Շուշիի գավառ

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Շուշի (այլ կիրառումներ)
Շուշիի գավառ
Шушинский уезд
Դրոշ Զինանշան


Ելիզավետպոլի նահանգի զինանշանը
ԵրկիրՌուսական կայսրություն Ռուսական կայսրություն
Կարգավիճակգավառ
Մտնում էԵլիզավետպոլի նահանգ
Ներառում է58 համայնք
ՎարչկենտրոնՇուշի
Հիմնական լեզուՀայերեն, թաթարերեն, ռուսերեն
Բնակչություն (1897)138 771
Ազգային կազմհայեր (58 %), կովկասյան թաթարներ, թուրքեր և քրդեր (41 %)[1]
Կրոնական կազմՀայ Առաքելական եկեղեցի
Տարածք4,912
Հիմնադրված է1840 թ.
Պատմական շրջան(ներ)Խաչեն (Ասկերան)
Վարանդա
(Շուշի և Մարտունի)
Ուտի Առանձնակ (Աղջաբեդի)

Շուշիի գավառ, վարչաքաղաքական միավոր Ռուսական կայսրության կազմում։ Ձևավորվել է 1840 թվականին՝ Ղարաբաղի գավառի բաժանմամբ։ 1868 թվականին գավառը մտել է նորաստեղծ Ելիզավետպոլի նահանգի կազմ։ Գավառի կենտրոնը Շուշի քաղաքն էր։

Շուշիի գավառը հյուսիսից սահմանակցում էր Ջևանշիրի, հարավից՝ Ջաբրայիլի, արևմուտքից՝ Զանգեզուրի գավառներին։ Արևելքից Կուր գետի երկայնքով, գավառը սահմանակցում էր Բաքվի նահանգին։

Ներառել է հիմնականում Արցախի հանրապետության Ասկերանի, Շուշիի և Մարտունու, մասամբ՝ Հադրութի շրջանները, ինչպես նաև Ադրբեջանի Աղջաբեդիի շրջանը։

Անվանում

«Շուշի» անվանումը հասնում է մինչև Զաքարյան իշխանապետության շրջան, երբ Արցախն ընդգրկված էր հիմնականում Խաչենի իշխանության մեջ։ Ստուգաբանորեն կապվում է Շոշ գյուղի կամ «լեռ, բլուր» բառի հոմանիշների հետ։ Հավանական վարկածներից է նաև պարսկերեն «շուշա» (ապակի) բառը՝ տեղանքի օդի մաքրության բացատրությամբ։

Պատմություն

Գավառը կազմվել է 1840 թվականին՝ անջատվելով Ղարաբաղի գավառից (1806-1840)։ Նախկինում, այն մտել է Պարսկաստանի Ղարաբաղի խանության (1747-1806) մեջ։ Այդպիսով, Արցախը Ռուսական կայսրությանը միացել էր ավելի քան 20 տարի Թուրքմենչայի պայմանագրից առաջ, և մնացել դրա կազմում ավելի քան հարյուր տասը տարի։

Ռուսական տիրապետության առաջին հինգ տասնամյակների ընթացքում տեղի են ունենում վարչատարածքային մի քանի փոփոխություններ։ 1840 թվականին լուծարվում է Ղարաբաղի գավառը՝ որպես ինքնուրույն միավոր. Կովկասում ստեղծվում են վարչաքաղաքական երկու միավորներ՝ Վրացա-Իմերեթական նահանգ և Կասպիական մարզ։ Վերջինիս կազմում ընդգրկվում է Ղարաբաղը՝ Զանգեզուրի հետ միասին։ 1846 թվականից վերոհիշյալ երկու միավորները կիսվում են երկուական մասի. Կասպիական մարզում ձևավորվում են Շամախու (1846-1859) և Դերբենդի (1846-1860) նահանգները։ 1859-1860 թվականներին դրանց տեղում ձևավորվում են երկու նոր միավոր՝ Բաքվի նահանգը (1859-1918) և Դաղստանի մարզը (1860-1918)։ Որոշ ժամանակ անց ձևավորվում է նոր՝ Ելիզավետպոլի նահանգը (1868-1918), որի մեջ են միավորվում Ղազախի և Ելիզավետպոլի գավառները Թիֆլիսի, իսկ Զանգեզուր-Ղարաբաղը՝ Բաքվի նահանգից։ Շուշիի գավառը իր վերջնական սահմաններով ենթարկվում էր դրա նահանգապետին։ 1873 թվականին Շուշիի գավառից կամ Ղարաբաղից անջատվում են Ջևանշիրի գավառը հյուսիսում, և Ջաբրայիլի գավառը հարավում։

