Türkiye millî futbol takımı, Türkiye'yi uluslararası turnuva ve maçlarda temsil eden futbol takımıdır. İlk maçını 26 Ekim 1923 tarihinde yapan takım, FIFA Dünya Kupası'na katılmaya 1950, 1954 ve 2002 olmak üzere 3 defa hak kazanmış, ancak 1950 FIFA Dünya Kupası'na finansal sorunlar yüzünden katılamamıştır.
Türkiye Futbol Federasyonu bir UEFA üyesi olduğundan, Türkiye millî takımı dünya çapındaki turnuvalara Avrupa elemeleri üzerinden katılmaktadır. 2002 FIFA Dünya Kupası'nda Şenol Güneş yönetiminde aldığı üçüncülük ve Fatih Terim yönetiminde 2008 Avrupa Futbol Şampiyonasında aldığı üçüncülük, tarihindeki en büyük başarılarıdır ve Şenol Güneş yönetiminde gençleştirilmiş kadrosuyla 2003 FIFA Konfederasyonlar Kupası'nda da üçüncülüğü vardır (2002 Dünya Kupası ikincisi Almanya katılmayınca yerine davet edildi)*. Avusturya ve İsviçre'nin ortaklaşa düzenlediği Euro 2008'de sakatlıklara rağmen (Almanya maçında toplam 14 oyuncu vardı ve bunların ikisi kaleciydi.) Almanya ile yarı final oynadı ve son dakika golüyle elenmiştir. Tarihinde iki kez FIFA Dünya Kupası'na katılma başarısı göstermiş olan Türkiye millî takımında en fazla formayı 120 kez Rüştü Reçber giymiş, millî forma altında en fazla golü ise 51 kez ile Hakan Şükür atmıştır.
Kullandığı forma setinden iç saha forması, Türk bayrağının renklerini taşıyan klasik kırmızı bantlı beyaz formadır. Dış sahada kullanılan forma ise beyaz detayları bulunan kırmızı renkli formadır.
Türk sporunun ilk teşkilatı olan Türk İdman Cemiyetleri İttifakının kurulmasının ardından Yusuf Ziya Öniş başkanlığında ilk Türk Futbol Federasyonu 1923 yılında Şehzadebaşı'ndaki Letâfet Apartmanı salonunda yapılan toplantıda "Futbol Hey'et-i Müttehidesi" adıyla kurulmuştur. Ardından FIFA'ya başvurulmuş ve Türkiye 21 Mayıs 1923 tarihinde FIFA'nın 26. üyesi olmuştur. FIFA üyeliğinin ardından 1923 yılında Türk millî takımı; Ali Sami Yen'in teknik direktörlüğünde çıktığı ilk resmî maçında aynı sene Romanya ile İstanbul'da Taksim Stadı'nda karşılaştı ve 2-2 berabere kaldı. Karşılaşmada iki gol atan Zeki Rıza Sporel Türk millî takımının ilk golünü atarak tarihe geçti. 1924 Paris Olimpiyatları'nda Çekoslovakya ile oynanan ve 5-2 kaybedilen maç, kayıtlara millî takımın yurt dışındaki ilk maçı olarak geçti.[2] 1949 yılında Suriye'yi geçerek 1950 FIFA Dünya Kupası'na katılma hakkını elde etmesine rağmen Dünya Kupası'nın düzenleneceği Brezilya'nın uzaklığının doğurduğu mali problem yüzünden turnuvaya katılamadı. 17 Haziran 1951 tarihinde dönemin güçlü takımı, sonradan 1954 FIFA Dünya Kupası'nı kazanacak olan Batı Almanya'yı Berlin'deki Olimpiyat Stadı'nda 2-1 yenen Türk millî takımı, Türk futbol tarihinin o dönemki en büyük zaferine imza attı. Bu maçta sergilediği oyunla Türkiye'nin kalecisi Turgay Şeren; artık Berlin Panteri lâkabıyla anılır oldu. 1954 yılındaki Dünya Kupası elemelerindeİspanya ile eşleşen Ay Yıldızlılar; deplasmandaki maçı 4-1 kaybederken kendi sahasında da 1-0 kazandı. O zamanki statü gereği averaj göz önüne alınmadığından tarafsız sahada (Roma şehrinde) üçüncü bir karşılaşma yapıldı ve 2-2 berabere tamamlandı. Dönemin statüsünde uzatmalar ya da penaltılar olmadığından, eşitlik bozulmayınca para atışı (yazı tura) yapıldı. Para atışı sonucunda Türk millî takımı, İspanya'yı eleyerek tarihinde ilk defa FIFA Dünya Kupası'na katılmayı başardı.[3]İsviçre'de düzenlenen kupanın grup maçlarında Güney Kore'yi 7-0 yenerek tarihinin en farklı galibiyetlerinden birini alan millî takım, üç sene önce mağlup ettiği Batı Almanya'ya grup karşılaşmasında 4-1, play-off maçında ise 7-2 yenilerek bir üst tura çıkma şansını kaybetti. Türkiye kupada oynadığı üç maçta kaydettiği 10 gol ile maç başına 3,33 gol ortalamasıyla 2002'ye katılana kadar maç başına en fazla gol atan takım unvanını korudu.[4] 1955 yılında 1954 FIFA Dünya Kupası'na katılan kadronun çoğunun askerde bulunmasının katkısıyla Ordu millî futbol takımı finalde İtalya'yı geçerek Dünya Şampiyonu oldu. 1956 senesinde bir önceki FIFA Dünya Kupası'nda final oynayan Macaristan'ı İstanbul'da 3-1 deviren millî takım; tarihinin unutulmaz galibiyetlerinden birine imza attı.
