Πάπας Κλήμης ΙΑ΄

Πάπας Κλήμης ΙΑ'
Από	23 Νοεμβρίου 1700
Έως	19 Μαρτίου 1721
Προκάτοχος	Πάπας Ιννοκέντιος ΙΒ΄
Διάδοχος	Πάπας Ιννοκέντιος ΙΓ΄
Προσωπικά στοιχεία
Γέννηση	23 Ιουλίου 1649 Ουρμπίνο, Παπικά Κράτη
Θάνατος	19 Μαρτίου 1721 (72 ετών) Ρώμη, Παπικά Κράτη

Προσφωνήσεις του Πάπα Κλήμη ΙΑ΄
Προσφώνηση αναφοράς	Αγιότατος
Προφορική προσφώνηση	Αγιότατε
Θρησκευτική προσφώνηση	Άγιος Πατέρας
Μεταθανάτια προσφώνηση	Δ/Δ

Ο Πάπας Κλήμης ΙΑ΄ ή Τζιοβάννι Φραντσέσκο Αλμπάνι (Papa Clemente XI, 23 Ιουλίου 1649 - 19 Μαρτίου 1721) ήταν αρχηγός στην Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και κυβερνήτης στα Παπικά Κράτη (23 Νοεμβρίου 1700 - 19 Μαρτίου 1721).

Βιογραφία

Πρώιμος βίος

Μετάλιο που απεικονίζει τον Κλήμεντα ΙΑ΄

Ο Αλμπάνι γεννήθηκε στο Ουρμπίνο, ήταν μέλος της ευγενούς Οικογένειας Αλμπάνι που είχε καταγωγή από την πόλη Λατς στην βόρεια Αλβανία, από εκεί εγκαταστάθηκαν στην Κεντρική Ιταλία.^[1][2][3] Οι πρόγονοι του ήταν τον 15ο αιώνα Στρατιώτες του Σκεντέρμπεη την εποχή που πολεμούσε τον 15ο αιώνα απέναντι στην Οθωμανική αυτοκρατορία. Κατά την θητεία του ως Πάπας συνεγράφη το Illyricum Sacrum, το οποίο σήμερα είναι μία από τις κύριες πηγές στο πεδίο της Αλβανολογίας με πάνω από 5000 σελίδες σε διάφορους τόμους, γραμμένους από τον Ντανιέλε Φαρλάτι και τον πατέρα Κολέττι. Η μητέρα του Έλενα Μόσκα (1630-1698) από το Μπέργκαμο καταγόταν από την ευγενή Οικογένεια Μόσκα.^[4] Τα μέλη της Οικογένειας της μητέρας του είχαν διατελέσει Πατρίκιοι του Ούρμπινο και ευγενείς του Πέζαρο.^[4][5][6] Ο πατέρας του ήταν ο Κάρλο Αλμπάνι (1623-1684), το επώνυμο του ήταν Λάτσι και το άλλαξε σε Αλμπάνι σε ανάμνηση της καταγωγής του. Ο Κάρλο Αλμπάνι έστειλε αποστολή στην βόρεια Αλβανία για να εντοπίσει το χωριό της καταγωγής του, η αποστολή ανακάλυψε τις πιθανότερες δύο τοποθεσίες στην βόρεια Αλβανία κοντά στην Λατς.^[7] Ήταν κυβερνήτης του Ριέτι και του Ουρμπίνο, και έγινε Καρδινάλιος Διάκονος της Σάντα Μαρία στο Ακουίρο από τον Αλέξανδρο Η΄, τον οποίο διαδέχθηκε ως Πάπας στις 23 Νοεμβρίου 1700.

Παπική εκλογή

Την περίοδο 1690-1700 διορίστηκε Καρδινάλιος-Διάκονος σε διάφορες επισκοπές, τον Σεπτέμβριο του 1700 χρίστηκε ιερέας και γιόρτασε την πρώτη Πεντηκοστή στην Ρώμη. Όταν πέθανε ο Πάπας Ιννοκέντιος ΙΒ΄ (1700) συνεκλήθη Κονκλάβιο από το Κολλέγιο των Καρδιναλίων για να ορίσει τον διάδοχο, ο Αλμπάνι ήταν άριστος διπλωμάτης και ήταν γνωστός για τις μεγάλες του ικανότητες στην σύναψη ειρήνης, εξελέγη πάπας. Η περίπτωση του ήταν ιδιαίτερα περίεργη επειδή εξελέγη πάπας μόλις τρεις μήνες μετά την ημέρα που έγινε ιερέας, δύο μήνες μετά τον εορτασμό της πρώτης Πεντηκοστής αλλά ήταν ήδη 10 χρόνια Καρδινάλιος. Ο Πρωτοδιάκονος Μπενεντέττο Παμφίλι τον έστεψε νέο Πάπα ως Κλήμη ΙΑ΄ (8 Δεκεμβρίου 1700), εγκαταστάθηκε κατόπιν στην Βασιλική του Αγίου Ιωάννη του Λατερανού (10 Απριλίου 1701). Η πρώτη του πράξη ήταν να προστατέψει την θρησκεία στην πατρίδα του την βόρεια Αλβανία όπου οι Ρωμαιοκαθολικοί ζούσαν μαζί με τους Μουσουλμάνους, απαγόρευσε την Θεία Κοινωνία στους Καθολικούς οι οποίοι για λόγους ασφαλείας παρίσταναν τους Μουσουλμάνους.^{[1] [8][9]}

