Зәңгәр мәчет

Бу терминның башка аңлатмалары да бар, аларны карау өчен Зәңгәр мәчет (мәгънәләр) битенә күчегез.

Зәңгәр мәчет
Нигезләнү датасы	1815

Дәүләт	Россия
Административ-территориаль берәмлек	Татарстан һәм Казан
Урам	Сара Садыйкова урамы һәм Фатыйх Кәрим урамы
Урын	Иске Бистә
Хуҗасы	Татарстан Республикасы мөселманнарының Диния нәзарәте
Архитектура стиле	классицизм^[d]
Рәсми ачылу датасы	1819
Мәдәни мирас һәйкәлләре исемлегенә керә	список объектов культурного наследия: Казань (часть 3)^[d]
Мирас статусы	Төбәк әһәмиятендәге Россия мәдәни мирас объекты^[d]^[1]

Зәңгәр мәчет Викиҗыентыкта

Зәңгәр мәчет — Казанның Иске татар бистәсендә урнашкан тарихи мәчет. Андый атама мәчеткә диварларның төсенә карап бирелгән. 1815—1819 елларда Казан сәүдәгәре Әхмәт Аитов-Заманов акчаларына төзелә.

	Русия Федерациясе мәдәни мирасы, объект № 1600186000объект № 1600186000

Гыйбадәтханә архитектураның классицизм юнәлешенә карый. Архитекторы билгесез. Бина ике катлы, ике заллы. Түбәсендә өч яруслы манара урнаша.

Мәчет 1815—1819 елларда төзелә. 1864 елда Казан сәүдәгәре Г. Мостакыймов үзенең җирен бүлеп биреп, мәчетне киңәйтә. 1907 елда сәүдәгәр Г. Ишмуратов акчаларына михраб өлеше киңәйтелә. 1932 елның 10 мартында мәчет ябыла, 1930 нчы елларда манара сүтелә. Совет чорында мәчет яшәү урыны булып кулланылган. 1993 елдан мәчет торгызыла. 2009 елда аның манарасы кире кайтарыла.

Моны да карагыз

Халидия мәдрәсәсе

Искәрмәләр

↑ Постановление Совета Министров Татарской АССР № 601 от 23.10.1981

Әдәбият

Салихов, Р. Р. Исторические мечети Казани / Р. Р. Салихов, Р. Р. Хайрутдинов. — Казань: Татар. кн. изд-во, 2005. — 191 с.

Сылтамалар

к б ү Казан мәчетләре
Тарихи	Мәрҗани \| Апанай \| Борнай \| Зәңгәр \| Галиев \| Әҗем \| Нурулла \| Солтан \| Иске Таш \| Ал \| Ак \| Казаков \| Иске татар зиратындагы \| Кабан арты \| Җиләк бистәсе \| Баруди I \| Баруди II \| Бишбалта I \| Бишбалта II
Хәзерге заман	Кол-Шәриф \| Әниләр \| Ярдәм \| Нур-Ислам \| Болгар \| Бохара \| Дин Ислам \| Рамазан \| Хөзәйфә \| Ислам \| Иман Нуры \| Ислам нуры \| Мәдинә \| Мәүлид \| Мөслимә \| Тынычлык \| Казан нуры \| Ризван \| Гаилә \| Гадел \| Рамис \| Рафик \| Рәҗәб \| Рөстәм \| Салихҗан \| Сөләйман \| Шамил \| Әл-Иман \| Әмәт бистәсе \| Өмет \| Миргазиян \| Хәтер \| Өметлеләр \| Ай нуры \| Туган авылым \| Кадыш бистәсе \| Котдус \| Кәүсәр \| Бишбалта \| Зәйнулла \| Җомга \| Утар бистәсе \| Фәрһад \| Нефтьчеләр бистәсе \| Хәдиҗә \| Габделгалләм \| 2 колониянең Касыйм \| Шәрәфетдин \| Ибраһим \| Кыйбла \| Әхтәм \| Әтиләр \| Петровский бистәсе \| Сәләх \| Әминә \| Рәхмәтулла \| Әхмәдзәки \| Рауза \| Утыз Имәни \| Тәүфикъ \| Әбүгалисина \|
Төзелүче	Яңа Җәмигъ \| Әбү Хәнифә \| Камил
Сүтелгән	Әл-Ихлас \| Фәйзрахманчылар
Рәсмиләштерелмәгән	Лагерная урамындагы

Казанның истәлекле урыннары

к б ү Казан кирмәне
Сөембикә манарасы \| Изге Рух иңү чиркәве \| Ару хәбәр чиркәве \| Кол Шәриф мәчете \| Спас-Яктырылу кәшишханәсе\| Спас манарасы

