عصبیت

عصبیت (به انگلیسی: Asabiyyah) و (به عربی: عصبیة) مفهومی طرح شده از سوی ابوزید عبدالرحمن بن محمد بن خلدون حضرمی مشهور به ابن خلدون (۱ رمضان ۷۳۲–۲۸ رمضان ۸۰۸ قمری برابر با ۲۷ می ۱۳۳۲–۱۷ مارس ۱۴۰۶ میلادی) تاریخ‌نگار و جامعه‌شناس مسلمان تونسی است.

عصبیت احساس گروهی یا انسجام اجتماعی مفهومی از همبستگی اجتماعی با تأکید بر سازگاری، آگاهی گروهی، احساس هدف مشترک و انسجام گروهی است که در ابتدا در زمینه قبیله‌گرایی و کلان‌گرایی مطرح بود.[۱]

عصبیت نه لزوماً بر اساس تعلقات عشایری است و نه خویشاوندی بلکه به فلسفه جمهوری‌خواهی کلاسیک شباهت دارد. در دوره مدرن، عموماً مشابه همبستگی است. با این حال، اغلب به صورت منفی همراه است زیرا گاهی می‌تواند بیانگر ملی‌گرایی یا حزب‌گرایی باشد یعنی وفاداری به گروه خود بدون توجه به شرایط.[۲]

این مفهوم در دوران پیش از اسلام مطرح بود ولی با مقدمه ابن خلدون رایج شد. در این کتاب، عصبیت به عنوان پیوند بنیادی جامعه بشری و نیروی محرکه اصلی تاریخ توصیف شده که تنها در شکل عشایری آن خالص است.[۳] ابن خلدون استدلال می‌کند «عصبیت» چرخه‌ای و مستقیماً با ظهور و سقوط تمدن‌ها مرتبط است: در آغاز یک تمدن، قوی است، با پیشرفت تمدن، میزان عصبیت کاهش می‌یابد و سپس جای خود را به تمدن با عصبیت قوی‌تر از خودش می‌دهد.[۴]

نمودار] توسعه عصبیت در طول زمان و تسلسل نسل‌ها را نشان می‌دهد که به موجب آن استحکام پیوندهای قبیله‌ای و خانوادگی و اشتیاق برای وفاداری با افزایش بوروکراسی و اغماض حاکمان و اطرافیان به زندگی تجملی و خوشگذرانی آن و در نهایت دولت فرو می‌پاشد یا طعمه دولت دیگری می‌گردد.

نمای کلی

مرتبط

ابن خلدون «عصبیت» را پیوند انسجام بین انسان‌ها در یک اجتماع گروه‌ساز توصیف می‌کند. این پیوند در هر سطحی از تمدن وجود دارد، از اجتماع عشایری گرفته تا دولت‌ها و امپراتوری‌ها.[۴] میزان «عصبیت» در مرحله عشایری قوی‌ترین است ولی با پیشرفت تمدن کاهش می‌یابد.[۴] با کاهش این امر، «عصبیت» دیگری ممکن است جای آن را بگیرد؛ بنابراین، تمدن‌ها ظهور و سقوط می‌کنند و تاریخ این چرخه‌ها را همان‌طور که در حال انجام هستند توصیف می‌کند.[۴]

ابن خلدون استدلال می‌کند برخی سلسله (یا تمدن) در درون خود عامل سقوط خود را دارند. او توضیح می‌دهد برخی تمایل دارند در پیرامون امپراتوریهای موجود ظهور کنند و از «عصبیت» بسیار قوی‌تر موجود در مناطق به نفع خود استفاده نمایند تا تغییری در رهبری ایجاد کنند. این بدان معناست که حاکمان جدید در ابتدا در مقایسه با حاکمان پیشین «بربر» تلقی می‌شوند. با اینکه آنها خود را در مرکز امپراتوری خود قرار می‌دهند ولی به‌طور فزاینده‌ای سست، ناهماهنگ، بی‌انضباط و بی‌توجه می‌شوند و بیشتر نگران حفظ قدرت و سبک زندگی جدید خود هستند [تا مصالح جامعه و منافع مردم]. «عصبیت» آنها در جناح‌گرایی و فردگرایی منحل می‌شود و ظرفیت آنها به عنوان یک واحد سیاسی کاهش می‌یابد؛ بنابراین شرایطی ایجاد می‌شود که در آن یک سلسله جدید می‌تواند در حاشیه کنترل خود ظهور کند، قوی شود و تغییری در رهبری ایجاد نموده و چرخه را به دست گرفته و ادامه دهد. ابن خلدون همچنین در «مقدمه» می‌گوید «سلسله‌ها مانند افراد، دارای طول عمر طبیعی هستند» و اینکه هیچ سلسله‌ای معمولاً بیش از سه نسل و هر کدام حدود ۴۰ سال، در مجموع ۱۲۰ سال دوام نمی‌آورد.

