نظریه جامعه‌شناختی (به انگلیسی: Sociological theory) انگاشتی است که می‌خواهد موضوع واقعیت اجتماعی را از دیدگاه جامعه‌شناختی بررسی، توصیف یا تبیین نماید.[۱]: 14 ایجاد ارتباط بین مفاهیم فردی برای سازماندهی و اثبات دانش جامعه‌شناختی. از اینرو، چنین دانشی از چارچوب‌های نظری و روش‌شناسی پیچیده‌ای تشکیل شده‌است.[۲]
دامنه این نظریه‌ها، از توصیف مختصر و در عین حال کامل از یک فرایند اجتماعی واحد تا تحلیل و تفسیرپارادایمهای گسترده و غیرقطعی را شامل می‌شود. برخی از نظریه‌های جامعه‌شناسی جنبه‌هایی از جهان اجتماعی را توضیح می‌دهند که امکان پیش‌بینی رویدادهای آینده را فراهم میکنند،[۳] در حالی که برخی دیگر به عنوان دیدگاه‌های گسترده‌ای عمل میکنند که بیشتر تحلیل‌های جامعه‌شناختی را هدایت می‌نمایند.[۴]
کنت آلن (۲۰۰۶) نظریه جامعه‌شناختی را از نظریه اجتماعی متمایز می‌کند، از این نظر که اولی شامل گزاره‌های انتزاعی و آزمون‌پذیر مربوط به جامعه است که به شدت بر روش علمی تکیه دارد که هدف آن عینیت‌گرایی و اجتناب از داوری ارزشی است.[۶] در مقابل، «نظریه اجتماعی»، به گفته آلن، کمتر بر توصیف و بیشتر بر تفسیر و نقدجامعه مدرن تمرکز دارد. به این ترتیب، نظریه اجتماعی به‌طور کلی به فلسفه قاره‌ای نزدیک است چون کمتر به عینیت و استنتاج گزاره‌های آزمون‌پذیر می‌پردازد، بنابراین احتمال بیشتری دارد که قضاوت‌های هنجاری را پیشنهاد کند.[۵]
جامعه‌شناس، رابرت کی. مرتن (۱۹۴۹) استدلال کرد نظریه جامعه‌شناختی با مکانیسم‌های اجتماعی سر و کار دارد که در مصداق «برد متوسط» بین قانون اجتماعی و توصیف ضروری هستند.[۷]: 43–4 مرتن باورمند بود مکانیسم‌های اجتماعی «فرایندهای اجتماعی هستند که پیامدهای مشخصی برای بخش‌های تعیین‌شده ساختار اجتماعی دارند.»[۸]
حوزه جامعه‌شناسی خود رشته‌ای نسبتاً جدید است و به همین ترتیب، حوزه نظریه جامعه‌شناسی نیز چنین است. منشا هر دو به سده ۱۸ و ۱۹ بازمی‌گردند،
دوره‌های تغییر اجتماعی شدید، که در آن جوامع، برای مثال، با پیدایش صنعتی شدن، شهرسازی، دموکراسی و سرمایه‌داری اولیه، متفکران (به ویژه غربی) را برانگیخت تا به‌طور چشمگیری نسبت به جامعه آگاه شوند. به این ترتیب، حوزه جامعه‌شناسی در ابتدا با فرآیندهای تاریخی گسترده مرتبط با این تغییرات سروکار داشت.
در نهایت، همانطور که توسط ریوین کانل (۲۰۰۷) بیان شده، سنتی که اغلب فراموش می‌شود سنت «داروینیسم اجتماعی» است که منطق تکامل بیولوژیکی را در جهان اجتماعی به کار می‌برد.[۱۳] این سنت اغلب با کارکردگرایی کلاسیک همسو می‌شود و با چندین بنیانگذار جامعه‌شناسی، عمدتاً هربرت اسپنسر، لستر فرانک وارد و ویلیام گراهام سامنر مرتبط است. نظریه جامعه‌شناسی معاصر ردپایی از هر یک از این سنت‌ها را حفظ کرده‌است که به هیچ وجه متقابل نیستند.
یک پارادایم تاریخی گسترده در جامعه‌شناسی، «کارکردگرایی ساختاری» است که ساختار اجتماعی را به‌طور کامل و بر حسب کارکردهای ضروری که عناصر تشکیل دهنده آن در اختیار دارند، مورد توجه قرار می‌دهد. مشابه رایجی که توسط کارکردگرایان استفاده می‌شود، به‌عنوان «قیاس ارگانیک» یا «بیولوژیک» شناخته می‌شود.[۱۴] (محبوب شده توسط هربرت اسپنسر)، این است که هنجارها و نهاد را به عنوان «ارگان‌هایی» در نظر بگیریم که در جهت عملکرد صحیح کل «بدن» جامعه کار میکنند.[۱۵]این دیدگاه در اثبات‌گرایی اولیه جامعه‌شناختی آگوست کنت مستتر بود ولی امیل دورکیم به‌طور کامل، دوباره با توجه به قوانین ساختاری قابل مشاهده، نظریه‌پردازی شد.
