Ο Πάπας Γρηγόριος ΙΑ΄ ή Πιέρ Ρότζερ ντε Μποφόρ (Grégoire XI, περί το 1329 - 27 Μαρτίου1378) ήταν Πάπας και αρχηγός στην Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία (30 Δεκεμβρίου1370 - 27 Μαρτίου1378).[1][2] Ο Γρηγόριος ΙΑ΄ ήταν ο έβδομος και ο τελευταίος από τους Πάπες στην Αβινιόν και ο τελευταίος Γάλλος Πάπας που αναγνωρίστηκε από την Καθολική Εκκλησία. Η Παπική αυλή επέστρεψε από την Αβινιόν στην Ρώμη μετά από 70 χρόνια, μόλις έναν χρόνο πριν τον πρόωρο θάνατου του Γρηγόριου ΙΑ΄ (1377). Με τον θάνατο του ακολούθησε Νέο Σχίσμα το οποίο ανέβασε δύο Αντίπαπες με έδρα την Αβινιόν οι οποίοι βρίσκονταν σε σύγκρουση με τον νόμιμο πάπα της Ρώμης
Πρώτα χρόνια
Ο Πιέρ Ρότζερ ντε Μποφόρ γεννήθηκε στην Μωμόν που ανήκε στην Επαρχεία της Λιμουζέν της Γαλλίας (περί το 1329). Ο θείος του Πιέρ Ροζέρ εξελέγη Αρχιεπίσκοπος της Ρουέν και κατόπιν ανέβηκε στον Παπικό θρόνο της Αβινιόν ως Πάπας Κλήμης ΣΤ΄ (1342). Ο Κλήμης ΣΤ΄ έδωσε μια μεγάλη σειρά από αξιώματα στο μικρό ανεψιό του, σε ηλικία 18 μόλις ετών τον διόρισε Καρδινάλιο-Διάκονο, σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Περούτζα όπου απέκτησε μεγάλες ικανότητες στο δίκαιο και την Θεολογία.[3] Όταν πέθανε ο Πάπας Ουρβανός Ε΄ συνεστήθη στην ΑβινιόνΚονκλάβιο από 18 Καρδιναλίους με στόχο την εκλογή του νέου Πάπα (29 Δεκεμβρίου 1370). Ο Πιέρ Ρότζερ ντε Μποφόρ εξελέγη την επόμενη μέρα (30 Δεκεμβρίου 1370), αναγκάστηκε να αποδεχτεί την θέση παρά την αρχική του άρνηση.[4] Χρίστηκε Ιερέας από τον Γκυ της Βουλώνης, Διάκονος στο Κολλέγιο των Καρδιναλίων, επίσκοπος Ρώμης και στέφτηκε τέλος Πάπας στον Καθεδρικό ναό της Αβιβιόν από τον Καρδινάλιο Ρινάλντο Ορσίνι.[5]
Πάπας
Αμέσως μετά την άνοδο του στον Παπικό θρόνο προσπάθησε να συμφιλιώσει την Αγγλία και την Γαλλία ενώ βρισκόταν ακόμα σε εξέλιξη ο Εκατονταετής Πόλεμος αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Η διπλωματική του ικανότητα ωστόσο φάνηκε σε Συνθήκη με την οποία συφιλιώθηκαν το Βασίλειο της Νεαπόλεως και το Βασίλειο της Σικελίας (20 Αυγούστου 1372), ήταν και τα δύο Παπικά φέουδα.[6] Ο Γρηγόριος ΙΑ΄ εξέδωσε Εγκύκλιο με την οποία επέτρεψε στους ιερείς να επικοινωνούν με τον λαό με την τοπική δημοτική διάλεκτο, με τον τρόπο αυτό δεν θα υπήρχε ο κίνδυνος της "γλωσσικής παγκοσμιοποίησης" που μεταφράζεται σε "γλωσσικό θάνατο".[7] Η Αικατερίνη της Σιένα τον παρακάλεσε να προχωρήσει σε Σταυροφορία και ο ίδιος ανταποκρίθηκε θετικά (1376).[8] Ο Γρηγόριος ΙΑ΄ συνέχισε την πολιτική του πάπα Ουρβανού Ε΄ στις προσπάθειες του να ενώσει ολόκληρο τον χριστιανικό κόσμο εναντίον των αλλοθρήσκων.[9] Ο βασικότερος στόχος του ήταν να καταπολεμήσει τα φαινόμενα διαφθοράς στα μοναστήρια όπως η καταβολή τέλους στους προσκυνητές και η έκθεση πλαστών λειψάνων Αγίων.[8] Κατά το ποντιφικάτο του δραστικά μέτρα λήφθηκαν εναντίον των αιρέσεων που είχαν αναπτυχθεί στη Γερμανία, την Αγγλία και άλλα μέρη της Ευρώπης, μια ειλικρινής προσπάθεια έγινε επίσης να προκληθεί μια μεταρρύθμιση στα διάφορα μοναστικά τάγματα. Οι δεκαεννέα προτάσεις του Τζον Ουίκλιφ (περ. 1320–84) και τα δεκατρία άρθρα του Sachsenspiegel καταδικάσθηκαν επίσης από τον Πάπα Γρηγόριο ΙΑ΄ το 1377.
