Ο Πάπας Ιωάννης ΚΒ΄ ή Ζακ Ντουέζ (Jean XXII, 1244 - 4 Δεκεμβρίου1334) ήταν αρχηγός στην Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και ο δεύτερος και ο πιο μακρόχρονος από τους Πάπες στην Αβινιόν (7 Αυγούστου1316 - - 4 Δεκεμβρίου1334). Εξελέγη από το κονκλάβιο που συγκάλεσε ο Φίλιππος, αδελφός του Λουδοβίκου Ι΄ βασιλιά της Γαλλίας στη Λυών. Διαδέχθηκε τον πάπα Κλήμη Ε΄ και όπως ο προκάτοχός του, συγκέντρωσε εξουσία και έσοδα για τον παπισμό, ζώντας μια πριγκιπική ζωή στην Αβινιόν. Αντιτέθηκε στην πολιτική του Λουδοβίκου Δ΄ Βίττελσμπαχ βασιλιά της Γερμανίας· αυτό έκανε το Λουδοβίκο Δ΄ να εκστρατεύσει στην Ιταλία και να εγκαταστήσει αντιπάπα τον Νικόλαο Ε΄. Οι απόψεις του για το Θείον Όραμα (Beatific Vision) αντιμετώπισαν θεολογική διαμάχη. Ήταν αντίθετος με τη Φραγκισκανή ερμηνεία της πενίας του Χριστού και των μαθητών του. Ήταν αυτός που αγιοποίησε τον Θωμά Ακινάτη (18 Ιουλίου 1323).
Πρώτα χρόνια
Ο Ζακ Ντουέζ ήταν γιος τραπεζίτη, σπούδασε Κανονικό δίκαιο στο Μονπελιέ και θεολογία στο Παρίσι.[1] Διορίστηκε σύμβουλος του Αγίου Λουδοβίκου (1295) αλλά μετά τον πρόωρο θάνατο του (1297) έγινε προσωρινά Καγκελάριος στο Πανεπιστήμιο της Αβινιόν (1299) και Κανονικός στο Πουί.[2] Ύστερα από σύσταση που έκανε ο πατέρας του Αγίου Λουδοβίκου Κάρολος Β΄ της Νεαπόλεως διορίστηκε επίσκοπος του Φρεζύς (1300 - 1307).[2] Την ίδια περίοδο ένας ιππότης και ένας ιερέας έκαναν απόπειρα να τον δολοφονήσουν, συνελήφθησαν και οι δύο και καταδικάστηκαν σε θάνατο.[3] Ο Ζακ Ντουέζ διορίστηκε από τον Κάρολο τον Χωλό επίσκοπος της Λυών (1308) και υπό την επίδραση του απαγορεύτηκαν οι κονταρομαχίες, αργότερα (18 Μαρτίου 1310) έγινε επίσκοπος της Αβινιόν.[2][4] Ο Πάπας Κλήμης Ε΄ και ο Ερρίκος Ζ΄ του Λουξεμβούργου συγκρούστηκαν σχετικά με τα όρια της παπικής εξουσίας, η διαμάχη έληξε με τον αιφνίδιο θάνατο του Πάπα (1314).[5] Ακολούθησε ένα χρονικό διάστημα δύο ετών στο οποίο υπήρχε ακυβερνησία της παπικής εξουσίας με τους Καρδινάλιους να είναι χωρισμένοι στα δύο.[6][7]
Πάπας
Ο πάπας Ιωάννης ΚΒ' σε καμέα
Ο πρίγκηπας Φίλιππος του Πουατιέ συγκάλεσε Κονκλάβιο από το Κολλέγιο των Καρδιναλίων στην Λυών με 23 Καρδιναλίους (1316), τους απαγόρευσε να φύγουν αν δεν εκλέξουν νέο Πάπα.[8] Το Κονκλάβιο επέλεξε τελικά τον Ζακ Ντουέζ με το όνομα Πάπας Ιωάννης ΚΒ΄ (7 Αυγούστου 1316).[9] Ο νέος Πάπας επέλεξε όπως ο προκάτοχος του ως έδρα την Λυών και όχι την Ρώμη.[10] Αμέσως μετά την εκλογή του ο Ιωάννης ΚΒ΄ έδωσε δώρο στους Καρδιναλίους που τον ψήφισαν τα 35.000 Φλορίνια από τα 70.000 που του άφησε ο προκάτοχος του.[11] Αποδείχτηκε εξαιρετικός διαχειριστής στην διακυβέρνηση της Καθολικής θρησκείας και άφησε βαριά κληρονομιά στους διαδόχους του.[5][12] Οι διπλωματικές του σχέσεις ήταν άριστες, αναμείχτηκε στην πολιτική και την θρησκεία όλων των Ευρωπαϊκών κρατών.[5] Ο Ιωάννης ΚΒ΄ Αγιοποίησε τον πρόωρα θανόντα Λουδοβίκο της Τουλούζης ως Άγιο Λουδοβίκο (7 Απριλίου 1317).[13][14] Οι προθέσεις του να μεταφέρει τα Παπικά ανάκτορα στην Μπολόνια (1332) τον έφεραν σε σφοδρή σύγκρουση με την πόλη, πέθανε σε ηλικία 90 ετών (3 Δεκεμβρίου 1334) και τάφηκε στον Καθεδρικό ναό της Αβινιόν.[15][16]
Jean-Patrice Boudet and Julien Théry, « Le procès de Jean XXII contre l'archevêque d'Aix Robert de Mauvoisin : astrologie, arts prohibés et politique (1317-1318) », in Jean XXII et le Midi (Cahiers de Fanjeaux, 45), Toulouse, Privat, 2012, p. 159-235.
James Heft, John XXII and Papal Teaching Authority (Lewiston, 1986) (Texts and Studies in Religion, 27).
Patrick Nold, Pope John XXII and his Franciscan Cardinal: Bertrand de la Tour and the Apostolic Poverty Controversy (Oxford, 2003)
Guillaume Mollat, The Popes at Avignon (London, 1963), 9–25.
Joseph Shatzmiller, Justice et injustice au début du XIVe siècle : L'enquête sur l'archevêque d'Aix et sa renonciation en 1318, Rome, École française de Rome, 1999. ISBN 2-7283-0569-2
Weakland, John E. (1972). "John XXII before his pontificate, 1244-1316: Jacques Duèse and his Family". Archivum Historiae Pontificiae 10: 161–185. Retrieved 2016-05-24 – via JSTOR. (registration required (help)).