کارکردگرایی همچنین در کار نظریه پردازانی مانند مارسل موس، برونیسلاو مالینوفسکی و آلفرد رادکلیف براون پایه‌ای انسان شناختی دارد، که دومی از طریق صریح استفاده، پیشوند «ساختاری» را به مفهوم معرفی کرد.[۱۶] نظریه کارکردگرای کلاسیک عموماً با گرایش به قیاس بیولوژیکی و مفاهیم تکامل گرایی اجتماعی متحد می‌شود. همانطور که آنتونی گیدنز بیان می‌کند: «اندیشه کارکردگرا، از کنت به بعد، به‌ویژه به زیست‌شناسی به‌عنوان علمی ارائه‌دهنده نزدیک‌ترین و سازگارترین مدل برای علوم اجتماعی نگاه کرده‌است. زیست‌شناسی برای ارائه راهنمای مفهوم‌سازی ساختار و عملکرد سیستم‌های اجتماعی و تحلیل فرآیندهای تکامل از طریق مکانیسم‌های سازگاری گرفته شده‌است… کارکردگرایی به شدت بر برتری جهان اجتماعی بر بخش‌های فردی آن تأکید می‌کند. (یعنی بازیگران تشکیل دهنده آن، سوژه‌های انسانی).[۱۷]
«نظریه تضاد» روشی است که به شیوه‌ای علمی تلاش می‌کند تا تبیین‌های علی وجود تضاد در جامعه را ارائه دهد. بنابراین، نظریه‌پردازان تضاد به راه‌های بروز و حل تضاد در جامعه و همچنین منحصربه‌فرد بودن هر تضاد توجه میکنند. چنین نظریه‌هایی توصیف میکنند که منشاء تضاد در جوامع در توزیع نابرابر منابع و قدرت است. اگرچه هیچ تعریف عام از آن چیزی وجود ندارد که لزومأ شامل «منابع» می‌شود ولی اکثر نظریه‌پردازان از دیدگاه ماکس وبر پیروی میکنند. وبر تضاد را نتیجه "طبقه"، جایگاه، و قدرت می‌دانست. راهی برای تعریف افراد در هر جامعه‌ای معین است. از این نظر، قدرت معیارها را تعریف می‌کند، بنابراین مردم به دلیل نابرابری قدرت، قوانین و انتظارات اجتماعی را رعایت میکنند.[۱۸]
فایده‌گرایی اغلب به عنوان نظریه مبادله یا نظریه انتخاب عقلانی در زمینه جامعه‌شناسی شناخته می شود. این سنت تمایل دارد به عاملیت کنشگران عقلانی فردی امتیاز دهد، با این فرض که، افراد در تعاملات متقابل، همیشه به دنبال به حداکثر رساندن منفعت شخصی خود هستند. همانطور که توسط جاش ویتفورد (2002) استدلال می شود، کنشگران منطقی را می توان دارای چهار عنصر اساسی توصیف کرد:[۱۹]
دانش جایگزین ها؛
دانش یا باورهایی درباره پیامدهای جایگزین های مختلف؛
ترتیب اولویت ها نسبت به نتایج و
یک قانون تصمیم گیری، برای انتخاب از بین گزینه‌های ممکن.
مسئله ذهنیت و عینیت را می‌توان به دو بخش تقسیم کرد: نگرانی در مورد امکانات عمومی کنش‌های اجتماعی، و مشکل خاص دانش علمی اجتماعی. در حالت اول، امر ذهنی اغلب (اگرچه نه لزوما) با فرد، و مقاصد و تفاسیر فرد از عینی برابر می‌شود. هدف غالباً هر اقدام یا نتیجه عمومی یا خارجی در نظر گرفته می‌شود، که به اندازه جامعه است؛ بنابراین، یک سؤال اولیه برای نظریه‌پردازان اجتماعی این است که چگونه دانش در طول زنجیره ذهنی- عینی- ذهنی بازتولید می‌شود، یعنی می‌گویند: چگونه بین الاذهانی به دست می‌آید؟ در حالی که، از نظر تاریخی، روش‌های کیفی سعی کرده‌اند تفاسیر ذهنی را از بین ببرند، روش‌های پیمایش کمی نیز تلاش میکنند تا ذهنیت‌های فردی را به تصویر بکشند. همچنین، برخی از روش‌های کیفی رویکردی ریشه‌ای به توصیف عینی دارند درون‌جا.
توجه اخیر به دانش علمی از این واقعیت ناشی می‌شود که یک جامعه‌شناس بخشی از همان موضوعی است که به دنبال توضیح آن هستند، همانطور که بوردیو توضیح می‌دهد:[۲۱]
جامعه‌شناس چگونه می‌تواند در عمل این تردید رادیکال را تحت تأثیر قرار دهد که برای کنار گذاشتن همه پیش‌فرض‌های ذاتی این واقعیت که او موجودی اجتماعی است، و بنابراین اجتماعی شده‌است و در آن جهان اجتماعی احساس «مثل ماهی در آب» می‌کند، ضروری است. ساختارهایی که او درونی کرده‌است؟ او چگونه می‌تواند از طریق این عملیات‌ها یا عملیات‌های خودآگاهانه که از خود بی‌خبر هستند و او سوژهٔ آشکار آنهاست، از انجام ساختن ابژه، به یک معنا، از طریق او، خود جهان اجتماعی جلوگیری کند. پیر بوردیو
ساختار و عاملیت، که گاهی به عنوان جبرگرایی در برابر اراده‌گرایی نامیده می‌شود.[۲۲] یک بحث هستی‌شناختی پایدار در نظریه اجتماعی شکل می‌دهد: آیا ساختارهای اجتماعی رفتار فرد را تعیین می‌کند یا عاملیت انسانی؟ در این زمینه، عاملیت به ظرفیت افراد برای عمل مستقل و انتخاب آزاد اشاره دارد، در حالی که ساختار به عوامل محدود کننده مربوط می‌شود. یا بر انتخاب‌ها و اعمال افراد (مثلاً طبقه اجتماعی، مذهب، جنسیت، قومیت و غیره) تأثیر بگذارد.