1991 Akdeniz Oyunları'nda finale çıkan genç nesil; Türk Futbol Tarihi'nde milat oldu. 1992 Avrupa Futbol Şampiyonası elemelerinde son, 1994 FIFA Dünya Kupası elemelerinde ise 5. torbadan kur'a çekimine katılan millî takım; bu nesille birinci torbaya kadar yükseldi. Akdeniz Oyunları finalinde Türk ümit millî futbol takımı, sonradan 2006 FIFA Dünya Kupası'nı kaldıran İtalya'ya elendi. A millî takıma yükselen bu nesil futbolcularla Fatih Terim teknik direktörlüğünde takım; Euro'96 elemelerindeİsviçre ve İsveç'i 2-1 yendi; İsveç'i saf dışı bırakarak İngiltere'de düzenlenen 1996 Avrupa Futbol Şampiyonası'na katılmaya ilk kez hak kazandı. Türk millî takımı; turnuvada Hırvatistan, Danimarka ve Portekiz ile aynı grupta yer aldı. Hırvatistan'a son dakikalarda yediği golle yenilen millî takım Portekiz'e 1-0 ve Danimarka'ya 3-0 mağlup oldu. Turnuvada hiç gol atamayan ve hiç puan alamayan Türk millî takımı; ilk kez katıldığı Avrupa Şampiyonası'ndan eli boş döndü. 1998 FIFA Dünya Kupası elemelerinde grupta Hollanda ve Belçika'nın ardından üçüncü olan takım turnuvaya gitme şansını son maçlarda kaybetti. Mustafa Denizli yönetiminde Euro 2000 elemelerindeAlmanya'nın ardından grup ikincisi olarak baraj maçlarına kaldı. İrlanda'nı rakip sahada 1-1 ve içeride 0-0'lık sonuçlarla eleyerek Belçika ve Hollanda'nın ortaklaşa düzenlediği 2000 Avrupa Futbol Şampiyonası'na katılmaya hak kazandı. Türk millî takımı, B Grubu'nda İsveç, İtalya, Belçika ile eşleşti. İlk maçta İtalya'ya 2-1 kaybeden millîler; Avrupa Şampiyonalarında ilk golünü attı, gruptaki ikinci maçında İsveç ile golsüz berabere kalarak ilk puanını aldı. Gruptan çıkan takımı belirleyecek son maçta ev sahibi Belçika'yı Hakan Şükür'ün -biri kaleciden bile yükseğe sıçrayarak kafayla olmak üzere- attığı 2 golle devirerek Avrupa Şampiyonaları'nda ilk galibiyetini alan Türk millî takımı; İtalya'nın ardından ikinci olmayı başardı ve futbolda tarihinde ilk defa bir uluslararası organizasyonda çeyrek finale yükseldi. Çeyrek finalde Portekiz ile eşleşen millîler; rakibine 2-0 yenildi ve 6. olarak turnuvaya veda etti.
