Халакост у Карэліцкім раёне

За час акупацыі практычна ўсе яўрэі Карэліцкага раёна былі забітыя, а нешматлікія выратаваныя ў большасці ваявалі пасля ў партызанскіх атрадах^[1].

Самыя масавыя забойствы яўрэяў адбыліся ў пасёлках Мір і Карэлічы, вёсках Турэц (450 чалавек^[2][3]), Крынічнае^[4], Ярэмічы^[5].

Немцы, рэалізуючы нацысцкую праграму знішчэння яўрэяў, стварылі на тэрыторыі раёна 4 гета:

• З гета пасёлка Карэлічы (ліпень 1941 — 2 чэрвеня 1942) больш за 700 яшчэ жывых да чэрвеня 1942 года габрэяў былі вывезены і забітыя ў Навагрудскім гета.
• У гета пасёлка Мір (верасень 1941 — 13 жніўня 1942) былі забітыя 2900 чалавек.
• У гета вёскі Ярэмічы (да 4 лістапада 1941) як мінімум 79—97 чалавек загінулі^[5][6][7].
• У гета вёскі Турэц (да 4 альбо 5 лістапада 1941) загінулі як мінімум 500 чалавек^[8][9][7].

У Карэліцкім раёне 2 чалавекі — Соф’я і Ігнат Ермаловічы — былі ўдастоены ганаровага звання «Праведнік народаў свету» ад ізраільскага мемарыяльнага інстытута «Яд ва-Шэм» «у знак глыбокай удзячнасці за дапамогу, аказаную яўрэйскаму народу ў гады Другой сусветнай вайны»^[10][11][12].

У Карэліцкім раёне ўстаноўлены тры помнікі на брацкіх магілах ахвяр Халакоста — усе яны знаходзяцца ў Міры^[4][13][14].

Таксама ў памяць загінуўшых яўрэяў Міру Яўрэйскі нацыянальны фонд сумесна з суполкай Іерусаліма пасадзілі гай на поўнач ад іерусалімскага раёна Пісгат-Зеэв і назвалі яго «Лес Міру»^[13].

Крыніцы

1. «Памяць. Карэліцкi раён» 2000, с. 188.
2. «Памяць. Карэліцкi раён» 2000, с. 193.
3. Национальный архив Республики Беларусь (НАРБ). — фонд 845, опись 1, дело 6, лист 53
4. «Памяць. Карэліцкi раён» 2000.
5. «Памяць. Карэліцкi раён» 2000, с. 431.
6. Холокост на территории СССР 2011, с. 300.
7. Свидетельствуют палачи 2010, с. 167.
8. Холокост на территории СССР 2011, с. 991.
9. Бундесархив. R. 2104/13. Cnh. 92-99
10. Яд Вашем. История спасения. Софья и Игнат Ермоловичи. Архіўная копія ад 9 сакавіка 2017 на Wayback Machine
11. Канюта В. В Мирском замке во время войны погибло около 650 евреев Архіўная копія ад 16 мая 2018 на Wayback Machine
12. История гетто в Мирском замке (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 1 лютага 2017. Праверана 16 сакавіка 2017.
13. Мир — карта историко-культурного наследия (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 12 сакавіка 2017. Праверана 16 сакавіка 2017.
14. Мир // Электронная еврейская энциклопедия — eleven.co.il

Літаратура

• В.К. Кунашка, В.Ф. Кушнер, А.М. Наумовіч i iнш.. «Памяць. Карэліцкi раён». — Минск: «Ураджай», 2000. — 645 с. — ISBN 985-04-0347-0.
• Холокост на территории СССР. Энциклопедия / Гл. ред. И. А. Альтман. — 2-е изд., испр. и доп. — М.: РОССПЭН, 2011. — 1143 с. — ISBN 978-5-8243-1463-2.
• Свидетельствуют палачи. Уничтожение евреев на оккупированной территории Беларуси в 1941—1944 гг. / Составители В. И. Адамушко, И. П. Герасимова, В. Д. Селеменев. — 2-е издание. — Мн.: НАРБ, 2010. — 199 с. — ISBN 978-985-6372-67-7.