بحث بر سر تقدم ساختار یا عاملیت به هسته معرفت‌شناسی جامعه‌شناختی مربوط می‌شود (یعنی جهان اجتماعی از چه چیزی ساخته شده‌است؟، علت در جهان اجتماعی چیست و معلول چیست؟) [۲۳] یک پرسش همیشگی در این بحث، بازتولید اجتماعی است: چگونه ساختارها (بویژه ساختارهای تولید نابرابری) از طریق انتخاب افراد بازتولید می‌شوند؟
همزمانی و درزمانی (یا «ایستایی» و «پویایی») در نظریه اجتماعی، اصطلاحاتی هستند که به تمایزی اشاره دارند که از طریق کار لوی استروس پدیدار شد و او نیز آن را از زبان‌شناسی فردیناند دو سوسور به ارث برده‌است.[۲۴] همزمانی لحظاتی از زمان را برای تحلیل برش می‌دهد، بنابراین تحلیلی از واقعیت اجتماعی ایستا است. از سوی دیگر، درزمانی تلاش می‌کند تا دنباله‌های پویا را تحلیل کند. به پیروی از سوسور، همزمانی به پدیده‌های اجتماعی به عنوان یک مفهوم ثابت مانند یک «زبان» اشاره می‌کند، در حالی که درزمانی به فرآیندهای آشکار مانند «گفتار» واقعی اشاره می‌کند. در مقدمه آنتونی گیدنز بر «مسایل مرکزی در نظریه اجتماعی»، او می‌نویسد «برای بیآن وابستگی متقابل کنش و ساختار… باید روابط مکانی - زمانی را درک کنیم که در ساختار همه تعاملات اجتماعی نهفته‌است.» و مانند ساختار و عاملیت، زمان برای بحث بازتولید اجتماعی ضروری است. از نظر جامعه‌شناسی، جامعه‌شناسی تاریخی اغلب برای تحلیل زندگی اجتماعی به‌عنوان درزمانی موقعیت بهتری دارد، در حالی که پژوهش‌های پیمایشی، تصویری فوری از زندگی اجتماعی می‌گیرد و بنابراین برای درک زندگی اجتماعی به‌عنوان هم‌زمان مجهزتر است. برخی استدلال میکنند همزمانی ساختار اجتماعی یک دیدگاه روش‌شناختی است تا یک ادعای هستی‌شناختی.[۲۴] با این وجود، مسئله نظریه این است که چگونه دو شیوه ثبات و تفکر در مورد داده‌های اجتماعی را ادغام کنیم.
نظریه‌های معاصر
رشته جامعه‌شناسی معاصر از لحاظ نظری چندپارادایمی است،[۲۵] شامل طیف وسیع‌تری از موضوع‌هایی، از جمله جوامع، سازمانها و روابط نسبت به زمانی است که این رشته برای اولین بار شروع شد.[۲۶]
نظریه فشار یک دیدگاه نظری است که «آنومی» (یعنی بی‌هنجاری) را نتیجه جامعه‌ای می‌داند که راهنمایی اخلاقی کمی برای افراد ارائه می‌کند.[۱]: 134
امیل دورکیم (۱۸۹۳) برای اولین بار آنومی را به عنوان یکی از نتایج تقسیم کار نابرابر در جامعه توصیف نمود و مشاهده کرد که دوره‌های اجتماعی از هم گسیختگی منجر به آنومی بیشتر و نرخ بالاتر خودکشی و جنایت می‌شود.[۲۷][۲۸] به این معنا، به طور کلی، در طول دوران تحولات بزرگ، شمار فزاینده‌ای از افراد مشروعیت اخلاقی جامعه را نمی‌پذیرند، همان طور که آنتونی آر. ماوسون (۱۹۷۰) جامعه‌شناس اشاره کرد.[۲۹]
رابرت کی. مرتن این نظریه‌پردازی را ادامه داد و گفت آنومی و همچنین برخی از اشکال رفتار انحرافی، عمدتاً از تفکیک بین هدف‌های تجویز شده فرهنگی یک جامعه با راه‌های ساختار اجتماعی برای تحقق این هدف‌ها ایجاد می‌شود.[۳۰]
این نظریه توسط اروینگ گافمن بسط یافته‌است،[i] دراماتورژی (معروف به «دیدگاه دراماتورژیک») یک پارادایم خاص از نظریه کنش متقابل نمادین است که زندگی را به یک نمایش (یعنی یک «درام») تعبیر می‌کند. ما به عنوان «بازیگران» با نقشی که بازی می‌کنیم جایگاهی داریم و نقش‌های مختلفی به ما داده می‌شود.[۱]: 16 این نقش‌ها به عنوان یک فیلمنامه عمل میکنند و گفت‌وگو و تحرک را برای شخصیت‌ها (یعنی افراد در واقعیت) فراهم می‌سازند.[۱]: 19 نقش‌ها همچنین شامل قطعات و تنظیمات خاصی هستند. به عنوان مثال، یک پزشک (نقش)، در حالی که در مطب پزشکیش است (محیط) از ابزارهایی مانند مانیتور قلب (سرپا) استفاده می‌کند.[۱]: 134
علاوه بر این، کارکرد ما، ارائه خود است، و مردم ما را بر اساس روش‌هایی که خودمان را به تصویر می‌کشیم، درک میکنند.[۱]: 134 این فرایند، که به عنوان مدیریت برداشت شناخته می‌شود، با ایده عملکرد شخصی آغاز می‌گردد.[۳۱]
نظریه ریاضی (معروف به «نظریه رسمی») به استفاده از ریاضیات در ساختن نظریه‌های اجتماعی اشاره دارد. هدف جامعه‌شناسی ریاضی ارائه نظریه جامعه‌شناختی در اصطلاحات رسمی است که می‌توان فقدان آن نظریه‌ها را درک کرد. مزایای این رویکرد نه تنها شامل افزایش وضوح، بلکه از طریق ریاضیات، توانایی استخراج مفاهیم نظری است که به‌طور شهودی به دست نمی‌آیند. به این ترتیب، مدل‌هایی که معمولاً در جامعه‌شناسی ریاضی استفاده می‌شوند، به جامعه‌شناسان اجازه می‌دهند تا بفهمند که چگونه تعاملات محلی قابل پیش‌بینی اغلب قادر به استخراج الگوهای جهانی ساختار اجتماعی هستند.[۳۲]
پوزیتیویسم یک فلسفه است که در اواسط سده نوزدهم توسط آگوست کنت توسعه یافت که بیان می‌کند تنها دانش معتبر دانش علمی است و اینکه چنین دانشی تنها می‌تواند از تأیید مثبت نظریه‌ها از طریق روش علمی دقیق حاصل شود.[۳۳] جامعه مانند دنیای فیزیکی طبق قوانین آن عمل می‌کند، بنابراین درون‌نگری یا شهود تلاش برای کسب دانش رد می‌شود. رویکرد اثبات‌گرایی موضوعی تکراری در تاریخ اندیشه غرب از دوران باستان تا امروز بوده‌است.