تعریف لغوی

محمد معین در فرهنگ فارسی می‌نویسد: «عصبیت: [ع.] حمیت، تعصب.»[۵]

تعریف مفهومی

«عصبیت عبارت از پیوند و وابستگی بین افراد در یک گروه اجتماعی یا قبیله است: «عصبیت از راه پیوند نسبی و وابستگی خاندان‌ها به یکدیگر یا مفهومی مشابه آن حاصل می‌شود زیرا پیوند خویشاوندی بجز در مواردی اندک در بشر طبیعی است.[۶]» ابن خلدون پیوند خویشاوندی را که در بدو امر از راه نسب بدست می‌آید، عصبیت اصیل می‌داند: «سود خویشاوندی فقط همین پیوندی است که صلهٔ رحم را ایجاب می‌کند.»[۷]»[۸]

جستارهای وابسته

مراجع

پانویس

  1. زوانا، جیامپیرو دالا و میشلی، جوزپه ای. خانواده قوی و باروری پایین، ۲۰۰۴، ص ۹۲.
  2. وبر، شلاق: نظم قبیله‌ای، ۲۰۰۷، ص ۱۹۱.
  3. ابن خلدون. [۱]بایگانی‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۲۱ توسط Wayback Machine مقدمه، ترجمه فرانتس رزنتال.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ طیبی، بسام: ناسیونالیسم عربی، ۱۹۹۷، ص ۱۳۹.
  5. معین، ۱۳۸۱.
  6. ابن خلدون، مقدمه ابن خلدون، ص ۲۴۲
  7. ابن خلدون، مقدمه ابن خلدون، ص ۲۴۳
  8. آزاد ارمکی، ۱۳۷۶، ص ۱۶۱.

کتاب‌شناسی

  • التاس, سید فرید (2006), "نمونه خلدونی برای جامعه‌شناسی تاریخی جنوب", جامعه‌شناسی کنونی, ۵۴ (۳): ۳۹۷–۴۱۱, doi:10.1177/0011392106063189, S2CID 145204449
  • دورکیم، امیل، [۱۸۹۳] ۱۹۹۷: درباره تقسیم کار اجتماعی، نیویورک: مطبوعات آزاد؛ شابک ‎۰−۶۸۴−۸۳۶۳۸−۶
  • گابریلی، ف. ۱۹۳۰: مفهوم عصبیت در اندیشه تاریخی ابن خلدون، مجموعه مقالات. از علوم تورین، lxv
  • گلنر, ارنست (2007), "انسجام و هویت: مغرب از ابن خلدون تا امیل دورکیم", حکومت و اپوزیسیون, ۱۰ (۲): ۲۰۳–۱۸, doi:10.1111/j.1477-7053.1975.tb00637.x
  • ابن خلدون: مقدمه ابن خلدون|مقدمه بایگانی‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۲۱ توسط Wayback Machine، ترجمه فرانتس رزنتال.
  • آزاد ارمکی، تقی، ۱۳۷۶: جامعه‌شناسی ابن خلدون، ۱۳۷۶، تهران: تبیان، ۲۱۶ صفحه.
  • ابن خلدون، ۱۳۳۶: مقدمه ابن خلدون، ترجمه محمد پروین گنابادی، تهران: علمی و فرهنگی، دو جلدی، ۱۴۰۴ صفحه.
  • عمید، حسن، ۱۳۸۹: فرهنگ فارسی عمید، تهران: راه رشد، ۱۰۸۸ صفحه. شابک ‎۵۶۷۵۰۰۹۶۰۰۹۷۸
  • معین، محمد، ۱۳۸۲: فرهنگ فارسی معین، تهران: نامن، (۶ جلدی)، ۵۴۶۴ صفحه. شابک ‎۲۱۷۴۳۲۰۹۶۴

پیوند با بیرون

Read other articles:

هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (يونيو 2019) باول باجشو معلومات شخصية الميلاد 22 أغسطس 1946 (77 سنة)  مواطنة أستراليا  الحياة العملية المهنة لاعب كرة قدم أسترالية  [لغات أخرى]‏  الرياضة كرة ال...