Dünya üçüncülüğü
2002 FIFA Dünya Kupası elemelerindeŞenol Güneş yönetiminde İsveç'in ardından ikinci olan millîler kupaya gitme hakkını da play-off (baraj maçları)'nda Avusturya'ya 1-0 ve 5-0'lık sonuçlarla üstünlük sağlayarak kazanan ay-yıldızlılar; tarihinin en büyük başarısını bu turnuvada elde etti. Temelini 1991 yılındaki Akdeniz Oyunları'nda ikinci olan futbolcuların oluşturduğu takım Brezilya, Kosta Rika ve Çin ile birlikte C Grubu'nda yer aldı. Grup aşamasını Güney Kore'de oynayan Ayyıldızlılar ilk maçında Brezilya karşısında Hasan Şaş'ın attığı müthiş golle öne geçmesine rağmen karşılaşmayı 2-1 kaybetti. İkinci maçında da Kosta Rika ile 1-1 berabere kalan millîler, grubun son maçında Çin'i 3-0 yenerek gruptan ikinci olarak çıkmayı başardı. 2. Tur'da ev sahiplerinden biri olan Japonya'yı Ümit Davala'nın attığı golle 1-0 geçen ekip, çeyrek finalde turnuvada Fransa ve İsveç gibi takımları yenen Senegal ile eşleşti. Türk millî takımı karşılaşmayı İlhan Mansız'ın attığı altın golle 1-0 kazandı. Sonradan kupayı kazanacak olan, grupta karşılaştığı ve kaybettiği Brezilya'ya yarı finalde (1-0) kaybeden Türk millî takımı, Güney Kore'yi 3-2 yenerek Dünya üçüncüsü oldu. Üçüncülük maçında Hakan Şükür maçın başlamasından 10.8 saniye sonra attığı golle FIFA Dünya Kupası tarihinin en hızlı golünü attı ve tarihe geçti. Üçüncülük maçının sonunda Türkiye ile Güney Kore'li futbolcuların kol kola sergiledikleri dostluk görüntülerini seyircileri alkışlaması üzerine, Avrupa basını daha önce olası Türkiye-Güney Kore finali için "kâbus final" derken maçtan sonra "finalin adı Türkiye-Güney Kore olmalıydı" şeklinde başlıklar attı.[6] Kupanın ardından turnuvanın en iyi oyuncuları kadrosuna Rüştü Reçber ve Hasan Şaş seçildi.
2002 FIFA Dünya Kupası sonrası
1 yıl önce dünya üçüncüsü olan takımdan sadece 8 oyuncunun 23 kişilik kadroya alındığı 2003 FIFA Konfederasyonlar Kupası'nda da Kolombiya'yı yenerek üçüncü olan Türk millî takımı, 2004'te Dünya Kupası Sonrası Sendromu adı verilen ve bir duraklama dönemi yaşadı. Çekilen kuralar sonucunda 7. Grupta İngiltere, Slovakya, Makedonya ve Lihtenştayn ile aynı grupta yer alan Türkiye, 20 puanlı İngiltere'nin ardından topladığı 19 puanla grubu ikinci bitirdi ve yine play-off oynamaya hak kazandı. 2004 Avrupa Futbol Şampiyonası'na katılma hakkını play-off maçlarında Letonya'ya deplasmanda 1-0 mağlup olan Türkiye, kendi evinde 2-2 berabere kalınca şampiyonaya katılma hakkını kaybetti. 2006 FIFA Dünya Kupası elemelerindeYunanistan, Ukrayna ve Danimarka ile aynı grupta bulunan Ayyıldızlılar; Ersun Yanal yönetiminde başarısız olmasa da basının baskısı sonucu Ersun Yanal yerine Fatih Terim getirildi. Fatih Terim yönetiminde 25 puanlı Ukrayna'nın ardından grupta 23 puanla ikinci olmayı başaran Türk millî takımı play-off maçlarında İsviçre ile eşleşti. Deplasmanda 2-0 yenildiği İsviçre'yi rövanşta 4-2 yenmesine rağmen deplasman golü kuralıyla rakibine elendi.[7] Maçtan sonra her iki takım futbolcuları ve teknik heyeti arasında çıkan olaylar yüzünden FIFA Türkiye'ye -resmî maçlarda geçerli olmak üzere- 3 maç tarafsız sahada seyircisiz oynama cezası verdi.
2006 yılında Türk vatandaşlığına geçen ve Mehmet Aurelio adını alan Brezilyalı Marco Aurélio Brito dos Prazeres, teknik direktör Fatih Terim tarafından Lüksemburg ile oynanacak hazırlık maçı kadrosuna çağrılarak bir ilki gerçekleştirdi. 1980'lerin ikinci yarısından itibaren hızla artan bir şekilde millî takımda yer alan, Avrupa'da doğup büyümüş Türk kökenli futbolcuların aksine Aurelio'nun tamamen yabancı kökenli bir futbolcu olarak Türk vatandaşlığına geçmesinin hemen ertesinde millî takıma çağrılması tartışmalara sebep oldu.