پست مدرنیسم با پایبندی به ضد نظریه و ضد روش باورمند است به دلیل ذهنیت انسانی، کشف حقیقت عینی غیرممکن یا دست نیافتنی است.[۱]: 10 در اصل، دیدگاه پست مدرنیستی دیدگاهی است که به عنوان مقابله با اندیشه مدرنیسم وجود دارد، به ویژه از طریق بی‌اعتمادی به نظریه‌های کلان و ایدئولوژیها.
حقیقت عینی که توسط نظریه مدرنیستی تبلیغ می‌شود، توسط پست مدرنیست‌ها غیرممکن است زیرا طبیعت دائماً در حال تغییر جامعه است بنابراین «حقیقت» نیز دائماً در معرض تغییر است؛ پس، هدف پست مدرنیست‌ها دستیابی به درک از طریق مشاهده، به جای گردآوری داده‌ها، با استفاده از تحلیل‌های سطح خرد و کلان است.[۱]: 53
پرسش‌های که توسط این رویکرد پرسیده می‌شود عبارتند از: چگونه جوامع یا روابط بین فردی را درک کنیم، در حالی که نظریه‌ها و روش‌های علوم اجتماعی و مفروضات خود را در مورد طبیعت انسان رد می‌کنیم؟ و چگونه قدرت در روابط اجتماعی یا جامعه نفوذ می‌کند و با شرایط تغییر می‌کند؟[۱]: 19 یکی از برجسته‌ترین پست مدرنیست‌ها در تاریخ این رویکرد، جامعه‌شناس و فیلسوف فرانسوی میشل فوکو است.[ii]
نظریه‌های دیگر
ضد اثبات‌گرایی (یا جامعه‌شناسی تفسیری) یک دیدگاه نظری مبتنی بر کار ماکس وبر است که پیشنهاد می‌کند تحقیقات اجتماعی، اقتصادی و تاریخی هرگز نمی‌توانند کاملاً تجربی یا توصیفی باشند. همانطور که همیشه باید با یک دستگاه مفهومی به آن نزدیک شد.[۱]: 132
نظریه انتقادی دودمان نظریه جامعه شناختی با اشاره به گروه‌هایی مانند مکتب فرانکفورت است که هدف آن نقد و تغییر جامعه و فرهنگ است، نه صرفاً مستندسازی و درک آن.[۱]: 16
نظریه درگیر رویکردی است که به دنبال درک پیچیدگی زندگی اجتماعی از طریق ترکیب تحقیقات تجربی با لایه‌های انتزاعی‌تر تحلیل، از جمله تحلیل شیوه‌های عمل، و تحلیل مقوله‌های اساسی هستی مانند زمان، مکان، تجسم و دانش است.
فمینیسم مجموعه‌ای از جنبش‌ها با هدف تعریف، ایجاد و دفاع از حقوق برابر سیاسی، اقتصادی و اجتماعی برای زنان است.[۳۴] این نظریه بر چگونگی تمرکز دارد نابرابری جنسیتی زندگی اجتماعی را شکل می‌دهد.[۳۵] این رویکرد نشان می‌دهد چگونه تمایلات جنسی هم الگوهای نابرابری اجتماعی را منعکس می‌کند و هم به تداوم آنها کمک می‌کند. فمینیسم، از دیدگاه تضاد اجتماعی بر نابرابری جنسیتی تمرکز دارد و جنسیت را به سلطه مردان بر زنان پیوند می‌دهد.[۱]: 185
نظریه میدان زمینه‌های اجتماعی را بررسی می‌کند، که محیط‌های اجتماعی هستند که رقابت در آنها رخ می‌دهد (به عنوان مثال، حوزه تولیدکنندگان الکترونیک). به این موضوع می‌پردازد که افراد چگونه چنین زمینه‌هایی را می‌سازند، با چگونگی ساختار میدان‌ها و تأثیراتی که این حوزه بر افرادی که موقعیت‌های مختلفی را در آن اشغال میکنند، می‌گذارد.