Ποντιφικάτο

Προτομή του Πάπα Κλήμη ΙΑ΄ (1714)

Σύντομα μετά την άνοδο του, ξέσπασε ο Πόλεμος της Ισπανικής Διαδοχής. Παρά την διφορούμενη ουδετερότητα που κράτησε αρχικά, ο Κλήμης αργότερα αναγκάσθηκε να ονομάσει τον Κάρολο, Αρχιδούκα της Αυστρίας, ως Βασιλιάς της Ισπανίας, αφότου ο αυτοκρατορικός στρατός είχε κατακτήσει το μεγαλύτερο μέρος της βόρειας Ιταλίας και απειλούσε τη Ρώμη την ίδια (Ιανουάριος 1709). Με την Συνθήκη της Ουτρέχτης που έληξε τον πόλεμο, τα Παπικά Κράτη έχασαν την επικυριαρχία τους στο Δουκάτο της Πάρμα και της Πιατσέντσα των Φαρνέζε για χάρη της Αυστρίας, και έχασε το Κομάτσιο επίσης. Ήταν ένα χτύπημα από το οποίο το διαλυόμενο κύρος των Παπικών Κρατών δεν θα ανέκαμπτε ποτέ. Το 1713 εκδόθηκε η παπική Βούλα Unigenitus. Η βούλα ενόχλησε ευρέως την γαλήνη της Γαλλικανικής (Γαλλικής) εκκλησίας. Καταδίκασε 101 προτάσεις από τα έργα του Κεσνέλ ως Αίρεση και ως πανομοιότυπες με προτάσεις στα γραπτά του Κορνήλιου Γιάνσεν.^[10][11]

Ο Κλήμης ΙΑ΄ απαγόρευσε στους Ιησουίτες να αποδίδουν τιμές στον Κομφούκιο και στους παλιότερους αυτοκράτορες της Κίνας, την ίδια πολιτική ακολούθησε και ο διάδοχος του Πάπας Ιννοκέντιος ΙΓ΄.^[12] Ο Κλήμης ΙΑ΄ υποστήριξε τον εξόριστο Πρίγκιπα της Ουαλίας Ιάκωβο Φραγκίσκο Εδουάρδο Στιούαρτ, δέχτηκε στην Ρώμη τον ίδιο και την σύζυγο του Μαρία Κλημεντίνη Σομπιέσκα εγγονή του βασιλιά της Πολωνίας-Λιθουανίας Γιαν Γ΄ Σομπιέσκι. Ο Κλήμης χρηματοδότησε την διαμονή τους στο Παλάτσο Μούτι της Ρώμης και τους παραχώρησε εξοχικό στις όχθες της λίμνης Αλμπάνο.^[11] Ο γιος τους Κάρολος Εδουάρδος Στιούαρτ βαπτίστηκε με τις φροντίδες του Πάπα.^[11] Η αντίσταση πολλών Γάλλων εκκλησιαστικών και η άρνηση των Γάλλων κοινοβουλευτικών να συνυπογράψουν τη βούλα οδήγησαν σε αμφιβολίες που επεκτάθηκαν κατά το μεγαλύτερο μέρος του 18ου αιώνα. Επειδή οι τοπικές κυβερνήσεις δεν έλαβαν επίσημα τη βούλα, δεν ήταν, τεχνικά, σε ισχύ σε αυτές τις περιοχές – ένα παράδειγμα της επέμβασης των κρατών στα θρησκευτικά ζητήματα κοινό πριν τον 20ό αιώνα.

Κατασκευαστική δραστηριότητα και πατρονία

Ο τάφος του Πάπα Κλήμη ΙΑ΄ (1714)

Ο Πάπας Κλήμης απέφυγε τον νεποτισμό. Ο ανιψιός του Αννιμπάλε Αλμπάνι έγινε Καρδινάλιος, αλλά μόνο μέσω προσωπικής αξίας.^{[εκκρεμεί παραπομπή]} Ως κτίστης προσέθεσε ένα διάσημο Ηλιακό ρολόι στην εκκλησία της Σάντα Μαρία ντέλι Άντζελι ε ντεϊ Μάρτιρι και ανέγειρε έναν οβελίσκο στην Piazza del Pantheon και με έναν ποτάμιο λιμένα στον Ποταμό Τιβέρη. Εμπλούτισε επίσης την Βιβλιοθήκη του Βατικανού με πολυάριθμους Ανατολίτικους κώδικες και πατρόναρε τις πρώτες αρχαιολογικές ανασκαφές στις Ρωμαϊκές κατακόμβες. Στη γενέτειρα του Ουρμπίνο αποκατέστησε πολυάριθμα οικοδομήματα και ίδρυσε δημόσια βιβλιοθήκη.

