Gazako portuaGazako Rimal barrutitik gertu dagoen portu txiki bat da.[1] Palestinako itsasontzien jatorri-portua eta Palestinako Itsas Poliziaren oinarria da, Palestinako Segurtasun Indar Nazionalen adarra. Oslo II Akordioaren arabera, Palestinako Itsas Poliziaren jarduerak 6 milia nautiko baino ez ditu harten itsasertzean. 2007az geroztik, Gazako Portua Israelek ezarritako itsasontzien blokeoaren mende egon da, Gazako zerrendaren blokeoaren parte gisa, eta portuko jarduerak eskala txikiko arrantzara mugatu dira.
Historia
Gazako zerrenda
Gazako Zerrenda lurrez, airez eta itsasoz itxiarazia izan da.[2] 362 kilometro koadroko azalera osoak garraio-sistema nagusi eskasa du: 76 km errepide nagusi, 88 km eskualdeko errepide eta 99 km tokiko errepide.[2]Rafah-n bazegoen aireportu txiki bat Zerrendan bertan, baina 2001ean Israelek suntsitu zuen.[2]Palestinako Agintaritza Nazionalak eraiki zuen portua.[2]
Maiuma
Aspaldi-aspaldian, bazen inguru honetan Maiuma portua edo el Mineh (portua esan nahi du).[3]
Otomandarren aro berantiarrean, Pierre Jacotinek Majumas lekua izendatu zuen bere 1799ko mapan.[4]
1883an, Palestina Mendebaldarrari buruzko PEFen Inkestak (SWP) el Mineh Maiuma zaharra zela adierazi zuen.[5]
2011n, eliza baten hondakinak zirudien tokian zortzi zutabe erromatar lurrera bota zituen ekaitz batek.[6] 2013an, Palestinako Itsas Poliziak artefaktu zaharrak aurkitu zituen: zutoinak eta buztin egosiak, besteak beste.[7]
1994tik
2002an, Israelgo indarrek Palestinako Itsas Poliziak portuan zituen instalazioei eraso egin zieten, Itsas Poliziako komandanteak Karine A kasuan nahasita egon ondoren, Gazara 50 tona arma ontzi barruan ezkutuan sartzeko saiakera.[8]
2007an, Gazan Hamas nagusitu ondoren, Israelek Gazako zerrenda blokeatu zuen, itsasotik ere bai.[9] Israelgo blokeoa apurtzeko hainbat saiakera egin ziren.[10] Israelek eragotzi egin du ontzi gehienak Gazako portuan porturatzea, baina baimena eman zuen 2008an bi itsasontzi porturatzeko, aktibistak eta zenbait hornidura garraiatzen zituztenak.[11] 2010ean, Palestinako arrantza-ontzi txikienentzat bakarrik zen portua.[12]
2010ean, Hamasek nazioarteko ontzi handiak sartu ahal izateko lanak egin zuen portuan.[12] Olatu-horma bat eraiki eta argiak jarri ziren. Hamasek portua garatzeko planak iragarri zituen, arrantzaleen eskura jartzeko eta turistak erakartzeko.
Gazako portu-planak
Arrantzaleak portuan 2019an
1993ko Oslo I Akordiotik, Gazan itsas portu askoz handiagoa eraikitzea aurreikusi zen. Baina Israel-Palestina gatazka etengabea zela eta, plan hauek ez dira gauzatu 2014tik aurrera.
2005ean, Israelek Palestinako planak onartu zituen Gazatik kilometro gutxira portu baten eraikuntza berreraiki eta osatzeko, 2000ko irailean Bigarren Intifada hasi baino lehen. Bigarren Intifada lehertu ondoren Israelgo indarrek suntsitu zuten eraikina, Rafahtik gertu dagoen Gazako aireportuarekin batera.[13]
Conder, C.R.; Kitchener, H.H. (1883). The Survey of Western Palestine: Memoirs of the Topography, Orography, Hydrography, and Archaeology. Vol. 3. London: Committee of the Palestine Exploration Fund.
Doughty, Dick; El Aydi, Mohammed (1995). Gaza: legacy of occupation--a photographer's journey. Kumarian Press. ISBN 1-56549-044-4.
Karmon, Y. (1960). "An Analysis of Jacotin's Map of Palestine" (PDF). Israel Exploration Journal. 10 (3, 4): 155–173, 244–253.
Palmer, E.H. (1881). The Survey of Western Palestine: Arabic and English Name Lists Collected During the Survey by Lieutenants Conder and Kitchener, R. E. Transliterated and Explained by E.H. Palmer. Committee of the Palestine Exploration Fund.