نظریه پایه یک روش‌شناسی سیستماتیک در علوم اجتماعی است که شامل تولید نظریه از داده‌ها می‌شود. هدف این رویکرد با روش عمدتاً پژوهش کیفی کشف و تجزیه و تحلیل داده‌ها از طریق مطالعات تطبیقی، اگرچه در استفاده از تکنیک‌ها کاملاً انعطاف‌پذیر است.[۳۶]
نظریه برد متوسط رویکردی به نظریه‌پردازی جامعه‌شناختی است که هدف آن ادغام نظریه و تحقیقات تجربی است. در حال حاضر این رویکرد بالفعل غالب در ساخت نظریه جامعه‌شناختی، به‌ویژه در ایالات متحده است. نظریه برد متوسط با یک پدیده تجربی (بر خلاف یک موجود انتزاعی گسترده مانند نظام اجتماعی) شروع می‌شود و از آن انتزاع می‌کند تا عباراتی کلی ایجاد کند که بتوان با داده‌ها تأیید کرد.[۷]
نظریه شبکه رویکردی ساختاری به جامعه‌شناسی است که بیشترین ارتباط را با کار هاریسون وایت دارد، که هنجارها و رفتارها را در زنجیره‌ای از روابط اجتماعی می‌بیند.[۱]: 132
پدیدارشناسی رویکردی در حوزه جامعه‌شناسی است که هدف آن آشکار ساختن نقش آگاهی انسان در تولید کنش اجتماعی، موقعیت‌های اجتماعی و جهان‌های اجتماعی است. در اصل، پدیدارشناسی این باور است که جامعه ساختی انسانی است.[۳۷] پدیدارشناسی اجتماعی آلفرد شوتس بر توسعه ساخت‌گرایی اجتماعی و روش‌شناسی مردمی تأثیر گذاشت. در اصل توسط ادموند هوسرل توسعه داده شد.[۳۸][۳۹]
جامعه‌شناسی محض یک پارادایم نظری است که توسط دونالد بلک توسعه یافته‌است که تنوع در زندگی اجتماعی را از طریق هندسه اجتماعی یعنی از طریق مکان‌ها توضیح می‌دهد. در فضای اجتماعی بسط اخیر این ایده آنست که نوسانات در فضای اجتماعی - یعنی زمان اجتماعی - علت تضاد اجتماعی است.[۴۱]
نظریه انتخاب عقلانی رفتار اجتماعی را به عنوان تعامل سودمندی افراد را به حداکثر می‌رساند. عقلانی به این معنی است که مقرون به صرفه بودن در برابر هزینه برای به انجام رساندن یک تعامل به حداکثر رساندن مطلوبیت متعادل می‌شود. هزینه‌ها بیرونی هستند، به این معنی که ارزش‌های ذاتی مانند احساس گناه در هزینه ارتکاب جرم لحاظ نمی‌شود.[۴۲]
ساخت‌گرایی اجتماعی یک نظریه جامعه‌شناختی از دانش است که به چگونگی توسعه پدیده‌های اجتماعی در زمینه‌های اجتماعی خاص می‌پردازد.[۴۳]
جامعه‌پذیری به تجربه اجتماعی مادام‌العمر اشاره دارد که افراد از طریق آن پتانسیل انسانی خود را توسعه می‌دهند و فرهنگ را می‌آموزند. برخلاف سایر گونه‌های زنده، انسان‌ها برای بقا به اجتماعی شدن در فرهنگ‌های خود نیاز دارند.[۱] با اتخاذ این مفهوم، نظریه پردازان ممکن است به دنبال درک ابزاری باشند که از طریق آن نوزادان انسان شروع به کسب مهارت‌های لازم برای انجام عملکرد به عنوان عضوی کاربردی از جامعه خود میکنند.[۴۴]
نظریه مبادله اجتماعی پیشنهاد می‌کند که تعاملاتی که بین افراد اتفاق می‌افتد می‌تواند تا حدی بر اساس چیزهایی باشد که می‌توان با بودن با دیگران به دست آورد یا از دست داد. برای مثال، وقتی مردم به این فکر میکنند که با چه کسی قرار ملاقات بگذارند، به دنبال این هستند که ببینند آیا طرف مقابل به همان اندازه (یا شاید بیشتر) از آنها پیشنهاد می‌دهد یا خیر. این می‌تواند شامل قضاوت در مورد ظاهر و ظاهر یک فرد یا موقعیت اجتماعی آنها باشد.[۱]
قضیه توماس به موقعیتی اشاره دارد که اگر به صورت واقعی تعریف شود، پیامدهایش نیز واقعی خواهند شد.[۲۹] نشان می‌دهد واقعیتی که افراد در کنش متقابل و تعامل خود می‌سازند، پیامدهای واقعی برای آینده دارد. به عنوان مثال، معلمی که باورمند است دانش‌آموز خاصی از نظر فکری با استعداد است، ممکن است عملکرد تحصیلی استثنایی را تشویق کند.[۳۶]
نظریه‌پردازانی که تفاوت‌های موجود بین مجرمان و غیر مجرمان را تشخیص نمی‌دهند، کلاسیک یا نظریه‌پردازان کنترل در نظر گرفته می‌شوند. چنین نظریه‌پردازانی معتقدند کسانی که اعمال انحرافی انجام می‌دهند از روی لذت و بدون توجه به عواقب این کار را انجام می‌دهند. به همین ترتیب، پوزیتیویست‌ها اعمال مجرمان را به‌عنوان نتیجه خود شخص به جای ماهیت شخص می‌بینند.[۴۷]