Гыйбадәт корылмалары

Әҗем мәчете |

Казан синагогасы |

Ватандашлар мигъмарияте

Александр пассажы |

Хөррият|

Музейлар һәм театрлар

к б ү Һәйкәлләр, мемориаллар һәм зиратлар
Һәйкәлләр:	Державин һәйкәле \| Муса Җәлил һәйкәле \| Лобачевский һәйкәле \| Тукай һәйкәле (Театр тыкрыгы) Тукай һәйкәле (Тукай мәйданы) \| Шаляпин һәйкәле \| Лев Толстой һәйкәле \| башка һәйкәлләр. \| Казанны басып алучыларга һәйкәл \|
Мемориаллар:	Җиңү паркы мемориалы \| Дан скверы мемориалы \| 1 Май мәйданы мемориалы \| Горький паркы мемориалы
Зиратлар:	Арча зираты \| Мөселман зираты \| Яңа бистә зираты \|

Парк һәм скверлар

Казан зооботбакчасы |

башка парклар

к б ү Заманча корылмалар
Метро \| Миллениум күпере \| Игенчеләр сарае \| «Казан» ММҮ \| Цирк \| Ипподром \| «Пирамида» \| «Туган авылым» \| Барлык диннәр гыйбәдәтханәсе \| Универсиада-2013 объектлары \| фонтаннар \|