1918-1920 թվականներին Շուշիի գավառը համարվել է վիճելի տարածք Հայաստանի առաջին հանրապետության և Մուսավաթական Ադրբեջանի մեջ, իսկ 1921 թվականի հուլիսին արդեն հայաթափված Շուշին[2] մտել է Խորհրդային Ադրբեջանի կազմ։

Բնակչություն

1897 թվականի մարդահամարի տվյալներով գավառի բնակչությունը 138771 մարդ էր, որի ավելի քան 58 տոկոսը հայեր էին (80765 մարդ), իսկ 41.5 տոկոսը՝ մուսուլմաններ՝ թաթարներ, քրդեր, թուրքեր (57590 մարդ), 0.3 տոկոսը՝ ռուսներ (416)[3]։ Շուշի քաղաքի բնակչությունը 1897 թվականին 25881 մարդ էր[4]։ Առաջին համաշխարհային պատերազմի տարիներին Շուշիի բնակչությունն անցել էր 43 հազարից[5]։

1921 թվականից Շուշիի գավառից անջատվում է ժամանակակից Աղջաբեդիի շրջանը, իսկ մնացած տարածքները մնում են 1923 թվականին կազմված Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզ։

Վարչական բաժանում

1913 թվականին գավառը բաժանված էր 58 գյուղական համայնքների միջև[6]՝

Տես նաև

Ծանոթագրություններ

Read other articles:

Former British electrical retailer Currys DigitalTypeDivisionIndustryRetailFoundedApril 2006; 17 years ago (2006-04)FateConverted to Currys PC WorldHeadquartersHemel Hempstead, United KingdomProductsWhite goodsTelecommunicationsInformation technologyParentDixons Carphone Currys Digital was an electrical retailer in the United Kingdom owned by Dixons Carphone, with its origins in a photographic shop opened by Charles Kalms. The chain was known as Dixons until 2006, when ...

 

Swiss footballer (born 1977) Benjamin Huggel Personal informationFull name Benjamin HuggelDate of birth (1977-07-07) 7 July 1977 (age 46)Place of birth Dornach, SwitzerlandHeight 1.90 m (6 ft 3 in)Position(s) Defensive midfielderYouth career1987–1996 FC Münchenstein1996–1998 FC ArlesheimSenior career*Years Team Apps (Gls)1998–2005 Basel 153 (31)2005–2007 Eintracht Frankfurt 53 (1)2007–2012 Basel 144 (31)Total 350 (63)International career2003–2010 Switzerland 4...

 

Untuk kegunaan lain, lihat Glee. GleeLogo resmi Glee.Genre Musikal Drama komedi Komedi romantis Drama remaja PembuatRyan Murphy Brad Falchuk Ian BrennanPemeranDianna AgronChris ColferJessalyn GilsigJane LynchJayma MaysKevin McHaleLea MicheleCory MonteithMatthew MorrisonNaya RiveraHeather MorrisAmber RileyMark SallingHarry Shum Jr.Jenna UshkowitzDarren CrissChord OverstreetBlake JennerJacob ArtistMelissa BenoistBecca TobinAlex NewellMike O'MalleyDot-Marie JonesLagu penutupTime for Girl Talk(Wa...

1713–1763 French colony in North America Louisbourg on Ïle Royale in 1750 Île-Royale was a French colony in North America that existed from 1713 to 1763. It consisted of two islands, Île Royale (present day Cape Breton Island, Nova Scotia) and Île Saint-Jean (present day Prince Edward Island). It was ceded to the British Empire after the Seven Years' War, and is today part of Canada. History The Treaty of Utrecht, which brought an end to the War of the Spanish Succession, broke the equi...

