

Горно Ботушје (познато и како Горно Ботуше) — село во Општина Македонски Брод, во областа Порече, во околината на градот Македонски Брод.

Географија и местоположба

Селото се наоѓа во областа Порече, во западниот висок планински дел на територијата на Општина Македонски Брод, чиј атар се допира со подрачјето на Општина Гостивар.^[2] Селото е планинско, на надморска височина од 1.220 метри.^[2]

Селото е сместено на левата страна на помала река, десна притока на Мала Река. Селото е свртено кон југ. Малку ниви се наоѓаат околу селото, додека шума има над селото.^[3]

Во минатото, селото Ботушје претставувало една целина, поделено на два краеви: Горно и Долно Ботушје, оддалечени едно од друго 3 километри. И во двата дела куќите биле поделени на групи (маала), вообичаено групирани по родови, како што и се нарекувале.^[3]

До Горно Ботушје води земјен пат, кој продолжува од поранешното општинско средиште Самоков, поминувајќи низ селото Долно Ботушје.

Историја

Селото е старо. Во него малкумина се доселиле низ годините.^[3]

Во XIX век, Горно Ботушје било село во Поречката нахија, на Кичевската каза, во Отоманското Царство.

Само 1 жител на оваа населба е заведен како жртва во Втората светска војна.^[4]

Стопанство

Атарот е заеднички со селото Долно Ботушје и зафаќа површина од 26 км². На него преовладуваат шумите на површина од 1.628,7 хектари, потоа следи обработливото земјиште на површина од 412,7 хектари, а на пасиштата отпаѓаат 384,3 хектари.^[2]

Селото има мешовита земјоделска функција.^[2]

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 419 —     1953 471 +12.4% 1961 518 +10.0% 1971 574 +10.8% 1981 140 −75.6%	Година Нас. ±% 1991 61 −56.4% 1994 44 −27.9% 2002 22 −50.0% 2021 3 −86.4%

Според „Етнографија на вилаетите Адријанопол, Монастир и Салоника“, во 1873 г. Ботуше (Горно и Долно) (Bétouché) имало 26 домаќинства со вкупно 108 жители Македонци.^[5]

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 г. Ботуше (Горно и Долно) имало 410 жители Македонци христијани.^[6] По податоците на секретарот на Бугарската егзархија, Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Ботушје (Горно и Долно) имало 400 жители.^[7]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралство Југославија во 1931 година, селото имало 350 Македонци.^[8]

Од Горно Ботушје се иселил голем број од неговото население, така што, селото прераснало од средно во мало село по големина. Во 1961 година селото броело 518 жители, додека во 1994 година бројот се намалил на 44 жители, македонско население.^[2]

Според пописот од 2002 година, во селото Горно Ботушје имало 22 жители, сите Македонци.^[9]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 3 жители, од кои 2 Македонци и 1 лице без податоци.^[10]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	410	400	419	471	518	574	140	61	44	22	3

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[11]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[12]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[13]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[14]

Родови

Горно Ботушје е македонско православно село.^[3]

Родови во селото се: Мањовци (30 к.) и Бежановци (6 к.), староседелски родови.

Самоуправа и политика

Селото влегува во рамките на Општина Македонски Брод, која била променета со новата територијална поделба на Македонија во 2004 година, при што кон нејзе била придодадена поранешната Општина Самоков. Во периодот од 1996-2004 година, селото се наоѓало во некогашната Општина Самоков.

Во периодот 1957-1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата Општина Брод. Во периодот 1955-1957, селото било дел од тогашната општина Манастирец.

Во периодот 1952-1955, селото било дел од тогашната општина Растеш, во која покрај селото Горно Ботушје се наоѓале селата Битово, Близанско, Волче, Долно Ботушје, Заград, Здуње, Косово, Растеш и Требовље. Во периодот 1950-1952, селото било дел од некогашната општина Растеш, во која влегувале селата Битово, Волче, Горно Ботушје, Долно Ботушје, Заград, Косово и Растеш.

Избирачко место

Во селото постои избирачко место бр. 0250 според Државната изборна комисија, кое е сместено во приватна просторија.^[15]

На локалните избори во 2017 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 7 гласачи.^[16]

На парламентарните избори во 2020 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 6 гласачи.^[17]

Културни и природни знаменитости

Цркви^[18]

• Црква „Св. Никола” — главна селска црква.

Редовни настани

Слави^[3]

• Голема Богородица — селска слава

Личности

Родени во или по потекло од Горно Ботушје

• Саво Костадиновски (р. 1950) — писател.
• Глигор Новески (1910 - 1944) — загинат во НОБ.^[19]
• Биљан Новески (1919 - 1945) — загинат во НОБ.^[20]

Наводи

1. „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
2. Панов, Митко (1998). Енциклопедија на селата во Република Македонија (PDF). Скопје: Патрија. стр. 76. Посетено на 15 март 2021.
3. Јовановиќ, Петар (1935). Порече. Белград: Српски етнографски зборник. стр. 329.
4. „Попис на жртвите од војната 1941-1945, СР Македонија“ (PDF).
5. „Македония и Одринско. Статистика на населението от 1873 г.“ Македонски научен институт, София, 1995, с. 94-95.
6. Васил Кънчов. „Македония. Етнография и статистика“. София, 1900, стр.258.
7. D.M.Brancoff. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, р. 154-155.
8. „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
9. „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 15 март 2021.
10. „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
11. К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
12. Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
13. „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
14. „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
15. „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 16 октомври 2017.
16. „Локални избори 2017“. Архивирано од изворникот на 2020-05-29. Посетено на 16 октомври 2017.
17. „Предвремени избори за пратеници 2020“. Архивирано од изворникот на 2020-07-15. Посетено на 15 март 2021.
18. Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски (2011). Валентина Божиновска (уред.). Карта на верски објекти во Македонија. Менора - Скопје: Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи. ISBN 978-608-65143-2-7.
19. Порече низ историјата, Милан Ристески, НИО „Студентски збор“, Скопје, 1982, стр.216
20. . Крајчески, Цуте (2017). Порече (1943 - 1945). Скопје: Државен Архив на Република Македонија.

Надворешни врски

• Горно Ботушје на Ризницата ^?