1977'de Türkiye

1999'da Türkiye

1970'ler

1970 | 1971 | 1972 | 1973 | 1974 | 1975 | 1976 | 1977 | 1978 | 1979

Bu sayfada, 1977 yılında Türkiye'de görevdeki siyasi kurumlar ve kişiler, yaşanan olaylar, doğan ve ölen kişiler yer alır.^[1]

Meclis

• TBMM 15. dönem (5 Haziran'a kadar)
• TBMM 16. dönem

Görevdekiler

• Cumhurbaşkanı – Fahri Korutürk
• Başbakan
  • Süleyman Demirel (21 Haziran 1977'ye kadar)
  • Bülent Ecevit (21 Haziran 1977 – 21 Temmuz 1977)
  • Süleyman Demirel (21 Temmuz 1977'den itibaren)
• Muhalefet lideri
  • Bülent Ecevit (21 Haziran 1977'ye kadar)
  • Süleyman Demirel (21 Haziran 1977 – 21 Temmuz 1977)
  • Bülent Ecevit (21 Temmuz 1977'den itibaren)

İktidar partisi ve ana muhalefet

• İktidar partisi:

Adalet Partisi (AP) ve koalisyon ortakları (21 Haziran 1977'ye kadar)
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) (21 Haziran 1977 – 21 Temmuz 1977)
Adalet Partisi (AP) ve koalisyon ortakları Milli Selamet Partisi (MSP) ve Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) (21 Temmuz'dan itibaren) – Bu hükûmete 2. Milliyetçi Cephe de denir.

• Ana muhalefet

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) (21 Haziran 1977'ye kadar)
Adalet Partisi (AP) (21 Haziran 1977 - 21 Temmuz 1977)
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) (21 Temmuz 1977'den itibaren)

Kabine

• 39. Hükûmet (21 Haziran 1977'ye kadar)
• 40. Hükûmet (21 Haziran 1977 - 21 Temmuz 1977)
• 41. Hükûmet (21 Temmuz 1977'den itibaren)

Olaylar

Ocak

• 3 Ocak

• İstanbul Hukuk Fakültesi'nde öğrenciler arasında çıkan silahlı çatışmada 9 öğrenci yaralandı.
• Kerkük-Yumurtalık Petrol Boru Hattı hizmete girdi.^[2]

• 12 Ocak - Erzurum'daki Atatürk Üniversitesi güvenlik nedeniyle süresiz olarak kapatıldı.
• 13 Ocak - Öğrenciler arasında çıkan olaylarda İstanbul ve Tunceli'de birer öğrenci öldü, onlarca yaralı var. Kahramanmaraş ve Kütahya'da meydana gelen çatışmalarda 21 kişi yaralandı.
• 16 Ocak - TV yayınlarının süresi haftada 65 saate çıkarıldı.
• 25 Ocak - İstanbul Emniyet Müdürlüğü, İstanbul genelinde son bir yıl içinde 510 öğrenci olayının meydana geldiği, bu olaylarda 13 öğrencinin öldüğü, 254 öğrencinin yaralandığını bildirdi.
• 27 Ocak - İstanbul Teknik Üniversitesi'nde protesto yürüyüşü yapan öğrencilerle polis arasında çatışma çıktı. Çatışmada bir öğrenci hayatını kaybetti, yedi kişi yaralandı.

Şubat

• 4 Şubat - Türkiye Sivil Havacılık Sendikası'nın THY'de aldığı grev kararı nedeniyle, THY'nin tüm iç ve dış seferleri durdu.
• 5 Şubat - Ankara'da, TÖB-DER, TÜM-DER ve TÜTED bir miting düzenliyerek, hükûmetin tutumunu, partizanlığı ve terörü kınadı. Güvenlik güçleri ile çıkan çatışma sonrasında 60 kişi yaralandı.
• 6 Şubat - Siyasal Bilgiler Fakültesi yönetim kurulu, 'can güvenliği olmadığı' gerekçesiyle okulu 10 Şubat'a kadar tatil etti.
• 13 Şubat - THY'nin İstanbul-İzmir seferini yapan 'Trakya' isimli yolcu uçağı, 17 yaşındaki Ankara Polis Koleji öğrencisi Adnan Mintaş tarafından kaçırılmak istendi. Mintaş tutuklandı.
• 16 Şubat - Genelkurmay Başkanı Org. Semih Sancar'ın görev süresi 1 yıl uzatıldı.
• 17 Şubat - Ankara 50. Yıl Lisesi öğrencilerine komandolar ateş açtı, bir kız öğrenci kalp krizinden öldü.
• 19 Şubat - ODTÜ Akademik Konseyi, kendilerine danışılmadan rektörlüğe getirilen Prof. Hasan Tan için oybirliği ile güvensizlik kararı verdi.
• 20 Şubat - ODTÜ'de çıkan çatışmada 1 öğrenci öldü.
• 23 Şubat - ODTÜ'nün yeni rektörü Prof. Tan, okulu 15 gün kapattı.
• 26 Şubat - İstanbul'da 'Evlat Acısına Son' adlı yürüyüşe onbinlerce kadın katıldı.
• 28 Şubat - Malatya'da İnönü Üniversitesi açıldı.