2008 Avrupa Futbol Şampiyonası elemelerindeYunanistan, Norveç, Bosna-Hersek, Macaristan, Moldova ve Malta ile aynı grupta bulunan Türk millî takımı grupta oynadığı ilk 3 maçın 3'ünü de kazanmayı başardı. Dördüncü maçına 25 Mart 2007 tarihinde Atina'da Yunanistan karşısına çıkan millîler maçın hemen başında yediği golle 1-0 mağlup duruma düşmesine rağmen Tuncay Şanlı, Gökhan Ünal, Tümer Metin ve Gökdeniz Karadeniz'in golleriyle karşılaşmayı 4-1 kazandı ve tarihinin en büyük başarılarından birine imza attı. Daha sonra ise 28 Mart Çarşamba günü oynadığı Norveç maçından 2-2'lik skorla ayrıldı. Bu karşılaşmada takımın her iki golünü de Hamit Altıntop attı. A millî takımının üç maçlık seyircisiz oynama cezası bu maçla sona erdi. Bosna-Hersek ile olan bundan sonraki grup maçında ise Hakan Şükür ve Sabri Sarıoğlu ile iki kez öne geçmesine karşın Türkiye son dakikada yenen golle 3-2 mağlup oldu. 8 Eylül 2007 günü Malta maçında 2-2 berabere kalan millî takım beklenmeyen iki puan kaybı yaşadı. 12 Eylül 2007 günü ise Macaristan karşısında BJK İnönü Stadyumu'nda oynanan maçta 3-0'lık net bir skorla galibiyet alındı. Ancak Avrupa'nın zayıf ekiplerinden Moldova karşısında 1-1 berabere kalıp hemen arkasındanda grup lideri Yunanistan'a 0-1 yenilerek grubunda üçüncü sıraya gerileyerek 2008 Avrupa Futbol Şampiyonası işini zora soksa da 17 Kasım 2007 gününde grup 2.'si Norveç'i deplasmanda 1-2 yenerek Euro 2008'e gitme şansını son maça taşıdı. 21 Kasım 2007 Çarşamba günü İstanbulAli Sami Yen Stadyumu'nda oynanan Bosna Hersek maçını Türkiye, 1-0 kazanmış ve o gün 2008 Avrupa Futbol Şampiyonası finallerine katılmaya hak kazanmıştır.
Avrupa'da son dörde kalan Türkiye
2008 Avrupa Futbol Şampiyonası öncesi elinde birçok futbolcu olmasından dolayı kadro seçiminde büyük zorluklar yaşayan Fatih Terim önderliğindeki millî takım turnuvaya Portekiz'e 2-0 yenilerek başladı. Turnuvanın 2. maçında ev sahibi İsviçre ile karşılaşan millîler 1-0 yenik duruma düşmesine rağmen Semih Şentürk ve Arda Turan'nın golleriyle maçı 1-2 kazandı ve gruptan çıkma şansını son maça bıraktı. A Grubu'nun son maçında Çek Cumhuriyeti karşısında 2-0 mağlup duruma düşmesine rağmen maçın bitmesine son 15 dakika kala Arda Turan'ın 1, Nihat Kahveci'nin 2 golüyle maçı 3-2 kazanarak tarihinde ikinci kez Avrupa Futbol Şampiyonası'nda çeyrek finale çıktı. Maçın son dakikasında kaleci Volkan Demirel'in kırmızı kart görmesi nedeniyle 10 kişi kalan Ayyıldızlılar'da, 3 oyuncu değiştirme hakkını kullanıldığı için Tuncay Şanlı kalede görev yapmıştır. Çeyrek final'de Balkan ekolünün temsilcisi Hırvatistan önünde normal süresi 0-0 biten maçta 119. dakikada 1-0 mağlup duruma düşen Türkiye, 121. dakikada Semih Şentürk'ün attığı golle maçı penaltılara götürmüş, penaltılarda rakibini üstünlük sağlayarak yarı finale adımını atmıştır. Kadrosundaki sakat ve cezalı futbolcuların çokluğuna rağmen yarı final mücadelesinde Türkiye, maçta öne geçmesine rağmen Almanya beraberliği yakaladı ve öne geçti yine son dakikalarda Semih Şentürk'ün attığı golle beraberliği yakalamasına rağmen son dakikalarda Philipp Lahm'ın attığı gol ile maçı Almanya 3-2 kazanarak finale çıktı. Fakat, Türkiye Avrupa Şampiyonası tarihinin en büyük başarısını yakalayarak ilk dörtte yer aldı.