 

Ne doit pas être confondu avec Serge Bégout. Si ce bandeau n'est plus pertinent, retirez-le. Cliquez ici pour en savoir plus. Cet article ne cite pas suffisamment ses sources (octobre 2020). Si vous disposez d'ouvrages ou d'articles de référence ou si vous connaissez des sites web de qualité traitant du thème abordé ici, merci de compléter l'article en donnant les références utiles à sa vérifiabilité et en les liant à la section « Notes et références » En pratique&...

 

Гумка-клячка — канцелярський прилад для корекції й освітлення вугільних і пастельних малюнків, для видалення забруднень з плівки та кальки. З її допомогою можна передавати півтони і відблиски в роботах чорнографітним олівцем, пастеллю і вугіллям. Являє собою гнучку спец

Saint-Martin Entidad subnacional Saint-MartinLocalización de Saint-Martin en Francia Coordenadas 48°21′02″N 7°17′23″E / 48.350555555556, 7.2897222222222Entidad Comuna de Francia • País Francia • Región Alsacia • Departamento Bajo Rin • Distrito Sélestat-Erstein • Cantón Villé • Mancomunidad C.C. du canton de VilléAlcalde André Clad(2001-2008)Superficie   • Total 3,97 km² Altitud   • Máxi...

 

Annual American music festival in Rhode Island This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article needs to be updated. Please help update this article to reflect recent events or newly available information. (January 2022) This article reads like a press release or a news article and may be largely based on routine coverage. Please help improve this article and add independent s...

 

Canadian comedian (born 1969) Rick MercerOC ONLMercer in February 2020BornRichard Vincent Mercer (1969-10-17) October 17, 1969 (age 54)St. John's, Newfoundland, CanadaSpouseGerald LunzWebsitewww.rickmercer.com Richard Vincent Rick Mercer OC ONL (born October 17, 1969) is a Canadian comedian, television personality, political satirist, and author. He is best known for his work on the CBC Television comedy shows This Hour Has 22 Minutes and Rick Mercer Report. He is the author of f...

Children's television channel in ScandinaviaThis article is about a version of Disney Channel broadcast to Nordic countries. For other international versions, see Disney Branded Television. Television channel Disney Channel (Scandinavia)CountryUnited KingdomBroadcast area Denmark Faroe Islands Finland Iceland Norway Sweden Headquarters3 Queen Caroline Street, Hammersmith, London W6 9PE, United KingdomProgrammingLanguage(s) Swedish Norwegian Danish English Finnish (subtitles for most TV shows,...

 

Gereja Kristen Oikoumene di IndonesiaLogo GKOPenggolonganProtestanPemimpinPdt. Hermanus La Elu, Th.D.WilayahIndonesiaDidirikan29 Juli 1979 Depok, Jawa BaratSitus web resmihttps://sinodegko.org/ Gereja Kristen Oikoumene di Indonesia (disingkat GKO; bahasa Inggris: The Synod of The Ecumenical Christian Church in Indonesia) adalah kelompok gereja Kristen Protestan di Indonesia, yang didirikan dan berkantor pusat di Provinsi Jawa Barat. Sejarah GKO pertama kali didirikan di Depok tanggal 29 J...

 

Species of moth Philonome lambdagrapha Scientific classification Kingdom: Animalia Phylum: Arthropoda Class: Insecta Order: Lepidoptera Family: Tineidae Genus: Philonome Species: P. lambdagrapha Binomial name Philonome lambdagraphaSohn, Davis & Lopez-Vaamonde, 2015 Philonome lambdagrapha is a species of moth of the family Tineidae. It is found in French Guiana. The length of the forewings is about 3 mm. The forewings are reddish brown. The costa is black in the distal one-third,...