Mart

• 1 Mart - 39. Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti'nin (1. MC Hükûmeti) görevde olduğu süre içerisinde TL 9. kez devalüe edildi. TL'nin dolara karşı toplam kaybı %27'ye ulaştı. Dolar 17.50 tl.
• 4 Mart - Türkiye Barolar Birliği'nin aldığı karar üzerine tüm yurtta avukatlar davalara girmediler.
• 5 Mart - Rektör Tan tarafından 15 gün süre ile kapatılan ODTÜ, Danıştay kararı ile açıldı.
• 9 Mart - Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından MHP hakkında soruşturma açıldı.
• 19 Mart - THY'nin Diyarbakır-Ankara seferini yapan yolcu uçağı, silahlı iki lise öğrencisi tarafından Beyrut'a kaçırıldı.
• 31 Mart - Sivas ve site öğrenci yurtları arasındaki sokak savaşı sabaha kadar sürdü. Polis panzerlerle kapıları kırarak içeri girebildi. Niğde ve Sakarya'daki öğrenci yurtlarında da çatışma çıktı. Toplam 460 öğrenci gözaltına alındı.

Nisan

• 1 Nisan - İzmir'de İleri Gençlik Derneği (İGD) afişlerini asan bir işçi komandolar tarafından silahla öldürüldü.
• 5 Nisan - TBMM erken seçimlerin 5 Haziran'da yapılmasını kararlaştırdı.
• 11 Nisan - Antalya'nın Elmalı ilçesinde 4.9 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi.
• 21 Nisan - İstanbul'da Bahçelievler Lisesi'nde dersten çıkan öğrencilerin üzerine ateş açıldı. Solcu görüşlü bir lise son sınıf öğrencisi öldürüldü.
• 25 Nisan - Vize'de 15 gün önce dövülerek hastaneye kaldırılan CHP'li Vize belediye başkan adayı Sebahattin Begil öldü.
• 28 Nisan - CHP genel başkanı Bülent Ecevit'e Şiran'da suikast girişiminde bulunuldu.

Mayıs

• 1 Mayıs - İstanbul Taksim Meydanı, Kanlı 1 Mayıs olarak hatırlanan 1 Mayıs İşçi Bayramı kutlamaları sırasında çıkan olaylarda 39 kişi öldü.
• 29 Mayıs - İstanbul'da havalimanı ve tren garına yerleştirilen bombaların patlaması sonucu 5 kişi öldü, 41 kişi yaralandı.

Haziran

• 3 Haziran - Trabzonspor, 1. Lig şampiyonluğunu kazandı.^[3]
• 5 Haziran – 1977 Türkiye Cumhuriyeti genel seçimleri yapıldı. (CHP 213 koltuk, AP 180 koltuk, MSP 24 koltuk, MHP 16 koltuk, CGP 3 koltuk, DP 1 koltuk)
• 9 Haziran - 1977 Türkiye'nin Vatikan Büyükelçiliği saldırısı: Vatikan büyükelçisi Taha Carım, Roma'daki evinin önünde Ermeni militanlarca öldürüldü.
• 13 Haziran - Başbakan Süleyman Demirel istifa etti. Böylelikle 1. Milliyetçi Cephe hükûmeti sona erdi. Hükûmeti kurma görevi CHP genel başkanı Bülent Ecevit'e verildi.
• 21 Haziran - Bülent Ecevit, kabinesini açıkladı.

Temmuz

• 3 Temmuz - Bülent Ecevit tarafından kurulan hükûmet güvenoyu alamadı.

Ağustos

• 3 Ağustos - TL'nin değeri Mark karşısında yüzde 4.5 oranında düşürüldü. Mark’ın alış fiyatı 730 kuruştan 763 kuruşa, satış fiyatı da 778 kuruşa yükseltildi.
• 14 Ağustos – Türkiye, Yunanistan'ın Ege adalarını askerileştirerek uluslararası anlaşmaları ihlal ettiğini iddia etti.^[2]

Kasım

• 17 Kasım - Dr. Cahit Karakaş TBMM'nin 13. Başkanı oldu. Görevi 12 Eylül 1980'de sona erdi.

Aralık

• 11 Aralık - 1977 Türkiye yerel seçimleri yapıldı. Birinci olan Cumhuriyet Halk Partisi % 41,72 oyla 42 il belediyesi, ikinci olan Adalet Partisi % 37,10 oyla 15 il belediyesini aidı.
• 28 Aralık - DİSK Olağan Genel Kurulunda başkanlığa Abdullah Baştürk seçildi.
• Güneş Motel Olayı: CHP lideri Bülent Ecevit, Adalet Partisi'nden istifa eden 12 milletvekiliyle görüşerek, 41. Türkiye Hükûmeti'nin düşürülmesi ve kendilerine yeni kuracağı kabinede bakanlık verilmesi konusunda anlaşmaya vardı.
• 31 Aralık - Adalet Partisi lideri Süleyman Demirel başkanlığındaki AP-MSP-MHP'den oluşan koalisyon 41. Türkiye Hükûmeti (2. Milliyetçi Cephe) gensoru ile düşürüldü. Başbakan istifasını sundu. Bu Türkiye'de gensoruyla düşen ilk hükûmettir.