مفهوم اساسی «نظریه برچسب‌زنی» این است که انحراف و انطباق نه چندان ناشی از کارهایی است که افراد انجام می‌دهند، بلکه ناشی از واکنش دیگران به این اقدامات است.[۱]: 203 همچنین بیان می‌کند که واکنش جامعه به رفتارهای خاص، تعیین‌کننده اصلی چگونگی انتخاب یک برچسب «انحرافی» است.[۱]: 204 این نظریه بر نسبیت انحراف، این ایده که افراد ممکن است رفتار یکسانی را به طرق مختلف تعریف کنند؛ بنابراین نظریه برچسب‌زنی یک تحلیل در سطح خرد است و اغلب در رویکرد تعاملی اجتماعی طبقه‌بندی می‌شود.[۴۸]
جنایت نفرت را می‌توان به عنوان یک عمل مجرمانه علیه یک شخص یا دارایی یک فرد توسط یک مجرم با انگیزه‌های نژادی، قومی، مذهبی یا سایر سوگیری‌ها تعریف کرد. جرایم ناشی از نفرت ممکن است به نژاد، اصل و نسب، مذهب، گرایش جنسی و ناتوانی‌های جسمی اشاره داشته باشد. بر اساس آمار کانادا، جامعه یهودی بیشترین احتمال قربانی شدن جنایات نفرت در کانادا در سال‌های ۲۰۰۱–۲۰۰۲ بوده‌است. به‌طور کلی، حدود ۵۷ درصد از جنایات ناشی از نفرت با انگیزه قومیت و نژاد، عمدتاً سیاه‌پوستان و آسیایی‌ها را هدف قرار می‌دهند، در حالی که ۴۳ درصد، مذهب، عمدتاً یهودیت و اسلام را هدف قرار می‌دهند. ۹ درصد نسبتاً کمی با انگیزه‌های جنسی، همجنس‌گرایان و همجنس‌گرایان را هدف قرار می‌دهند.[۱]: 208–9
ویژگی‌های فیزیکی مجرمان را از غیر مجرمان متمایز نمی‌کند، اما عوامل ژنتیکی همراه با عوامل محیطی پیش‌بینی‌کننده‌های جنایت و خشونت بزرگسالان قوی هستند.[۱]: 198–9 بیشتر روان‌شناسان انحراف را نتیجه اجتماعی شدن ناموفق و ناهنجاری در شخصیت فردی می‌دانند.[۱]: 198–9
یک روان‌پریش را می‌توان به عنوان یک جنایتکار جدی تعریف کرد که از اعمال خود احساس شرم یا گناه نمی‌کند زیرا نسبت به افرادی که به آنها آسیب می‌رسانند همدردی کمی (در صورت وجود) دارند و از مجازات نمی‌ترسند.[۱]: 199 افرادی با چنین طبیعتی ممکن است به یک اختلال شخصیت ضد اجتماعی نیز شناخته شوند. رابرت دی. هار، یکی از متخصصان برجسته جهان در زمینه روان‌پریشی، یک دستگاه ارزیابی مهم برای روان‌پریشی ایجاد کرد که به نام «چک لیست روان‌پریشی» (بازبینی شده) شناخته می‌شود. برای بسیاری، این معیار تنها و مهم‌ترین پیشرفتی است که تا به امروز به سوی آنچه که امیدواریم به درک نهایی ما از روان‌پریشی تبدیل شود، است.[۴۹]: 641
سایکوپات‌ها انواعی از ویژگی‌های ناسازگار را نشان می‌دهند، مانند نادر بودن در تجربه محبت واقعی به دیگران. علاوه بر این، آنها در جعل محبت مهارت دارند. غیرمسئول، تکانشگر، به سختی تحمل ناامیدی دارند. و آنها به دنبال رضایت فوری هستند.[۴۹]: 614 به همین ترتیب، نظریه مهار نشان می‌دهد افرادی که وجدان قوی‌تری دارند، در برابر ناامیدی‌ها قابل تحمل‌تر خواهند بود، بنابراین احتمال درگیر شدن در فعالیت‌های مجرمانه کمتر خواهد بود.[۱]: 198–9
جرم یقه‌سفید شامل افرادی است که از موقعیت شغلی خود برای ثروتمند شدن خود و دیگران به‌طور غیرقانونی استفاده میکنند که اغلب باعث آسیب عمومی می‌شود. در جرایم یقه‌سفید، آسیب‌های عمومی ناشی از تبلیغات نادرست، بازاریابی محصولات ناایمن، اختلاس و رشوه دادن به مقامات دولتی گسترده‌تر از آن چیزی است که اکثر مردم فکر میکنند که بیشتر آنها مورد توجه قرار نمی‌گیرند و مجازات نمی‌شوند.[۱]: 206
به همین ترتیب، «جرم شرکتی» به اقدامات غیرقانونی یک شرکت یا افرادی اشاره دارد که از طرف آن اقدام میکنند. جرایم شرکتی از فروش آگاهانه محصولات معیوب یا خطرناک گرفته تا آلودگی عمدی محیط زیست را شامل می‌شود. مانند جرایم یقه‌سفید، اکثر موارد جرایم شرکتی بدون مجازات می‌مانند و بسیاری از آنها هرگز برای عموم شناخته نمی‌شوند.[۱]: 206
سایر نظریه‌های جرم
ارتباط افتراقی: این نظریه که توسط ادوین ساترلند ابداع شد، اعمال مجرمانه را از این منظر بررسی می‌کند که رفتارهای آموخته شده آنهاست.[۱]: 204
نظریه کنترل: این نظریه توسط تراویس هیرشی ایجاد شد و بیان می‌کند پیوند ضعیف بین یک فرد با جامعه، به فرد اجازه می‌دهد از هنجارهای اجتماعی سرپیچی کند و رفتارهایی را اتخاذ کند که ماهیت انحرافی دارد.[۱]: 204–5
نظریه انتخاب منطقی: بیان می‌کند افراد زمانی مرتکب جرم می‌شوند که انجام آن بر اساس تحلیل هزینه‌ها و منافع منطقی باشد. این جرم را می‌توان با به حداقل رساندن منافع و به حداکثر رساندن هزینه‌ها برای مجرمان کاهش داد.
نظریه بی‌سازمانی اجتماعی: بیان می‌کند جرم در مناطقی رخ می‌دهد که نهادهای اجتماعی قادر به کنترل مستقیم گروه‌هایی از افراد نیستند.
