Түбән Кама шәһәренең яшь тамашачы театры

Тышкы рәсемнәр
	Актерларның фотосурәтләре.

Түбән Кама шәһәренең
яшь тамашачы театры
	Театр юного зрителя; города Нижнекамска
	; Театрның беренче бинасы
Элеккеге исемнәр	«Барабашки» (1994―1995); Яшь тамашачы театры (1995―1998)
Адрес	423552, Лемаев мәйданы, 2; Түбән Кама, Татарстан, Россия Федерациясе
Ачылган	1994 ел
Директор	Роза Владимировна Аникина
	http://www.e-nkama.ru/infrastruktura/social/kyltyra/TYP/ 2017 елның 25 март көнендә архивланган.

Мәдәният порталы

Түбән Кама шәһәренең яшь тамашачы театры (рус. Театр юного зрителя города Нижнекамска) — Татарстанның Түбән Кама шәһәрендә 1994 елдан эшләп килүче мәдәният оешмасы, муниципаль бюджет учреждениесе. Зурлар, яшүсмерләр һәм балалар өчен спектакльләрен рус телендә күрсәтә.

Тарих

1991 елда Түбән Камада шәһәр мәдәният һәм ял паркы директоры, ТР атказанган мәдәният хезмәткәре Галина Федор кызы Морозова ярдәме белән үзешчән рус халык театры оеша (режиссеры М. Е. Архипова).

1994 елда Түбән Кама шәһәр мәдәният идарәсе (мөдире Алсу Габдрахман кызы Забегаева-Тарханова) каршында «Барабашки» театры оештырыла. Үзенең бинасы булмау сәбәпле, вакытлыча «Альфа» мәдәният йортында урнаша, спектакльләрен чит сәхнәләрдә күрсәтә.

1995 елда «Барабашки» театры исеме «Яшь тамашачы театры» итеп үзгәртелә.

2009 елдан хәзерге исемен йөртә.

Директорлар

Беренче директоры — Р.Б. Хәсәнов.
2022 елга кадәр ― Татьяна Анатолий кызы Пляшева, ТР атказанган мәдәният хезмәткәре.
2022 елдан ― Алсу Җәббарова^[2].
2023 елдан ― Роза Владимировна Аникина (2004 елда Казан театр училищесында «татар телендә курчак театры актеры» белгечлеге алган, Т. Миңнуллин исемендәге Түбән Кама татар дәүләт драма театрында эшләгән, КФУның татар филологиясе факультетын тәмамлаган)^[3].

Баш режиссёрлар

Камил Роберт улы Гатауллин (2017 елда Казан театр училищесын тәмамлаган, ГИТИСНың режиссура факультетында укый (Александр Галибин группасы), 2021 елда «Алтын битлек» премиясе номинанты)^[3].

Бина

1997 елның 1 апреленнән театр шәһәрнең «Восход» кинотеатрына (Түбән Кама, Төзүчеләр проспекты, 14) күчерелә. Директор — Татьяна Пляшева.

2004 елда, «Восход» кинотеатры сүтелгәч (аның урынында 2004 елда шәһәр комплекслы музее бинасы төзелгән^[4]), Кызыл Чишмә бистәсенең иске мәктәбе бинасына (Кызыл Чишмә, Бакча урамы, 2а) күчә.

2006 елда Кызыл Чишмә бистәсе мәдәният йорты, төзекләндерелеп, театрга тапшырыла. Театр стационар сәхнәгә, мәдәният йортына янкорма төзелгәч, иҗат остаханәләренә, ярдәмче бүлмәләргә ия була.

2021 елда шәһәр башкарма хакимияте театрга «Җәлил» кинотеатрының (соңрак ― мәдәни-ял итү үзәге) 1970-еллар ахырында салынган бинасын бирә. 2022 елда «Яшьләр эксперименталь театры» проекты буенча зур үзгәртеп кору эше башлана. Театр яңа бинасында беренче тамашачыларын 2022 елның ноябрь аенда каршы алыр дип көтелә^[5].

2022 елның 28 декабрендә яңартылган «Җәлил» театр комплексы ачыла. Яшь тамашачы театры әлеге бинада эшли башлый.^[6]^[7]

Репертуар

Беренче куйган спектакльләре: 1994-1997 «Ох, и Кузьма!» (режиссер – куючы М. Архипова) 1997-1999 - «Куркак койрык» (рус. Трусохвостик) С. Михалков, «Кышкы әкият» (рус. Зимняя сказка) С. Арутюнян, «Ике оста» (рус. Два мастера) Ю. Елисеев, «Эзлә инде менә хәзер» (рус. Ищи ветра в поле) В. Лившиц (режиссер-куючы Николаева Е.П.), «Пушкин балы», «Чәчәкледә маҗара» (Н. Носов буенча) театральләштерелгән тамашалары (сценарий авторы, режиссер–куючы Пляшева Т.А.)^[8].