1949 film from India DulariPosterDirected byA. R. KardarStory byShams LacknaviProduced byA. R. KardarStarringMadhubalaSureshGeeta BaliJayantShyam KumarCinematographyDwarkadas DivechaEdited byG. G. MayekarMusic byNaushadProductioncompanyKardar ProductionsDistributed byKardar ProductionsRelease date18 November 1949[1]CountryIndiaLanguageHindiBox officeest. ₹7 million Dulari is a 1949 Indian Hindi-language romantic musical film directed by A.R. Kardar. The film stars Madhubala, Geeta B...

 

Cultural expression from Guyana Guyanese literature covers works including novels, poetry, plays and others written by people born or strongly-affiliated with Guyana. Formerly British Guiana, British language and style has an enduring impact on the writings from Guyana, which are done in English language and utilizing Guyanese Creole. Emigration has contributed to a large body of work relating the Guyanese diaspora experience.[1] History of Guyanese literature European perspective The...

 

Future airport to primarily serve Noida and Greater Noida in Uttar Pradesh, India Noida International AirportIATA: DXNICAO: VINDSummaryAirport typePublicOwnerNoida International Airport Limited (NIAL)OperatorYamuna International Airport Private Limited (YIAPL) (an SPE of Zurich Airport AG)ServesNational Capital Region (NCR)LocationJewar, Gautam Buddha Nagar District, Uttar Pradesh, India[1]Opened30 September 2024; 9 months' time (2024-09-30) (expected)[2]Coor...

Princess of Guastalla Pauline BonapartePrincess of GuastallaPrincess consort of Sulmona and of RossanoPortrait by Robert Lefèvre, 1809Duchess of GuastallaReign24 March 1806 – 14 August 1806[1]PredecessorFerdinandSuccessorDuchy annexed by ParmaBorn(1780-10-20)20 October 1780Maison Bonaparte, Ajaccio, CorsicaDied9 June 1825(1825-06-09) (aged 44)Florence, TuscanyBurialBasilica of Saint Mary Major, RomeSpouse Gén. Charles Leclerc ​ ​(m. 1797; died...

 

University in Germany Baden-Wuerttemberg Cooperative State University LoerrachTypePublicEstablished1981/2009RectorProf. Gerhard JägerUndergraduates2,000LocationLoerrach, Baden-Württemberg, Germany47°37′02″N 7°40′38″E / 47.6173°N 7.6772°E / 47.6173; 7.6772Websitewww.dhbw-loerrach.de Building of Cooperative State University Loerrach Library (right) The Baden-Wuerttemberg Cooperative State University Loerrach (DHBW-Loerrach) was founded in 1981 as Berufsakad...

 

State prison in Clark County, Nevada, US For the California prison, see High Desert State Prison (California). High Desert State PrisonLocationClark County, NevadaCoordinates36°30′45″N 115°34′56″W / 36.5125°N 115.5822°W / 36.5125; -115.5822StatusOperationalSecurity classMedium-maximumCapacity4,176Population(%)Opened1 September 2000Managed byNevada Department of CorrectionsWardenCalvin Johnson High Desert State Prison is a state prison in unincorporated Clar...

Supernatural cats in Japanese folklore Part of a series onJapanese mythology and folklore Mythic texts Kojiki Nihon Shoki Fudoki Kujiki Kogo Shūi Konjaku Monogatarishū Nihon Ryōiki Divinities Amaterasu Ame-no-Uzume Inari Izanagi Izanami Kami Myōjin Seven Lucky Gods Susanoo Legendary creatures and urban legends Kitsune Oni Onryō Tengu Yōkai Yūrei Mythical and sacred locations Mount Hiei Mount Fuji Izumo Ryūgū-jō Takamagahara Yomi Jigoku Sacred objects Amenonuhoko Kusanagi Tonbogiri T...

 

Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). Ako se pravilno ne potkrijepe pouzdanim izvorima, sporne rečenice i navodi mogli bi biti izbrisani. Pomozite Wikipediji tako što ćete navesti validne izvore putem referenci te nakon toga možete ukloniti ovaj šablon. Pregled Planeta u Sunčevom sistemu. Merkur Venera Zemlja Mars (planeta) Jupiter Saturn Uran Neptun Pluton Srednja udaljenost od Suncau Kilometrima...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!