14 Ağustos 2013'te Gana ile oynanan hazırlık maçından altı gün sonra teknik direktör Abdullah Avcı görevini bıraktığını açıkladı. Bu kararın ardından TFF başkanı Yıldırım Demirören, Galatasaray'ı yönetmekte olan Fatih Terim'e millî görevi teklif edeceğini söyledi.[8] 22 Ağustos 2013'te Terim'in sezon sonuna kadar Galatasaray ve millî takımı beraber çalıştıracağı açıklandı. Terim'in gelmesi ile iyi bir ivme yakalayan Türkiye, Eylül ayındaki iki maçı kazandı. Bu maçlar sonrasında Terim, Galatasaray ile yollarını ayırdı ve millî takıma odaklandı. Ekim ayında oynadığı ilk maçı da kazanan Türkiye şansını son haftaya taşısa da son maç grup birincisi olan namağlup Hollanda'ya elenerek FIFA Dünya Kupası vizesi alamadı.
2016 Avrupa Futbol Şampiyonası elemelerindeKazakistan, İzlanda, Letonya, Hollanda ve Çek Cumhuriyeti ile aynı grupta bulunan Türkiye, 9 Eylül 2014 tarihinde İzlanda ile oynadığı ilk maçını Reykjavik'te 3-0 kaybedip, 2.maçında Kadıköy'de Çek Cumhuriyeti'ne 2-1 yenildi ve 2 mağlubiyetle başladı, millîlerin tek golünü Umut Bulut kaydetti. Elemenin 3. maçında Letonya ile 1-1 berabere kalırken millîlerin golünü Bilal Kısa attı. Dördüncü maçında 16 Kasım 2014 tarihinde Kazakistan karşısına çıkan millîler, Burak Yılmaz'ın 2, Serdar Aziz'in 1 golüyle maçı 3-1 kazandı ve ilk galibiyetini aldı. Bu maçtan önce ısınma sırasında taraftarların ıslık ve küfürlerine maruz kalan millî takımın kalecisi Volkan Demirel stadyumu terk etti.[9] Terim, Demirel'in bu tavrından sonra kaleciyi bir daha millî takıma çağırmazken, kaleyi Volkan Babacan'a teslim etti.
28 Mart 2015 tarihinde oynadığı Hollanda maçından 1-1'lik skorla bitti. Millîlerin golünü Burak Yılmaz kaydetti. 12 Haziran 2015 tarihinde Astana'da Kazakistan maçında Arda Turan'ın golüyle 1-0 kazandı. 3 Eylül 2015 tarihindeki Torku Arena'da Letonya ile 1-1 berabere kalarak arkasından da Hollanda'yı 3-0 mağlup edip ve 10 Ekim 2015'te grup ikincisi Çek Cumhuriyeti'ni 2-0 yenerek 2016 Avrupa Futbol Şampiyonasına gitme umutlarını son maça taşıdı. 13 Ekim 2015 Salı günü İzlanda ile oynadığı maçı Türkiye, 1-0 kazandı ve en iyi grup üçüncüsü olarak Fransa'da düzenlenecek 2016 Avrupa Futbol Şampiyonası finallerine katılmaya doğrudan hak kazandı. Terim de millî takımı 1996 ve 2008'den sonra bir kez daha bir turnuvaya götürme başarısı yakaladı.
Hazırlık maçlarının ardından Terim, Arda Turan kaptanlığında ve Emre Mor gibi genç yetenekleri de dahil ettiği bir kadroyla şampiyonaya katıldı. 2016 Avrupa Futbol Şampiyonası'nda boy gösteren takım ilk maçında Hırvatistan'a 1-0, ikinci maçında İspanya'ya 3-0 yenilerek iki mağlubiyet aldı. Gruptaki son maçında Çek Cumhuriyeti'ni 2-0 yenmesine rağmen grup üçüncüleri arasında 5. olarak gruptan çıkamadı ve Euro 2016'ya veda etti. Bu başarısız sonuçtan sonra futbola verilen ve futbolcuların istediği primler büyük bir tartışma konusu oldu. Terim, turnuva sonrası ilk maçlar olacak Rusya ile oynanacak hazırlık maçı ve 2018 FIFA Dünya Kupası elemelerinin ilk maçı olan Hırvatistan maçına başta Arda Turan olmak üzere, Caner Erkin, Burak Yılmaz, Gökhan Gönül gibi tecrübeli oyuncuları dahil etmedi. Ancak Türkiye, elemelere kötü başlayınca Terim bu oyuncuları tekrar takıma çağırmaya başladı. Bu karardan sonra Türkiye, Kosova'yı iki maçta ve Finlandiya'yı bir maçta yenerek Dünya Kupası şansını artırdı. Ancak bu sefer de 6 Haziran 2017 tarihinde Makedonya maçı sonrası gazeteci Bilal Meşe'ye uçakta saldıran Arda Turan, aldığı tepkiler sonucu millî takımı bıraktı. Arda'nın millî takıma dönüp dönmeyeceğinin tartışıldığı bir dönemde Fatih Terim de bir saldırı olayına karışınca görevinden ayrıldı.