نظریه یادگیری اجتماعی: بیان می‌کند افراد رفتارهای جدیدی را از طریق مشاهده در محیط خود یادمی‌گیرند.[۵۱]
نظریه سویه: بیان می‌کند که یک ساختار اجتماعی در یک جامعه ممکن است افراد را به ارتکاب جرم وادار کند. به‌طور خاص، میزان و نوع انحراف افراد به این بستگی دارد که آیا جامعه ابزاری برای دستیابی به اهداف فرهنگی فراهم می‌کند یا خیر.[۱]: 197
نظریه خرده‌فرهنگ: بیان می‌کند که رفتار تحت تأثیر عواملی مانند طبقه، قومیت و موقعیت خانوادگی است. تمرکز اصلی این نظریه بر بزهکاری نوجوانان است.
جرم سازمان‌یافته:[۱]: 206 کسب‌وکاری که کالاها یا خدمات غیرقانونی، از جمله رابطه جنسی، مواد مخدر، و قمار را عرضه می‌کند. این نوع جنایت در میان مهاجران گسترش یافت و متوجه شدند که جامعه همیشه مایل نیست فرصت‌های خود را با آنها به اشتراک بگذارد. نمونه مشهور جنایت سازمان یافته مافیای ایتالیا است.
↑پورث، اریک، کیمبرلی نوتزلینگ و جسیکا ادواردز. n.d. "کارکردگرایی. نظریه‌های انسان‌شناسی. توسکالوزا، آل‌الجزایر: کالج هنر و علوم، دانشگاه آلاباما.آرشیو شده از نسخه اصلی در 2011-11-05. بازیابی شده در 25 آوریل 2020.
↑یونانی، سیسیل ای. 2005. Anomie." CCJ 5606 - نظریه جرم‌شناسی» [صفحه دوره]. تالاهاسی: دانشگاه ایالتی فلوریدا. بایگانی شده از اصلی در 15/05/2012. بازیابی شده در 26 آوریل 2020.
↑بیلینگهام، مرلین. ۲۰۰۷. دیدگاه‌های جامعه شناختی. ص ۳۳۶ که در BTEC ملی بهداشت و مراقبت اجتماعی ۱، ویرایش شده‌است توسط ب. کشش و ام. وایت هاوس. آکسفورد: هاینمن. شابک۹۷۸−۰−۴۳۵−۴۹۹۱۵−۰.
South African Bill of Rights Politics of South Africa Constitution Bill of Rights Executive President Cyril Ramaphosa Deputy President Paul Mashatile Cabinet Departments Shadow Cabinet Legislature National Council of Provinces Chairperson Amos Masondo National Assembly Speaker Nosiviwe Mapisa-Nqakula Leader of the Opposition John Steenhuisen Judiciary Chief Justice Ray Zondo Deputy Chief Justice Mandisa Maya Courts Constitutional Court Supreme Court of Appeal President: Mahube Molemela High C...
Artikel atau sebagian dari artikel ini mungkin diterjemahkan dari Popular Socialist Party (Cuba) di en.wikipedia.org. Isinya masih belum akurat, karena bagian yang diterjemahkan masih perlu diperhalus dan disempurnakan. Jika Anda menguasai bahasa aslinya, harap pertimbangkan untuk menelusuri referensinya dan menyempurnakan terjemahan ini. Anda juga dapat ikut bergotong royong pada ProyekWiki Perbaikan Terjemahan. (Pesan ini dapat dihapus jika terjemahan dirasa sudah cukup tepat. Lihat pula: p...
← 1980 • • 2007 → Referéndum sobre la aprobación del Estatuto de Autonomía de AndalucíaAprobación del Estatuto de Autonomía de Andalucía Fecha 20 de octubre de 1981 Tipo Referéndum Sí[1] 89.38 % No[1] 7.00 % Voto en blanco[1] 2.87 % Voto nulo[1] 0.74 % Abstención[1] 46.51 % El Referéndum sobre el Estatuto de Autonom...
Опис файлу Опис Нерозгадані. Логотип Джерело власна робота Час створення липень,2008 Автор зображення Бондаренко Володимир Ліцензія вільна Ліцензування Це логотип (емблема) організації, товару, або заходу, що перебуває під захистом авторських прав та/або є товарним знако...
Some of this article's listed sources may not be reliable. Please help this article by looking for better, more reliable sources. Unreliable citations may be challenged or deleted. (June 2020) (Learn how and when to remove this template message) Plav in 1912 The Plav–Gusinje massacres of 1912-1913 occurred between late 1912 and March 1913 in the areas of the modern Plav and Gusinje municipalities and adjacent areas. More than 1,800 locals, mostly Muslim Albanians from these two regions were...
Sailing Competition last held in 2011 Audi MedCupFirst held2005Last held2012ClassesTP 52, Soto 40Champion Quantum RacingWebsitehttp://www.medcup.org The Audi MedCup was a sailing competition which began in 2005 and turned into the world’s leading regatta circuit.[1] The event was last held in 2011.[2] It was sailed in the TP 52 and Soto 40 classes (previously the GP42 class in 2009–2010). The circuit, which was sponsored by the German car manufacturer Audi, ran a...
لمعانٍ أخرى، طالع البدية (توضيح). البدية (محلة) تقسيم إداري البلد اليمن المحافظة محافظة إب المديرية مديرية فرع العدين العزلة عزلة الاهمول القرية قرية الغارب السكان التعداد السكاني 2004 السكان 134 • الذكور 62 • الإناث 72 • عدد الأسر 28 • عدد المساكن 29 معل...
Zie Ezechiël (boek) voor het gelijknamige Bijbelboek van deze profeet De profeet Ezechiël Ezechiël (Hebreeuws: יְחֶזְקֵאל, Jêchezqeel, sterk is God of hij zal door God versterkt worden) is een van de grote profeten uit de Hebreeuwse Bijbel. Volgens de traditie schreef hij het Bijbelboek Ezechiël in Babylonische ballingschap. Leven Ezechiël was de zoon van een Joodse priester[1] en behoorde bij de eerste groep Israëlieten die Nebukadnezar II in 597 v.Chr. naar Babylon ...