 

 

Railway in England This article is about the historical railway. For the current line from Liverpool to Manchester, see Liverpool–Manchester lines. Liverpool and Manchester RailwayA lithograph of the Liverpool and Manchester Railway crossing the Bridgewater Canal at Patricroft, by A. B. Clayton.OverviewHeadquartersLiverpoolLocaleLancashireDates of operation1830–1845SuccessorGrand Junction RailwayTechnicalTrack gauge4 ft 8+1⁄2 in (1,435 mm) standard gaugeLengt...

 

 

Опис Screenshot of Welcome to your site! page, created by Microsoft Sharepoint 2010 Foundation. Please note that this image shows features (specifically: Tags & Notes, I Like This) which are only available in SharePoint Server or SharePoint Enterprise (but not available in the free version of SharePoint) Джерело Screenshot is taken and uploaded from a newly created Microsoft Sharepoint 2010 site Час створення 2010 Автор зображення Microsoft Ліценз

Region of Los Angeles County, California, United States The Los Angeles Harbor Region is in Los Angeles County, California. The area is impacted by the harbor complex consisting of the Port of Los Angeles and the Port of Long Beach. Los Angeles Harbor Region as drawn by the Los Angeles Times. Dark blue is the city of Long Beach. Geography City of Los Angeles The city of Los Angeles' official Harbor Area Planning Commission area encompasses the following community plan areas (CPAs):[1]...

 

 

Breed of domestic goose Brecon Buff GooseBrecon buff goose and gander. The correct pink beaks and feet can be seenConservation statusFAO (2007): critical[1]: 124 RBST (2020): priority[2]Country of originUnited KingdomTraitsWeightMale: 7.3–9.1 kg[3]: 368 Female: 6.3–8.2 kg[3]: 368 Egg colourCreamClassificationPCGBmedium[4]Goose The Brecon Buff Goose is a breed of domestic goose originating in Wales. His...

 

 

1982 film by Jean-Claude Lord Visiting HoursTheatrical release posterDirected byJean-Claude LordWritten byBrian TaggertProduced byVictor SolnickiClaude HérouxPierre DavidStarring Lee Grant William Shatner Michael Ironside Linda Purl CinematographyRené VerzierEdited byJean-Claude LordMusic byJonathan GoldsmithProductioncompaniesCanadian Film Development CorporationFilmplan InternationalDistributed by20th Century Fox (US)Astral Films (Canada)Release date May 28, 1982 (1982-05-2...

New York Presbyterian Church, a Korean megachurch in Queens New York Presbyterian Church is a Korean Presbyterian megachurch, located in Long Island City, New York, in the borough of Queens. The church is a Korean presbyterian church founded in 1970. The church affiliated with the Korean American Presbyterian Church in 1974, become member of the New York City Presbytery. In 1999[1] the church constructed its present building, designed by Greg Lynn. In 2010 the church celebrated its 40...

 

 

Cruise ship built in 2003 AIDAaura in Istanbul harbor, Turkey, 2012. History Name 2003-2023: AIDAaura 2023: Lara (cancelled) 2023: Celestyal Discovery Owner 2003: P&O Cruisesf 2003–2004: Carnival Corporation & plc 2004–2023: Costa Crociere 2023: Miray Cruises (cancelled) 2023: Celestyal Cruises Operator 2003-2023: AIDA Cruises 2023: Life At Sea Cruises (cancelled) 2024: Celestyal Cruises Port of registry 2003–2004: London  United Kingdom 2004–2023: Genoa  Italy Build...

 

 

1948 Indian filmDrohiDirected byL. V. PrasadWritten byTapi Dharma RaoProduced byK. S. Prakash RaoStarringG. VaralakshmiLakshmirajyamK. S. Prakash RaoKona Prabhakar RaoKasturi Shiva RaoL. V. PrasadRallabandi Kutumba RaoSurabhi BalasaraswatiCinematographySreedharMusic byPendyala Nageshwara RaoRelease date10 December 1948Running time179 minutesCountryIndiaLanguageTelugu Drohi (transl. The Traitor) is a 1948 Telugu-language drama film directed by L. V. Prasad.[1] This was the debut ...

Artikel ini tidak memiliki referensi atau sumber tepercaya sehingga isinya tidak bisa dipastikan. Tolong bantu perbaiki artikel ini dengan menambahkan referensi yang layak. Tulisan tanpa sumber dapat dipertanyakan dan dihapus sewaktu-waktu.Cari sumber: Gampong Lada, Mutiara Timur, Pidie – berita · surat kabar · buku · cendekiawan · JSTOR Gampong Lada adalah sebuah gampong di Kemukiman Alue Batee, Kecamatan Mutiara Timur, Kabupaten Pidie, Aceh.[1 ...