Επιστροφή στην Ρώμη
Η Αγία Αικατερίνη προ του Πάπα της Αβινιόν
Η επιστροφή του στη Ρώμη (17 Ιανουαρίου 1377) αποδίδεται εν μέρει στις συγκινητικές λέξεις της Αικατερίνης της Σιένα. Αυτό προσπαθήθηκε από τον προκάτοχο του Γρηγορίου, Ουρβανό Ε΄, χωρίς επιτυχία. Ο Γρηγόριος ΙΑ΄ συνέχισε τα σφάλματα των προκατόχων που διόριζαν συγγενείς τους Γάλλους σε υψηλά εκκλησιαστικά αξιώματα, οι πράξεις του αυτές εξόργισαν τους Ιταλούς κυβερνήτες. Οι Ιταλικές πόλεις-Κράτη αντιτάχθηκαν σκληρά στην μεταφορά της Παπικής έδρας στην Ρώμη ιδιαίτερα η Φλωρεντία η οποία θα έχανε την ανεξαρτησία της και θα προσαρτιότανε στα Παπικά Κράτη.[10] Προτού αναχωρήσει για την Ρώμη μελέτησε αναλυτικά αυτές τις διαμαρτυρίες, γνώριζε την κατάσταση που θα συναντήσει. Ο Δούκας του ΜιλάνουΜπερναμπό Βισκόντι είχε γίνει κύριος του Ρέτζιο (1371) όπως επίσης και άλλων πόλεων που ήταν υποτελείς στην Αγία Έδρα. Ο Γρηγόριος ΙΑ΄ τον αφόρισε και κήρυξε τον πόλεμο σε έναν Συνασπισμό εχθρικών πόλεων-κρατών υπό την ηγεσία της Φλωρεντίας, έμεινε γνωστός ως ο Πόλεμος των Οκτώ Αγίων (1375–1378). Με την έκρηξη του Πολέμου αφόρισε την Φλωρεντία και την έθεσε υπό απαγόρευση (31 Μαρτίου 1376).[11] Η Αικατερίνη της Σιένα προσπάθησε να τον πείσει να σταματήσει τον πόλεμο αλλά οι εκκλήσεις ήταν μάταιες αφού σταμάτησε μόνο με τον αιφνίδιο θάνατο του Γρηγορίου ΙΑ΄.[3] Ο διάδοχος του Πάπας Ουρβανός ΣΤ΄ υπέγραψε με τους αντιπάλους του τον Ιούλιο του 1378 ειρηνική συνθήκη στο Τίβολι.[10]
Ο Γρηγόριος ΙΑ΄ δεν επιβίωσε μακράν από αυτήν την αφαίρεση, πεθαίνοντας στις 27 Μαρτίου 1378 σε ηλικία 49 ετών.[12] Μετά τον θάνατό του το Κολλέγιο των Καρδιναλίων πιέσθηκε από τον Ρωμαϊκό όχλο, ο οποίος εισέβαλε στην αίθουσα της ψηφοφορίας, να ψηφίσει έναν Ιταλό Πάπα για τον παπικό θρόνο. Αυτός ο Ιταλός Πάπας ήταν ο Ουρβανός ΣΤ΄. Λίγο μετά την εκλογή του, ο Ουρβανός κέρδισε την εχθρότητα των Καρδιναλίων. Με την ενθάρρυνση του Γάλλου βασιλιά, οι καρδινάλιοι επέστρεψαν στην Αβινιόν και το 1378 εξέλεξαν έναν Γάλλο πάπα, τον Κλήμεντα Ζ΄.[13] Αργότερα, το Δυτικό Σχίσμα δημιουργημένο από την επιλογή ενός αντίπαλου πάπα έβαλε τους κατοίκους της Ευρώπης σε ένα δίλημμα παπικής πίστης. Αυτό το σχίσμα δεν επιλύθηκε πλήρως έως τότε που συγκλήθηκε η Σύνοδος της Κωνσταντίας (1414-1418) από μια ομάδα των καρδιναλίων.[14] Η σύνοδος τολμηρά εκθρόνισε τους τρέχοντες πάπες και το 1417 εξέλεξε τον Μαρτίνο Ε΄ ως διάδοχό τους. Το χάος του Δυτικού Σχίσματος έτσι επέφερε μεταρρυθμιστικές συνόδους και τους έδωσε τη δύναμη για το ποιος εκλεγόταν, αντικαθιστώντας (για μια περίοδο) το Κολλέγιο των Καρδιναλίων.
↑Hayez, Michel (2002). "Gregorio XI, papa". Dizionario Biografico degli Italiani. Τομ. 59. Rome: Istituto della Enciclopedia Italiana
↑Jelle Krol (2020), Minority Language Writers in the Wake of World War One: A Case Study of Four European Authors, Palgrave. Page 219
↑ 8,08,1Villegas, D., 2021. Catherine of Siena's spirituality of political engagement. HTS Teologiese Studies / Theological Studies, 77(2)
↑Clarke, Peter D. "BETWEEN AVIGNON AND ROME: MINOR PENITENTIARIES AT THE PAPAL CURIA IN THE THIRTEENTH AND FOURTEENTH CENTURIES." Rivista Di Storia Della Chiesa in Italia, Τομ. 63, Νο. 2, 2009, σσ. 455–510
↑ 10,010,1Peterson, David S. 2002. "The War of the Eight Saints in Florentine Memory and Oblivion." In Society and Individual in Renaissance Florence, Ed. William J. Connell
↑Richardson, C., 2009. Reclaiming Rome: Cardinals in the Fifteenth Century. Leiden: Brill
↑Walsh, M., 2011. The Cardinals: Thirteen Centuries of the Men Behind the Papal Throne. Grand Rapids, Mich.: William B. Eerdmans Pub
↑Welsh, Frank (2008). The Battle for Christendom The Council of Constance, the East-West Conflict, and the Dawn of Modern Europe. New York: The Overlook Press. σσ. 117–153
