این بخش نیازمند گسترش است. میتوانید با افزودن به آن کمک کنید.
سیاست میر مصطفی خان
میر مصطفی خان در اندیشه تأسیس کشوری مستقل بود. به همین دلیل ابتدا به سمت روسیه ابراز تمایل کرده و با پذیرفتن تحتالحمایگی امپراتوری روسیه سعی کرد تا از قاجاریان، بینیاز شود تا در ادامه نیز از روسها جدا شده و پادشاهی تالش را تأسیس کند اما هرگز به اهدافش نرسید.
او در طول جنگهای اول ایران و روسیه (۱۲۱۸–۱۲۲۸)، گاه متحد دولت ایران، و گاه نیز همدست ارتش روسیه بود و پس از شکستهای پیدرپی ارتش ایران و پیشرویهای ارتش روسیه در سرزمینهای شمال رودخانهٔ ارس، به دولت روسیه پیوست. الکساندر اول پس از واقعه یورش به لنکران، درجه سپهبد به میر مصطفی خان داده بود.[۳]
میرزا احمد لنکرانی فرزند میرزا خداوردی (وزیرکل میر مصطفی خان)، در کتاب خود، اخبارنامه، میگوید که زمانی که میر مصطفی خان، لوای اقتدار برافراشت، یک نامه از طرف وزرای دولت روسیه به سرکرده قشون روس در لنکران ارسال شده بود و از او پرسیده بودند: "چند سال طول میکشد تا میوه تالش، رسیده و قابل خوردن شود؟!" و وی نیز پاسخ داده بود: "دستکم ۲۵ سال!" میر مصطفی خان که به طریقی از این نامهنگاریها باخبر شده بود، متعجب شده و نزدیکان خود را احضار کرد تا هر کسی برداشت خود از این نامه را مطرح کند. هر کسی، حدس و گمان خود را مطرح میکرد اما خان، هیچکدام را نپذیرفت تا این که پیرمردی از میان جمع گفت: "منظور وی این است که چند سال طول میکشد تا تالش به تصرف روسیه در بیاید" در این هنگام، خان به شدت خشمگین شده و با ناسزا گفتن به روسها، اظهار میکند که با روسیه نیز همان کاری را خواهد کرد که با قاجار کرده بود. اما خیلی زود مرگش فرا رسید و نتوانست اشتباهاتش را جبران کند.[۴]
میر مصطفی خان از همسر خود، صاحب ۷ پسر به نامهای میر محمد بیگ، میر حسن خان، میر حسین بیگ، میر هدایت بیگ، میر عباس بیگ، میر اسماعیل بیگ و میر علی اکبر بیگ و نیز ۴ دختر به نامهای قمرآقا خانم، بیوگ خانم (قمرتاج خانم)، بیگمآقا خانم و سکینه خانم بود.
خاندانهای تالشخانوف، تالشینسکی، تالشلی از جمله نوادگان میر مصطفی خان هستند که امروزه در جمهوری آذربایجان زندگی میکنند.
↑لنکرانی، میرزا احمد (۱۳۸۰). اخبارنامه: تاریخ خانات تالش در زمان جنگهای روسیه علیه ایران. به کوشش علی عبدلی. تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه. صص. صص ۷۸–۷۹. شابک۹۶۴-۳۶۱-۰۳۹-X.
منابع
لنکرانی، میرزا احمد (۱۳۸۰). اخبارنامه: تاریخ خانات تالش در زمان جنگهای روسیه علیه ایران. به کوشش علی عبدلی. تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه. شابک۹۶۴-۳۶۱-۰۳۹-X.