 

 

Japanese optical products company Hoya CorporationHoya headquarters in TokyoNative nameHOYA株式会社TypePublic (K.K)Traded asTYO: 7741TOPIX Large 70 ComponentTOPIX 100 ComponentIndustryPrecision instrumentsFoundedHoya, Japan (November 1, 1941; 82 years ago (1941-11-01))FoundersShoichi YamanakaShigeru YamanakaHeadquartersShinjuku-ku, Tokyo 161-8525, JapanKey peopleEiichiro Ikeda(President and CEO)ProductsOptical instrumentsMedical equipmentElectronic componentsRevenue JP¥...

 

 

  لمعانٍ أخرى، طالع محمد هاشم (توضيح). محمد هاشم معلومات شخصية الميلاد 5 مايو 1966 (العمر 57 سنة) بغداد الجنسية  العراق الأولاد هاشم، فاطمة الحياة العملية المهنة ممثل و مقدم برنامج سنوات النشاط 1998-ما زال المواقع السينما.كوم صفحته على موقع السينما تعديل مصدري - تعديل  ...

For the Second World War battle, see Battle of Cape Matapan. This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Battle of Matapan – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (November 2010) (Learn how and when to remove this template message) Battle of MatapanPart of the Seventh Ottoman–Venetian WarBatalha ...

 

 

North-western coast of Malta The coastline of Malta consists of bays, sandy beaches, creeks, harbours, small villages, cities, cliffs, valleys, and other interesting sites. Here, there is a list of these different natural features that are found around the coast of Malta. Bays/Beaches Anchor Bay or (Il-Prajjiet) (Mellieħa) Armier Bay or (Il-Bajja tal-Armier) (Mellieħa) Bahar ic-Caghaq (Naxxar) Bajja San Nikola (Comino) Balluta Bay (Bajja tal-Balluta) (San Ġiljan/Sliema) Blue Grotto (Qrendi...

 

 

A Resort Theme Park on the East Coast of Lincolnshire. Fantasy Island ResortThe Fantasy Island LogoLocationLincolnshire, Ingoldmells, United KingdomStatusOperatingOpened1995 (1995)OwnerThe Mellors GroupOperated byThe Mellors GroupGeneral managerMr James ParkerOperating seasonMarch - NovemberAttractionsTotal31Roller coasters5Water rides3Websitewww.fantasyislandresort.co.uk The Fantasy Island Theme Park Fantasy Island Resort is an Resort Theme Park located in Ingoldmells on the East Coast ...

School in Hong Kong This article contains content that is written like an advertisement. Please help improve it by removing promotional content and inappropriate external links, and by adding encyclopedic content written from a neutral point of view. (July 2023) (Learn how and when to remove this template message) School of Hotel and Tourism Management酒店及旅遊業管理學院MottoLeading Hospitality and TourismTypePublicEstablished1979DeanKaye ChonAcademic staff90StudentsOver 1,450Locat...

 

 

Soyuz 36COSPAR ID1980-041A SATCAT no.11811Mission duration65 days, 20 hours, 54 minutes, 23 seconds Spacecraft propertiesSpacecraft typeSoyuz 7K-TManufacturerNPO EnergiaLaunch mass6,800 kilograms (15,000 lb) CrewCrew size2LaunchingValeri KubasovBertalan FarkasLandingViktor GorbatkoPham TuânCallsignОрион (Orion - Orion) Start of missionLaunch date26 May 1980, 18:20:39 (1980-05-26UTC18:20:39Z) UTCRocketSoyuz-ULaunch siteBaikonur 31/6 End of missionLandin...

 

 

Dedicated inner zone in a railway station or metro station This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Paid area – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (August 2023) (Learn how and when to remove this template message) Your attention please: eating or drinking is not allowed in trains or in the pa...

Japanese anime television series Kaina of the Great Snow SeaKey visual大雪海のカイナ(Ōyukiumi no Kaina)GenreHigh fantasy[1]Created byTsutomu NiheiPolygon Pictures MangaWritten byTsutomu NiheiIllustrated byItoe TakemotoPublished byKodanshaEnglish publisherCrunchyrollKodansha USAMagazineMonthly Shōnen SiriusDemographicShōnenOriginal runFebruary 26, 2022 – presentVolumes3 (List of volumes) Anime television seriesDirected byHiroaki AndoProduced by...

 

 

This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Casino Cosmopol – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (September 2018) (Learn how and when to remov...

 

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!