2 Ağustos 2017 tarihinde Fatih Terim ardından Mircea Lucescu takımın teknik direktörlüğüne getirildi.[10] 11 Şubat 2019 tarihinde Mircea Lucescu ile olan sözleşme karşılıklı olarak feshedildi.[11]
2020 Avrupa Futbol Şampiyonası Elemeleri ve Uluslar Ligi
2020 Avrupa Futbol Şampiyonası eleme maçları öncesinde Lucescu'dan boşalan teknik direktörlük koltuğuna 2002 Dünya Kupasında takımın başında yer alan Şenol Güneş'in 1 Haziran 2019 itibari ile takımın başına getirileceği açıklandı.[12] 2018-19 sezonu sonuna kadar Beşiktaş ile sözleşmesi bulunan Güneş'in Mart ayında oynanacak Arnavutluk ve Moldova maçları için geçici olarak takımın başında yer alabileceği belirtildi.[13]
Millî takım, 2020 Avrupa Futbol Şampiyonası Elemeleri'nde Fransa, İzlanda, Arnavutluk, Moldova ve Andorra ile H Grubu'na düştü. 22 Mart 2019'da Arnavutluk ile İşkodra'da karşılaşan millî takım, Şenol Güneş'in yönetimindeki ilk maçında Burak Yılmaz ve Hakan Çalhanoğlu'nun golleriyle 2-0 galip geldi. 3 gün sonra Eskişehir'de Moldova ile oynanan maçta da 4-0'lık net bir skorla galibiyet elde etti. Böylece Şenol Güneş, millî takımın başında çıktığı iki maçtan da galip ayrılarak toplamda 6 gol attırmış ve hiç gol yememişti.
8 Haziran 2019'da millî takım, son Dünya Şampiyonu Fransa'ya karşı sahaya çıktı. 30. dakikada Kaan Ayhan'ın golüyle 1-0 öne geçen Türkiye, 10 dakika sonra Cengiz Ünder'in golüyle skoru 2-0 yaptı ve maçı bu skorla tamamlayarak Fransa'yı mağlup etti. Bu galibiyetle millî takım 9 puanla grubunda liderliğe yükseldi. 3 gün sonra İzlanda ile oynayacak olan millî takım, Reykjavik Havaalanı'nda saatlerce bekletilerek futbolcuların morali bozuldu. Bu stresli sürecin ardından oynanan maçı 2-1 kaybeden millî takım, Şenol Güneş döneminde ilk yenilgisini aldı.
7 Eylül 2019'da Vodafone Park'ta Andorra'yı ağırlayan millî takım, çok üstün oynadığı maçta uzun süre gol bulamasa da Ozan Tufan'ın 90. dakikada attığı kafa golüyle sahadan 1-0 galip ayrıldı. 10 Eylül'de Moldova'ya konuk olan millîler, ilk maçtaki gibi rakibini 4-0 mağlup etti.
11 Ekim'de İstanbul'da bu kez Şükrü Saraçoğlu Stadyumu'nda Arnavutluk'u konuk eden Türkiye, 90. dakikada Cenk Tosun'un attığı golle maçı 1-0 kazandı. Bu sonuçla millî takım, 7 hafta sonunda 6 galibiyet ve 1 mağlubiyet alarak grubunda liderliğini sürdürdü. 14 Ekim'de Konya'da Fransa'yı 2-0 yendiği maçın ardından bu kez Saint-Denis'te Fransa ile karşılaştı. Maçta Giroud, 76. dakikada Fransa'yı 1-0 öne geçirdi. Türkiye, net gol pozisyonlarını değerlendiremese de 82. dakikada Hakan Çalhanoğlu'nun ortasında Kaan Ayhan'ın golüyle skoru 1-1'e getirdi ve Fransa'dan iki maçta 4 puan almayı başardı.
14 Kasım'da Euro 2020'ye katılmak için galibiyet ya da beraberliğin yeteceği maçta, Türk Telekom Arena'da İzlanda'yı konuk eden millî takım, karşılıklı pozisyonların olduğu maçta 0-0 berabere kalarak turnuvaya katılmaya hak kazandı. 17 Kasım'da Andorra'yı 2-0 mağlup eden millî takım, grubunu ikinci sırada tamamladı.
