Değen ikili (küçük Güneş Sistemi cismi)

Küçük Güneş Sistemi cisimleri arasında değişen olasılıklarda değen ikililer:

• Üst-Sol: New Horizons sondası tarafından gözlemlenen Kuiper kuşağı cismi 486958 Arrokoth
• Üst-Sağ: Kuyruklu yıldız 67P/Churyumov-Gerasimenko, Rosetta sondası tarafından görüntülendiği gibi bir "boyun" ile bağlanmış iki farklı lob ile
• Alt-Sol: Dünya'ya yakın asteroit 25143 Itokawa'nın iki lobunun farklı yoğunluklarda gösterildiği ve bir zamanlar ayrı cisimler olduklarını düşündüren şematik görünümü
• Alt-Sağ: Lucy sondası tarafından görüntülenen ana kuşak asteroiti 152830 Dinkinesh ve değen ikili uydusu Selam

Değen ikili, bir küçük gezegen ya da kuyruklu yıldız gibi Güneş Sisteminde yer alan ve birbirlerine değecek şekilde çekim yapan iki cisimden oluşan ikili bir sistemdir. Değen ikililer genellikle moloz yığınları olup, ikili asteroitler gibi gerçek ikili sistemlerden farklıdır. Bu terim değen yıldız ikilileri için de kullanılmaktadır.

Değen ikili olduğu düşünülen cisimlere örnek olarak, New Horizons uzay aracı tarafından Ocak 2019'daki uçuşu sırasında görüntülenen Kuiper kuşağı cismi 486958 Arrokoth verilebilir.^[1]

Tanım

Kuyruklu yıldızlar 67P/Churyumov-Gerasimenko ve 8P/Tuttle muhtemelen bir değen ikilidir.^[2][2] Değen ikili olduğundan şüphelenilen asteroitler arasında ise alışılmadık biçimde uzun bir şekle sahip olan 624 Hektor ve iki loblu 216 Kleopatra ile 4769 Castalia bulunmaktadır. Hayabusa sondası tarafından fotoğraflanan 25143 Itokawa adlı asteroidin de uzun şekilli, bükülmüş bir gövdeyle sahip olan bir değen ikili olduğu düşünülmektedir. İnce uzun bir forma sahip olan 4179 Toutatis Chang'e-2 sondası tarafından görüntülendiği kadarıyla bir değen ikilidir.^[3] Uzak küçük gezegenler arasında, buzul yapılı Kuiper kuşağı cismi Arrokoth'un 2019 yılında New Horizons sondasından elde edilen görüntüleriyle değen bir ikili olduğu onaylanmıştır.^[1]

Adaylar

Aşağıdaki tablo, radar gözlemleri vasıtasıyla değen ikili adayları olarak kabul edilen cisimleri içermektedir.^[4]

Listelenen cisimlerin tümü Arrokoth hariç Dünya'ya yakın cisimlerdir.

Adı	Ortalama çap veya boyut (km)	Dönme süresi (saat)	JPL	Kaynak
486958 Arrokoth
2063 Bacchus	2,6×1,1×1,1	14,9	JPL	MPC · JPL
4450 Pan	1,0	60	JPL	MPC · JPL
4486 Mithra	1,6	67,5	JPL	MPC · JPL
4769 Castalia	0,6	4	JPL	MPC · JPL
11066 Sigurd	3,0	8,5	JPL	MPC · JPL
(179806) 2002 TD66	0,3	9,5	JPL	MPC · JPL
2005 TF49	—	—	2005+TF49	(aday)MPC · JPL
2007 TU24	0,3	36	2007+TU24	MPC · JPL
8P/Tuttle	4,5	—	JPL	MPC · JPL
2013 US3	0,163	450	2013+US3	(aday)MPC · JPL
3752 Camillo	2,33	37,846	JPL	MPC · JPL
1981 Midas	1,95	5,220	JPL	MPC · JPL
(496817) 1989 VB	0,310	16	1989+VB	MPC · JPL
2014 JO25	0,818	4,531	2014+JO25	MPC · JPL
2014 HQ124	0,4	16+	2014+HQ124	MPC · JPL
2015 JD1	—	—	2015+JD1	MPC · JPL
2003 TL4	0,392	27,2	2003+TL4	(aday)MPC · JPL
4629592011 DU	0,188	10,290	2011+DU	(aday)MPC · JPL

Ayrıca bakınız

• Değen ikili (yıldız)
• İkili sistem (astronomi)
• İkili asteroit
• Küçük gezegen uydusu

Kaynakça

1. ^ "Ultima Thule is first contact binary to be explored by a spacecraft - UPI.com". UPI (İngilizce). 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2023. 
2. ^ "Quick Rosetta update: Churyumov-Gerasimenko is a contact binary!". The Planetary Society (İngilizce). 3 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2023. 
3. Hu, Shoucun; Ji, Jianghui; Richardson, Derek C; Zhao, Yuhui; Zhang, Yun (21 Temmuz 2018). "The formation mechanism of 4179 Toutatis' elongated bilobed structure in a close Earth encounter scenario". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (İngilizce). 478 (1): 501-515. doi:10.1093/mnras/sty1073. ISSN 0035-8711. 31 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2023. 
4. "BINARY NEAR-EARTH ASTEROIDS". web.archive.org. 8 Haziran 2004. 8 Haziran 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2023.