Episode of Neon Genesis Evangelion A TransferNeon Genesis Evangelion episodeThe classmates of Shinji Ikari (in the middle) being amazed after he confesses to being an Eva pilotEpisode no.Episode 3Directed byHirouiki IshidoWritten by Hideaki Anno Akio Satsukawa Original air dateOctober 18, 1995 (1995-10-18)Running time22 minutesEpisode chronology ← PreviousThe Beast Next →Hedgehog's Dilemma List of episodes A Transfer, known by the Japanese title The Silent Phone,&...
Candi JawiNama sebagaimana tercantum dalamSistem Registrasi Nasional Cagar BudayaStruktur candi yang bagian bawahnya dari batu hitam dan di bagian atasnya dari batu putih. Cagar budaya IndonesiaPeringkatNasionalKategoriSitusNo. RegnasCB.427LokasikeberadaanPrigen, Pasuruan, Jawa TimurNo. SKSK Menteri No. 177/M/1998Tanggal SK21 Juli 1998Pemilik IndonesiaPengelolaBalai Pelestarian Cagar Budaya Jawa TimurKoordinat7°39′45″S 112°40′04″E / 7.6624998°S 112.6677564°E&#...
Look up flutterby in Wiktionary, the free dictionary. 2003 studio album by Butterfly BoucherFlutterbyStudio album by Butterfly BoucherReleased7 October 2003GenreFolkLength40:02Label Universal (UK) A&M (US) Producer Butterfly Boucher Robin Eaton Ron Fair Brad Jones Butterfly Boucher chronology Flutterby(2003) Scary Fragile(2008) Professional ratingsReview scoresSourceRatingAllMusic link Flutterby is the debut album by Australian singer-songwriter Butterfly Boucher, first released i...
EA Vancouver Тип Дочерняя компания Основание 1983 и 1982[1] Предшественник EA Black Box Расположение Канада: Ванкувер Отрасль Индустрия компьютерных игр Продукция серия Need for Speed (1994-2011)серия Skate (2007-2011) серия The Sims (2008-...) Число сотрудников 1,800+ Материнская компания Electronic Arts Сайт ...
Television channel ichannelichannel logoCountryCanadaBroadcast areaNationalHeadquartersToronto, OntarioProgrammingPicture format480i (SDTV)OwnershipOwnerStornoway CommunicationsHistoryLaunchedSeptember 7, 2001ClosedAugust 15, 2016 ichannel was a Canadian English-language Category A specialty channel owned by Stornoway Communications. Its programs focused on public, social, and current affairs. Its programming included films, documentaries, and talk shows. History Original logo used from 2001 ...
Historic church in North Carolina, United States United States historic placeSt. Frances Methodist ChurchU.S. National Register of Historic Places Show map of North CarolinaShow map of the United StatesLocationOff NC 308, Lewiston, North CarolinaCoordinates36°7′24″N 77°10′40″W / 36.12333°N 77.17778°W / 36.12333; -77.17778Arealess than one acreBuilt1845ArchitectBragg, ThomasArchitectural styleGreek RevivalNRHP reference No.82003426[1]A...
Federal electoral district in Saskatchewan, CanadaRegina—Lumsden—Lake Centre Saskatchewan electoral districtRegina—Lumsden—Lake Centre in relation to other Saskatchewan federal electoral districtsCoordinates:51°07′37″N 105°22′34″W / 51.127°N 105.376°W / 51.127; -105.376Defunct federal electoral districtLegislatureHouse of CommonsDistrict created1996District abolished2013First contested1997Last contested2011District webpageprofile, mapDemographicsPop...
Nicaraguan baseball player (born 1977) In this Spanish name, the first or paternal surname is de la Cruz and the second or maternal family name is Padilla. Baseball player Vicente PadillaPadilla with the Fukuoka SoftBank HawksPitcherBorn: (1977-09-27) September 27, 1977 (age 46)Chinandega, NicaraguaBatted: RightThrew: RightProfessional debutMLB: June 29, 1999, for the Arizona DiamondbacksNPB: April 4, 2013, for the Fukuoka SoftBank HawksLast appearan...
وسام دولة فلسطين صورة لوسام دولة فلسطين مؤسس دولة فلسطين البلد دولة فلسطين يُمنح من طرف رئيس دولة فلسطين نوع الوسام وسام دولة العاهِل محمود عباس منحت لـ الملوك والرؤساء والشخصيات الرفيعة الحالة مستخدم حاليًا المراتب • رتبة القلادة الكبرى• رتبة الوشاح الأكبر ونجمة فلسطي...
Bulevar General José Gervasio Artigas Maldonado, UruguayPunta del Este, Uruguay UruguayDatos de la rutaNombre coloquial Bulevar Artigas, BulevarIdentificador 5005 Tipo AvenidaLongitud 8,0 kmOtros datosBarrios que atraviesa La Pastora, Pine Beach, Los Ángeles, Lido, Marconi, Cantegril, Deauville, Jardines de Córdoba, Cachimba del Rey, Parque Scalone, Jardín Scalone, Fernández Ismendi, Bicentenario, Abayuba, Rivera, Odizzio, San Antonio, Fossemmale, Las CooperativasAvenidas que ...
У Вікіпедії є статті про інші населені пункти з такою назвою: Христинівка. Не плутати з Христинівкою — селом. Христинівка Герб Христинівки Прапор Христинівки Площа Соборна Основні дані Країна Україна Регіон Черкаська область Район Уманський район Громада Христин...
.svg)