30 Kasım'da Bükreş'te yapılan kura çekiminde Türkiye, Euro 2020'nin A Grubu'nda İtalya, Galler ve İsviçre ile eşleşti. Ancak turnuva, COVID-19 pandemisi nedeniyle 2021 yılına ertelendi.
UEFA Uluslar Ligi B Ligi 3. Grup'ta mücadele eden millî takım, Macaristan'a 1-0 yenildi. Deplasmanda Sırbistan ile 0-0 berabere kalan millîler, kendi evlerinde oynadıkları maçta 2-0 geriye düşmelerine rağmen Sırbistan ile 2-2 berabere kaldılar. Rusya deplasmanından 1-1'lik beraberlikle dönen Türkiye, rövanşta kendi evinde Rusya'yı 3-2 mağlup etti.
2020 Avrupa Futbol Şampiyonası
COVID-19 salgını tedbirleri nedeniyle 11 Haziran 2021 tarihine ertelenen Avrupa Futbol Şampiyonası'nda A Grubu'nda yer alan Türkiye, Roma Olimpiyat Stadyumu'nda İtalya ile açılış karşılaşması oynadı. Şenol Güneş'in önderliğinde 24.58 yaş ortalamasıyla turnuvanın en genç kadrosuna sahip olan Türkiye,[14] turnuvaya istediği gibi başlayamadı. Turnuvanın açılış golünü kaydeden futbolcu, 53. dakikada topu kendi ağlarına yollayan Merih Demiral oldu.[15] Türkiye açılış maçını 3-0 kaybetti.[16] Diğer grup maçları Azerbaycan'ın Bakü Olimpiyat Stadyumu'nda oynandı. Türkiye, ikinci grup maçını Galler'e 2-0,[17] üçüncü grup maçını ise İsviçre'ye 3-1 kaybetti. Türkiye'nin turnuvadaki tek golünü İrfan Can Kahveci kaydetti.[18] Böylelikle gruptan en iyi üçüncü olarak da çıkma şansı olmayan millîler, turnuvadan elenen ilk takım oldu. Türkiye, kalesinde toplamda 8 gol görürken sadece 1 gol atabildi ve 0 puan aldı.
2022 FIFA Dünya Kupası elemeleri ve Uluslar Ligi
2022 FIFA Dünya Kupası elemeleri'nde Stefan Kuntz yönetiminde ilk maçta Türkiye, Norveç ile 1-1 berabere kaldı. Ardından Letonya, Cebelitarık, Karadağ maçlarını kazandı ve grubu Hollanda'nın önünde 2. olarak tamamlayarak playoff turuna katıldı. Kuntz yönetimindeki millî takım, Playoff turunun yarı finalinde Portekiz'e 3-1 yenildi ve Dünya Kupası'na katılamadı.[19]
2022-23 UEFA Uluslar C Ligi'nde mücadele eden Türkiye, Faroe Adaları, Litvanya, Lüksemburg ve tekrar Litvanya ile oynadığı 4 maçı da kazandı.[20] Üç aylık aranın ardından 22 Eylül'de, Lüksemburg ile oynanan rövanş maçında 3-3 berabere kalındı ve Türkiye, UEFA Uluslar B Ligi'ne yükseldi. Ligdeki son maçında Faroe Adaları'na 2-1 kaybeden Türkiye ve Kuntz, eleştirilerin odağı oldu.
2024 Avrupa Futbol Şampiyonası elemeleri
2024 Avrupa Futbol Şampiyonası elemelerinde Türkiye, Hırvatistan, Galler, Letonya ve Ermenistan'ın bulunduğu D grubuna düştü. Ermenistan, Letonya ve Galler maçlarını kazandı. Japonya ile oynanan hazırlık maçının kaybedilmesinin ardından teknik direktör Stefan Kuntz görevden ayrıldı ve yerine Vincenzo Montella getirildi. Montella yönetminde millî takım, Euro 2024'e gitme hakkını Hırvatistan ve Letonya maçlarını kazanarak büyük başarı elde etti ve Almanya'da düzenlenecek olan 2024 Avrupa Futbol Şampiyonası finallerine katılma hakkı kazandı. Millî takım, 1996, 2000, 2008, 2016 ve 2020'den sonra ilk kez yabancı teknik direktörle turnuvaya katılma başarısı yakaladı.