Θάνατος

Ο Κλήμης ΙΑ΄ συναντήθηκε με τον Πιερ Φρανσουά Λαφιτώ επίσκοπο του Σιστερόν και τον προειδοποίησε ότι θα πεθάνει (10 Μαρτίου 1721). Σε τέσσερεις μέρες ο πάπας αρρώστησε ενώ ο Λαφιτώ πίεζε τον ανεψιό του να πείσει τον θείο του να δεχτεί ως υπουργό τον Γάλλο Καρδινάλιο Γκυγιάμ Ντυμπουά (14 Μαρτίου 1721). Ο Κλήμης ΙΑ΄ βρισκόταν εκείνη την ημέρα σε μιά κατάσταση αφασίας, δεν συμμετείχε στα πανυγήρια που έγιναν την πρώτη Κυριακή της Πεντηκοστής στο Παλάτσο ντελ Κουιρινάλε (16 Μαρτίου 1721). Την ίδια μέρα πήρε φάρμακα αλλά οι πόνοι στον θώρακα ήταν έντονοι και αισθανόταν ενοχλήσεις από τον κρύο αέρα στο δωμάτιο του.^[13] Την επόμενη μέρα ο Κλήμης ΙΑ΄ παρακολούθησε την λειτουργία μαζί με υψηλές προσωπικότητες όπως ο αρχιεπίσκοπος της Ραβέννας Τζερόνυμο Κρίσπι αλλά τον έπιασε έντονη ψύχρα μαζί με υψηλό πυρετό. Ο πάπας δεν κοιμήθηκε και ο πυρετός έπεσε προσωρινά αλλά την επόμενη μέρα επανήλθε υψηλότερος, οι γιατροί αναγνώρισαν ότι δεν υπάρχει σωτηρία και έλαβε την Θεία Κοινωνία. Ο πυρετός επανήλθε υψηλότερος, ο Κλήμης ΙΑ΄ δεν μπορούσε να μιλήσει ούτε να αναπνεύσει και πέθανε λίγο μετά το μεσημέρι, η ταφή του έγινε στην Βασιλική του Αγίου Πέτρου.^[13]

Παραπομπές

1. https://books.google.gr/books?id=X6DM4szwUpEC&pg=PA168&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false
2. Martucci, Donato (2010). I Kanun delle montagne albanesi: Fonti, fondamenti e mutazioni del diritto tradizionale albanese. Edizioni di Pagina. σ. 154
3. https://web.archive.org/web/20140924004740/https://en.radiovaticana.va/news/2014/09/21/fr_lombardi_papal_journey_a_blessing_for_all_albanians/1107019
4. https://gw.geneanet.org/tdowling?lang=en&p=giovanni+francesco&n=albani
5. https://archive.org/details/bub_gb_FmgQAAAAIAAJ/page/254/mode/2up
6. Williams, George L. (2004). Papal Genealogy: The Families and Descendants of the Popes. McFarland. σ. 116
7. Brunga 2021, σ. 134
8. Martucci, Donato (2010). I Kanun delle montagne albanesi: Fonti, fondamenti e mutazioni del diritto tradizionale albanese. Edizioni di Pagina, σ. 154
9. Skendi, Stavro (1967). "Crypto-Christianity in the Balkan Area under the Ottomans". Slavic Review. 26 (2): 235–242
10. https://web.archive.org/web/20030117091002/www2.fiu.edu/~mirandas/bios1726-ii.htm
11. Kybett, Susan M. (1988). Bonnie Prince Charlie: A Biography of Charles Edward Stuart. London: Unwin Hyman, σ. 23
12. https://www.britishmuseum.org/collection/term/BIOG83732
13. https://www.csun.edu/~hcfll004/SV1721.html

Πηγές

• "Pope Clement XI" in the 1913 Catholic Encyclopedia.
• Rendina, Claudio (1983). I papi. Storia e segreti. Rome: Netwon & Compton. σελίδες 586–588. 
• Initial text from the 9th edition (1876) of an unnamed encyclopedia

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Πάπας Κλήμης ΙΑ΄

• Clementine Library at The Catholic University of America

Πάπας Κλήμης ΙΑ΄ Οικογένεια Αλμπάνι Γέννηση: 23 Ιουλίου 1649 Θάνατος: 19 Μαρτίου 1721
Προκάτοχος Ιννοκέντιος ΙΒ΄	Πάπας 23 Νοεμβρίου 1700 - 19 Μαρτίου 1721	Διάδοχος Ιννοκέντιος ΙΓ΄