к б ү Татарстан диния нәзарәтенә караган гамәлдәге мәчетләр (төркем)
Казан (исемлек • калып • төркем)	• тарихи мәчетләре: Ак • Ал • Апанай • Әҗем • Борнай • Галиев • Зәңгәр • Иске Таш • Кабан арты • Мәрҗани • Нурулла • Рәҗәп • Солтан • ХХ г. ахырыннан: Ай нуры • Әбүгалисина • Әмәт бистәсе • Әминә • Әниләр • Әтиләр • Әхмәдзәки • Бишбалта • Болгар • Бохара • Габделгалләм • Гадел • Җәмигъ • Җомга • Зәйнулла • Иман Нуры • Ирек • Ислам • Казан нуры • Касыйм • Колшәриф • Котдус • Кыйбла • Мәдинә • Миргазиян • Мөслимә • Нур Ислам • Отар бистәсе • Өмет • Өметлеләр • Петровский бистәсе • Рамазан • Рауза • Рәхмәтулла • Ризван • Рөстәм • Салихҗан • Сәләх • Сөләйман • Тәүфикъ • Туган авылым • Тынычлык • Утыз Имәни • Фәрһад • Хәдиҗә • Хәтер • Хөзәйфә • Шамил • Ярдәм
Чаллы (исемлек • калып • төркем)	Ак • Әбүзәр • Җамигъ • Нур-Ихлас • Рамазан • Сөембикә • Тау • Тәүбә • Туфан • Утыз Имәни • Чишмә
Азнакай районы (төркем)	• Азнакай: • башка ТПлар: Мәндәй • Уразай
Аксубай районы (төркем)	• Аксубай:Үзәк • Әниләр • • башка ТПлар:
Актаныш районы (төркем)	• Актаныш: • башка ТПлар:Колын • Табанлыкүл • Такталачык • Яңа Җияш
Алабуга районы (төркем)	• Алабуга: • башка ТПлар:
Алексеевск районы (төркем)	• Алексеевское: • башка ТПлар:
Апас районы (төркем)	• Апас: • башка ТПлар: Аюкөйдергән • Әлмәндәр • Әҗем • Багыш • Болын-Балыкчы • Борнаш • Дәвеш • Дәүләки • Дүртөйле • Зур Күккүз • Иске Әнәле • Идрәс (Идрәс-Тинки) • Иске Йомралы • Иске Көлкәш • Ихлас (Кызыл Тау) • Кара Борнаш • Карабай • Карамасар • Каратун • Кече Бакырчы • Кече Болгаер • Кече Күккүз • Колгына • Кормаш мәчете • Коштавыл • Күкшем • Кызыл Тау • Морзалар • Нәҗиб (Каратун) • Олы Бакырчы (Бакырчы) • Олы Болгаер • Рөстәм (Акхуҗа) • Сатмыш • Сәфәр (Свияжский) • Татар Пүчинкәсе • Татар Черкене • Тәүгелде • Тутай • Түбән Балтай • Түбән Барыш • Түбән Биябашы • Урта Балтай • Урта Биябашы • Үтәмеш • Чирмешән • Чүри-Бураш • Шәмәк • Шәмбалыкчы • Шәрифә (Танай-Турай) • Шыгай • Югары Балтай • Югары Ындырчы • Ябалак • Янгелде
Арча районы (төркем)	• Арча: • башка ТПлар: Курса-Почмак • Кышкар • Ташкичү • Югары Курса
Әгерҗе районы (төркем)	• Әгерҗе: • башка ТПлар:
Әлки районы (төркем)	• Базарлы Матак: • башка ТПлар: Яңа Үргәагар
Әлмәт районы (төркем)	• Әлмәт: Аксу \| Бигәш \| «Дуслык» \| Зиннур \| Марс \| Мәдинә \| 1нче мәхәллә \| Нурлы \| Нурсала \| Үзәк мәчет \| Таш мәчет \| Тәзкирә \| 2нче мәхәллә • башка ТПлар:Габдрахман • Тайсуган • Түбән Мактама
Әтнә районы (төркем)	• Олы Әтнә: • башка ТПлар: Түбән Бәрәскә
Балтач районы (төркем)	• Балтач: • башка ТПлар:
Балык Бистәсе районы (төркем)	• Балык Бистәсе: • башка ТПлар: Олы Елга
Баулы районы (төркем)	• Баулы: • башка ТПлар:Нәҗметдин (Салих) •
Биектау районы (төркем)	• Биектау тимер юл станциясе бистәсе: • башка ТПлар: Карадениз (Калинино)
Бөгелмә районы (төркем)	• Бөгелмә:Гәүһәр • • башка ТПлар:
Буа районы (төркем)	• Буа: • башка ТПлар: Әлки • Яңа Чәчкап
Зәй районы (төркем)	• Зәй: Билал • Таҗетдин Ялчыгол ис. • башка ТПлар:
Кайбыч районы (төркем)	• Олы Кайбыч: Олы Кайбыч мәчете • башка ТПлар: Борындык • Бәрлебашы • Имәнле Бортас • Иске Чәчкаб • Кече Кайбыч • Кече Урсак • Колангы • Морза Бәрлебашы • Мөрәле • Олы Урсак • Салтыйган • Түбән Кошман • Чүти • Шуширмә • Югары Кошман • Ябалак
Кама Тамагы районы (төркем)	• Кама Тамагы: • башка ТПлар:
Кукмара районы (төркем)	• Кукмара: • башка ТПлар: Әсән-Елга • Мәчкәрә
Лаеш районы (төркем)	• Лаеш: Ак мәчет «Зәйнәб» • башка ТПлар: Ихлас (Усады) • Хафизулла (Кече Елга) • Хәерби • Юлчы (Сокуры)
Лениногорск районы (төркем)	• Лениногорск: • башка ТПлар: Керкәле
Мамадыш районы (төркем)	• Мамадыш: • башка ТПлар:Түбән Ушмы •
Менделеевск районы (төркем)	• Менделеевск: • башка ТПлар:
Минзәлә районы (төркем)	• Минзәлә: Минзәлә мәчете • башка ТПлар:
Мөслим районы (төркем)	• Мөслим: Җәмигъ • Мөслим • Разалия • башка ТПлар: Кыйбла (Тойгелде)
Норлат районы (төркем)	• Норлат: • башка ТПлар:
Питрәч районы (төркем)	• Питрәч: • башка ТПлар: Көек •
Саба районы (төркем)	• Байлар Сабасы: Тынычлык • башка ТПлар:
Сарман районы (төркем)	• Сарман: Бәрәкәт • Тәүфыйк • башка ТПлар: Алга • Балтамак • Димитарлау • Җәлил • Зур Нөркәй • Илексаз • Иске Әлмәт • Иске Имән • Иске Кәшер • Иске Минзәләбаш • Карашай-Саклау • Каташ-Каран • Колмәт • Куҗак • Морбаш • Мортыштамак • Петровский Завод • Рангазар • Рантамак • Сарысаз-Тәкермән • Урта Кәшер • Чураш • Янурыс • Яңа Әхмәт • Яңа Минзәләбаш • Яңа Саклау • Яхшыбай
Спас районы (төркем)	• Болгар: Ак • башка ТПлар:
Теләче районы (төркем)	• Теләче: • башка ТПлар:
Тукай районы (төркем)	• башка ТПлар: Бәтке • Күзкәй • Югары Суыксу
Түбән Кама районы (төркем)	• Түбән Кама: Җәмигъ • Төзәтү колониясе • башка ТПлар: Түбән Уратма
Тәтеш районы (төркем)	• Тәтеш: • башка ТПлар:
Чирмешән районы (төркем)	• Чирмешән: • башка ТПлар:
Чистай районы (төркем)	• Чистай: Беренче җәмигъ мәчете • башка ТПлар:
Чүпрәле районы (төркем)	• Иске Чүпрәле: • башка ТПлар:
Югары Ослан районы (төркем)	• Югары Ослан: Салихҗан • башка ТПлар: Әсәдулла (Берек) • Введенский бистәсе • Гомәр (Вахитов) • Кызыл Байрак • Макыл (Рус Макылы) • Миңлегөлсем (Бакчасарай) • Нур (Ключищи) • Татар Мәмәтхуҗасы • Яңа Болгар • Яр буе Моквашы
Ютазы районы (төркем)	• Ютазы: • башка ТПлар: Габделәхәт (Бәйрәкә)
Яшел Үзән районы (төркем)	• Яшел Үзән: • башка ТПлар: Акъегет • Әл-Фатыйха (5 колония) • Сәфәр (Осиново) • Яңа Тура
Яңа Чишмә районы (төркем)	• Яңа Чишмә: • башка ТПлар: Зирекле
Россия мөселман диния нәзарәтләре Россия мәдрәсәләре Россия югары мөселман уку йортлары Россия мөфтиләр шурасы Ислам хезмәттәшлеге оешмасы