Doğumlar

Ocak

• 1 Ocak – Zeynep Tokuş, model ve oyuncu
• 2 Ocak – Ahu Türkpençe, oyuncu
• 3 Ocak - Mustafa Kartop, sporcu
• 5 Ocak - Alaaddin Şahintekin, karateci
• 15 Ocak - Ebru Şallı, manken
• 20 Ocak - Ali Ece, spor yorumcusu
• 24 Ocak - Funda Vanroy, sunucu, manken ve oyuncu

Şubat

• 12 Şubat - Lerzan Mutlu, şarkıcı
• 23 Şubat - Ayhan Akman, futbolcu

Mart

• 4 Mart - Didem Süer, basketbolcu
• 9 Mart - Atılay Uluışık, oyuncu
• 12 Mart - Abdulhamit Gül, siyasetçi
• 15 Mart - Ali Rıza Kubilay, oyuncu
• 19 Mart - Alparslan Arslan, suikastçı (ö. 2023)
• 26 Mart - Göksel Akıncı, futbolcu
• 28 Mart - Ahmet Gülhan, güreşçi

Nisan

• 5 Nisan - Erhan Albayrak, futbolcu
• 14 Nisan
  • Serkan Altuniğne, karikatürist
  • Akasya Asıltürkmen, oyuncu

Mayıs

• 25 Mayıs - Açelya Elmas, oyuncu

Haziran

• 4 Haziran - Aslı Hünel, şarkıcı
• 12 Haziran - Burak Akdiş, futbolcu
• 28 Haziran - Harun Tekin, Mor ve Ötesi grubunun solisti, söz yazarı ve besteci

Temmuz

• 10 Temmuz - Sinan Tuzcu, oyuncu
• 18 Temmuz - Akın Sinan Dağdelen, futbolcu
• 19 Temmuz - Ali Enver Adakan, yelkenci

Ağustos

• 3 Ağustos – Deniz Akkaya, model ve oyuncu
• 31 Ağustos - Arzu Yanardağ, oyuncu

Eylül

• 2 Eylül - Ferhat Uludere, yazar
• 7 Eylül - Hakan Eratik, oyuncu
• 9 Eylül - Fatih Tekke, futbolcu
• 22 Eylül - Ali Sunal, oyuncu
• 24 Eylül
  • Emine Ün, manken
  • Ebru Destan, manken

Ekim

• 26 Ekim - Aslı Gökyokuş, şarkıcı

Kasım

• 22 Kasım - Kerem Gönlüm, basketbolcu
• 24 Kasım - Celaleddin Koçak, futbolcu
• 28 Kasım - Ayfer Gök, hava subayı (ö. 2001)

Aralık

• 4 Aralık - Çağlar Çorumlu, oyuncu
• 15 Aralık - Mehmet Aurelio, futbolcu
• 20 Aralık - Kerem Kabadayı, baterist
• 24 Aralık - Berke Özgümüş, baterist
• 25 Aralık - Ali Tandoğan, futbolcu
• 26 Aralık - Fatih Akyel, futbolcu
• 28 Aralık - Keremcem, müzisyen ve sinema oyuncusu
• 30 Aralık
  • Kemal Muslubaş, yelkenci ve antrenör
  • Volkan Kürşat Bekiroğlu, futbolcu

Doğum günü ve ayı bilinmeyenler

• Meltem Pamirtan, Türk oyuncu

Ölümler

• 24 Şubat – Yorgo Bacanos, müzisyen
• 9 Mart - Muhammed Tayyib Okiç, akademisyen
• 13 Mart - Hikmet Onat, ressam
• 22 Nisan - Atıf Kaptan, oyuncu
• 27 Nisan - Güner Sümer, oyuncu
• 10 Temmuz – Şükrü Gülesin, eski futbolcu
• 15 Temmuz - Esat Mahmut Karakurt, yazar (d. 1902)
• 10 Ekim - İsmail Hakkı Uzunçarşılı, tarihçi
• 21 Ekim – Ferit Tüzün, besteci (d. 1929)
• 27 Kasım - Cemal Yeşil, bürokrat (d. 1900)
• 14 Aralık – Oğuz Atay, yazar (d. 1934)
• 19 Aralık - Saim Alpago, oyuncu

Resimler

• 
  Süleyman Demirel
• 
  Bülent Ecevit
• 
  Fatih Akyel

Ayrıca

• 1976-77 Türkiye 1. Futbol Ligi
• 1977 yapımı Türk filmleri
• 14. Altın Portakal Film Festivali

Kaynaklar

1. Türkiye'nin 70 yılı, Tempo, İstanbul, 1998, pp 263–272
2. ^ Heper, Metin (2009). Historical Dictionary of Turkey. Lanham, Maryland: The Scarecrow Press. 
3. "Mackolik site". 13 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.