2024 Avrupa Futbol Şampiyonası
2024 Avrupa Futbol Şampiyonası'nda Vincenzo Montella önderliğinde F Grubu'nda Gürcistan, Portekiz ve Çekya ile aynı grupta mücadele etti. Açılış maçında Gürcistan ile eşleşen millîler, maçı Mert Müldür, Arda Güler ve Kerem Aktürkoğlu'nun golleriyle 3-1 kazanarak ilk galibiyetini elde etti. Grubun ikinci maçında Portekiz'e 3-0 yenilmesine rağmen üçüncü grup maçında Çekya'yı Hakan Çalhanoğlu ve Cenk Tosun'un golleriyle 2-1 mağlup ederek 2008'den sonra üçüncü kez gruplardan çıkmayı garantiledi ve tarihinde ilk kez Avrupa Futbol Şampiyonası'nda 2. Tur'a çıktı. 2. Tur'da Avusturya ile eşleşen millîler, maçı Merih Demiral'ın attığı 2 golle 2-1 kazanarak tarihinde üçüncü kez çeyrek finale çıktı. Çeyrek finalde Hollanda ile eşleşen millîler, Samet Akaydin'in kafa golüyle öne geçmesine rağmen ikinci yarıda yediği gollerle 2-1 mağlup ayrıldı ve turnuvayı 5. bitirerek Euro 2024'e veda etti.
Formalar
Millî takımın iç sahada kullandığı geleneksel forma düz kırmızı zemin üzerine beyaz bantlı ve ortası ay yıldızlı formadır. Bu forma dizaynı 1923 yılından 1995 yılına kadar sürdürülmüştür. Deplasman forması ise beyaz zemin üzerine kırmızı bantlı ve ortası ay yıldızlı formadır. Bu formalar dışında turkuaz renkli iki forma da millî takımın forma tarihinde yer almıştır.
1980-2003 yılları arasında Adidas firması tarafından üretilen Türkiye millî futbol takımı formaları, 2003 yılından itibaren yapılan yeni sponsorluk anlaşması gereği Nike tarafından üretilmektedir.[21]
Klasik
1925-1995
İç saha forması
1994-1996
1996-1998
1998-2000
2000-2002
2002-2003
2003-2004
2004-2006
2006-2008
2008-2010
2010-2012
2012-2014
2014-2016
2016-2018
2018-2020
2020-2022
2022-2024
Dış saha forması
1994-1996
1996-1998
1998-2000
2000-2002
2002-2003
2003-2004
2004-2006
2006-2008
2008-2010
2010-2012
2012-2014
2014-2016
2016-2018
2018-2020
2020-2022
2022-2024
Turnuva tarihi
Şampiyon İkincilik Üçüncülük Dördüncülük Yükseldi Aynı ligde kaldı Düştü Finaller ev sahibi
Paris'te düzenlenen 1924 Yaz Olimpiyatları, Türkiye'nin katıldığı ilk olimpiyat oldu. İskoç Billy Hunter yönetimindeki ilk kadro Çekoslovakya'ya ilk turda elenirken, Türkiye'nin ilk iki golünü ilk gurbetçi futbolculardan birisi olan Bekir Refet kaydetti.
Türkiye millî futbol takımı, 101 yıllık tarihinde, 19 Kasım 2024 tarihine dek 352'si resmî, 285'i özel olmak üzere geride kalan toplam 637 maçta biri hükmen olmak üzere 248 galibiyet ve 150 beraberlik alırken, 239 kez de rakiplerine yenildi. Ay-yıldızlı ekip 272'si deplasmanda, 275'i evinde, 90'ı de tarafsız sahada çıktığı maçlarda, 3'ü hükmen galibiyetten toplam 870 gol atarken, kalesinde 911 gol gördü.[25] A millî takım, bugüne kadar 91 farklı ülke millî takımıyla mücadele etti. Millîler, 637 karşılaşmanın 552'sini Avrupa, 31'ini Asya, 23'ünü Amerika, 24'ünü Afrika, 3'ünü de Okyanusya temsilcileriyle yaptı. En farklı skorlu galibiyetleri Suriye, Güney Kore ve San Marino karşısında 7-0'lık sonuçlarla aldı.
^"Full Time Report – Türkiye v Georgia"(PDF). UEFA.com. Union of European Football Associations. 18 Haziran 2024. 24 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi(PDF). Erişim tarihi: 18 Haziran 2024.
^"Full Time Report – Türkiye v Portugal"(PDF). UEFA.com. Union of European Football Associations. 22 Haziran 2024. 22 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi(PDF). Erişim tarihi: 22 Haziran 2024.
^"Full Time Report – Czechia v Türkiye"(PDF). UEFA.com. Union of European Football Associations. 26 Haziran 2024. 29 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi(PDF). Erişim tarihi: 26 Haziran 2024.