No 2020, liderou o proxecto do Ingreso Mínimo Vital (IMV), a prestación económica garantida polo Goberno de España a aquelas persoas vulnerables que carecen de recursos económicos e que entrou en vigor o 1 de xuño do mesmo ano.
José Luís Escrivá iniciou a súa traxectoria no Banco de España, onde desempeñou diferentes postos no Servizo de Estudos, e continuou posteriormente en Europa, onde participou activamente no proceso de integración monetaria desde 1993 como asesor do Instituto Monetario Europeo. Coa creación da Unión monetaria foi nomeado xefe da División de Política Monetaria do Banco Central Europeo en Frankfurt dende 1999 até 2004. Entre 2004 e 2012 traballou no grupo BBVA, primeiro como economista-xefe e director do Servizo de Estudos e, a partir de 2010, como director xerente da área de Finanzas Públicas.
Ademais, en novembro de 2015, pasou a desempeñar a presidencia da Rede de Institucións Fiscais Independentes da Unión Europea (EUIFIS) con sede en Bratislava desde a súa creación en 2015.[4][5][6] Foi reelixido para o cargo en 2017 e, tras finalizar o seu mandato en novembro de 2019, o cargo pasou a Seamus Coffey, presidente da autoridade irlandesa.[7]
Ministro de Inclusión, Seguridade Social e Migracións
O ministro compareceu por primeira vez na Comisión de Traballo, Inclusión, Seguridade Social e Migracións do Congreso dos Deputados o 27 de febreiro de 2020, onde explicou as liñas xerais da política do seu departamento.[10] Nela, explicou, que a xestión do seu ministerio rotaría ao redor de tres grandes áreas: pensións —garantir un sistema de pensións suficiente e sustentable—, políticas de inclusión —establecer novas políticas inclusivas que reduzan a desigualdade, a incerteza e a exclusión social— e migracións —novo marco legal que ordene e de seguridade ao migrante—, todas elas, afirmou o ministro, buscando un amplo consenso.[10]
Unha das medidas que o ministro propuxo na devandita comisión no relativo á inclusión, foi o deseño dun Ingreso Mínimo Vital (IMV).[11] Esta é, dixo o ministro na súa comparecencia, a política máis relevante que levará a cabo a nova Secretaría Xeral de Obxectivos e Políticas de Inclusión e Previsión Social.[10]
Ingreso Mínimo Vital
Con motivo da pandemia de COVID-19 que afectou con forza a España, aceleráronse os traballos ao redor deste novo ingreso mínimo vital, unha medida apoiada tamén polo socio da coalición gobernamental, Unidas Podemos, a través da Vicepresidencia Segunda de Dereitos Sociais e Axenda 2030.
O ministro Escrivá, líder do proxecto do ingreso mínimo vital, afirmou en abril de 2020 que se estaban ultimando os últimos flocos, e que o ingreso mínimo —que terá carácter permanente—, ía ser aprobado en maio e beneficiaría a, aproximadamente, 3 millóns de persoas.[12] O IMV, deseñado polo Ministerio de Inclusión, Seguridade Social e Migracións a través do Instituto Nacional da Seguridade Social e a Secretaría Xeral de Obxectivos e Políticas de Inclusión e Previsión Social, coa colaboración da Axencia Estatal de Administración Tributaria e do Ministerio de Dereitos Sociais e Axenda 2030, foi finalmente aprobado polo Consello de Ministros o 29 de maio.[13][14]
Trala caída de Cabul en mans dos talibán, que supuxo a creación de facto do Emirato Islámico de Afganistán, encargóuselle ao Ministerio de Inclusión, Seguridade Social e Migracións establecer un refuxio temporal na Base Aérea de Torrejón de Ardoz para tódolos colaboradores afgáns das Forzas Armadas Españolas durante os case vinte anos de despregamento no devandito país.[15] Neste refuxio, con capacidade para 800 persoas, pasarían como máximo 72 horas, ata que o Ministerio os recolocase en centros de acollida.[16] Ademais, o Presidente do Goberno ofreceu a España como un centro de operacións para xestionar a chegada dos colaboradores da Unión Europea, tamén na mencionada base aérea.[17] As bases de Morón e Rota tamén se estableceron como centros de refuxiados, principalmente para os rescatados por Estados Unidos.[18]
Ministro para a Transformación Dixital e da Función Pública
O 21 de novembro de 2023 tomou posesión como titular do Ministerio de Transformación Dixital, unha carteira de nova creación que asumiu as competencias dixitais que antes ocupaba o Ministerio de Economía que dirixía Nadia Calviño.[19] Este feito foi interpretado por algúns medios como unha forma de manter a Escrivá á espera de que se resolva a candidatura de Calviño á presidencia do Banco Europeo de Investimentos, o que suporía a súa saída do Goberno e a súa substitución por Escrivá.[20][21][22]
O 4 de setembro de 2024, o ministro de Economía comunicou á Comisión de Economía, Comercio e Transformación Dixital do Congreso dos Deputados que o Goberno propuña a Escrivá como novo gobernador do Banco de España, decisión persoal do presidente do Goberno.[28]
Críticas ao nomeamento
A decisión foi duramente criticada polo PP, partido maioritario da oposición, aínda que o Goberno baseouse en que outros cargos públicos como a presidenta do Banco Central Europeo, Christine Lagarde, e o vicepresidente, Luis de Guindos, tamén foron ministros antes de asumir un cargo. posición semellante[28]. Posteriormente, o presidente do Goberno fixo un anuncio oficial ao respecto, enxalzando o currículo, defendendo "que é un dos mellores economistas do país" e a independencia de Escrivá, e anunciando que Óscar López Águeda sería o novo ministro de Transformación Dixital.[29]
La demanda de dinero en España: definiciones amplias de liquidez (1991). En colaboración con Juan José Dolado Llobregad, Madrid: Banco de España. ISBN 84-7793-089-9
Ecuaciones de demanda para los nuevos agregados monetarios. (1992). En colaboración con Alberto Cabrero e María Teresa Sastre de Miguel, Madrid: Banco de España. ISBN 84-7793-187-9
La evolución del control monetario en España (1993). En colaboración con Juan Ayuso Huertas, Madrid: Banco de España, 1993. ISBN 84-7793-256-5
El mecanismo de transmisión de tipos de interés en España (1994). En colaboración con A.G. Haldane. Madrid: Banco de España. ISBN 84-7793-299-9