Театр 70 тән артык исемдә спектакль күрсәткән. Алар арасында:

«Назлы йөрәктән чыккан бәла» (рус. Беда от нежного сердца) В. Сологуб (режиссер–куючы Е. Николаева)
«Көлбикә» (рус. Золушка) Ш. Перро (режиссер–куючы Н. Мерненко)
«Юри генә сырхау» (рус. Мнимый больной) Ж-Б.Мольер (режиссер–куючы А. Тарасов)
«Асты-өскә» (рус. Вверх тормашками) К. Драгунская (режиссер–куючы Р. Таһиров
«Бишкә кадәр саныйм» (рус. Считаю до пяти) М. Бартенев (режиссер–куючы Т. Непряхина)
«Кишер-сары керпе» (рус. Оранжевый ежик) Куваев (режиссер–куючы Э. Вәлиуллина).
«Тимер кисәге» (рус. Железяка) В. Ольшанский
«Ташлама мине» (рус. Не покидай меня) А. Дударев
«Үлемсез Кощей ничек Василисага өйләнде» (рус. Как Кощей бессмертный на Василисе женился) Ю. Боганов
«Джони Дорсет маҗаралары яки кызылтәнлеләр юлбашчысы» (рус. Приключения Джони Дорсета или Вождь краснокожих) З. Сагалов
«Челән баласы һәм карачкы» (рус. Аистенок и пугало) Г. Крчулова - Л. Лопейская
«Сак бул - хатын-кызлар!» (рус. Осторожно - женщины!) А. Курейчик
«Искитмәле бай туй» (рус. Шикарная свадьба) Р. Хоудон
«Карбикә яки Йөрәкләр кайнар чакта» (рус. Снежная королева или Пока сердца горячи) Г.Х. Андерсен буенча
«Унике ай яки шаһбикә өчен тәкыя» (рус. 12 месяцев или Букет для принцессы) С.Я. Маршак буенча
«Кыш Бабай, ау-у-у!» (рус. Дед Мороз, ау-у-у!) М. Новаков
«Көлбикә яки Яңадан якты һәм чиста мәхәббәт турында» (рус. Золушка или Вновь о светлой и чистой любви) Е. Шварц буенча
«Кар кызыкай» (рус. Снегурушка) М. Бартенева
«Өч дуңгыз баласы» (рус. Три поросенка) Ю. Шуцкий
«Кызыл Калфак маҗаралары» (рус. Приключения Красной Шапочки) Ю. Ким
«Очып китмә!» (рус. Не улетай!) А. Болдинов
«Күк читендә» (рус. На краю неба) К. Хиггинсның «Һарольд һәм Мод» пьесасы буенча
«Мине яратырга өйрәтегез» (рус. Научите меня любить) И. Танунина
Яңа ел тамашалары

2023 елдан башлап, театр «Бердәм Россия» партиясенең спектакльләр кую һәм матди-техник базаны яхшырту өчен акча бирә торган «Кече ватан театрлары» федераль проектына кертелгән. ^[9]

Труппа

Беренче актерлар: Горин Ю.Д., Уколова Н.Ю, Музлова О.И., Вилданов В.А., Лыгин К.А., Яриев И.К., Гыйззәтуллина О.В., Бурдина М.В., Иванова И.И., Смыслова Г.П., Непряхина Т.В, Ләбипова Е.А.
Актерлар: Илнур Мәрдәнов, Наил Мөбәрәкшин, Дмитрий Матвеев, Эльмира Вәлиуллина, Елена Вожакова, Татьяна Каюмова, Наталья Денисова, Наталья Николаева, Павел Миннебаев, Надежда Миннебаева, Светлана Макарова, Светлана Кузнецова (Таланова).
Режиссер Алла Борис кызы Зимина, СПбГАТИ (Санкт-Петербург) тәмамлаган.
Рәссам Нонна Самошкина.
Тавыш операторы Анастасия Макарчева^[10]

Театр каршында «Восхождение» студиясе эшли (җитәкчесе — Наталья Николаева).

Бүләкләре

2012 ел — 23нче «Колорит Казани» һөнәри иҗат төркемнәренең халыкара бәйгесе (Казан) — 1нче дәрәҗә лауреаты.
2017 ел — «Тантана» театр премиясе дипломы («Иҗади үсеше өчен» махсус номинациясендә).

Искәрмәләр

↑ Здание закрывающегося кинотеатра в Нижнекамске передадут Театру юного зрителя. Бизнес-Онлайн, 29.03.2021(рус.)
↑ Түбән Кама Яшь тамашачы театрын Алсу Җәббарова җитәкләде. Татар-информ, 16.11.2022
↑ ^3,0 ^3,1 Альбина Абсалямова. Яркие, задорные, молодые. О Нижнекамском ТЮЗе. «Казань», № 9, стр.100-109(рус.)
↑ Түбән Кама шәһәре комплекслы музее
↑ Эльза Кузнецова. «Изюминкой» нового ТЮЗа в Нижнекамске станут ночная подсветка и стеклянные витражи. Татар-информ, 8.07.2022
↑ Открытие театрального комплекса «Джалиль» (Театр юного зрителя г.Нижнекамска). ТР мәдәният министрлыгы, 28.12.2009
↑ «Сбылась большая мечта»: в Нижнекамске Театр юного зрителя отметил новоселье. Официальный сайт Нижнекамского муниципального района, 28.12.2022
↑ Түбән Кама районы башкарма комитетының мәдәният идарәсе сайты
↑ Рузилә Мөхәммәтова. Татарстанда федераль акчалар алучы театрлар саны арткан – Актаныш театры кушылган. Татар-информ, 17.02.2023
↑ Театрның Вконтактедагы сәхифәсе

Чыганаклар

Татарский энциклопедический словарь. Казань: Институт татарской энциклопедии АН РТ, 1999. ISBN 0-9530650-3-0

Әдәбият

Һәдия Хәбибуллина. Ак йолдызың синең. Түбән Кама: «Гүзәл» нәшрият-полиграфия үзәге, 2001.
Һәдия Хәбибуллина. Могҗиза тудыручылар. Түбән Кама: «Гүзәл» нәшрият-полиграфия үзәге, 2006.