1983'te Türkiye

1999'da Türkiye

1980'ler

◀ | 1980 | 1981 | 1982 | 1983 | 1984 | 1985 | 1986 | 1987 | 1988 | 1989 | ▶

Bu sayfada, 1983 yılında Türkiye'de görevdeki siyasi kurumlar ve kişiler, yaşanan olaylar, doğan ve ölen kişiler yer alır.^[1]

Meclis

• TBMM 17. dönem (6 Kasım'dan itibaren)

Görevdekiler

• Cumhurbaşkanı – Kenan Evren
• Başbakan

• Bülent Ulusu (13 Aralık'a kadar)
• Turgut Özal (13 Aralık'tan itibaren)

• Anamuhalefet lideri

• Necdet Calp (13 Aralık'tan itibaren)

İktidar partisi ve ana muhalefet

• İktidar partisi

• (Teknokrat hükümet) (13 Aralık'a kadar)
• Anavatan Partisi (ANAP) (13 Aralık'tan itibaren)

• Ana muhalefet

• Halkçı Parti (HP) (13 Aralık'tan itibaren)

Kabine

• 44. Türkiye Hükûmeti (13 Aralık'a kadar)
• 45. Türkiye Hükûmeti (13 Aralık'tan itibaren)

Olaylar

Ocak

• 3 Ocak - Diyarbakır'da bir apartmanın çökmesi sonucu 83 kişi öldü.
• 15 Ocak - TRT televizyonunda "Açık Öğretim Fakültesi Yayınları" başladı.
• 16 Ocak - THY'nin İstanbul - Ankara seferini yapan Afyon isimli uçağı, Esenboğa Havaalanı'na inişi sırasında piste çakıldı, 46 kişi öldü.
• 27 Ocak - Burhan Felek'e, Fransa'nın en büyük nişanı olan 'Legion d'Honneur' nişanı verildi.
• 28 Ocak - Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi, Türkiye'nin insan hakları ihlalleri iddiasıyla sınır dışı edilmesini değerlendiriyor.
• 29 Ocak - Sol görüşlü Ramazan Yukarıgöz, Ömer Yazgan, Erdoğan Yazgan ve Mehmet Kambur İzmit'te idam edildi.

Şubat

Mart

• 2 Mart – Aliağa, Antalya ve Yumurtalık'ta serbest bölgeler oluşturuldu .
• 7 Mart - Zonguldak'ta meydana gelen maden kazasında 79 kişi öldü.
• 9 Mart - Türk diplomat Galip Balkar, Ermeni teröristler tarafından öldürüldü .

Nisan

• 24 Nisan - Milli Güvenlik Konseyi'nin siyasi partilerin faaliyetlerini yasaklayan kararı kaldırıldı.

Mayıs

• 4 Mayıs - Doğu Perinçek 12 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
• 7 Mayıs - İstanbul'da bir otelde çıkan yangında 37 turist öldü.
• 10 Mayıs - Ajda Pekkan'ın rekorlar kıran albümü Süperstar '83 yayınlandı.
• 16 Mayıs - 12 Eylül'den sonra ilk siyasi parti olarak Milliyetçi Demokrasi Partisi (MDP) kuruldu.
• 19 Mayıs - Halkçı Parti kuruldu.
• 20 Mayıs - Turgut Özal, Anavatan Partisi'ni kurdu .
• 20 Mayıs - Büyük Türkiye Partisi kuruldu.
• 26 Mayıs – Sosyal Demokrasi Partisi (SODEP) kuruldu
• 29 Mayıs - Profesör Erdal İnönü, Sosyal Demokrasi Partisi'ni kurdu .
• 31 Mayıs - Askeri yönetim Büyük Türkiye Partisi'ni kapattı.

Haziran

• 1 Haziran - BTP askeri yöneticiler tarafından kapatıldı. Eski Başbakan Süleyman Demirel ile eski Adalet Partisi ve Cumhuriyet Halk Partisi'nin diğer siyasetçileri tutuklandı.
• 23 Haziran - Doğru Yol Partisi kuruldu.
• 29 Haziran - Cumhurbaşkanı Kenan Evren, Genelkurmay Başkanlığı görevinden ayrıldı, yerine Org. Nurettin Ersin atandı. Kara Kuvvetleri Komutanlığı'na Org. Necdet Üruğ, MGK Genel Sekreterliği'ne Org. Necip Torumtay getirildi.

Temmuz

• 1 Temmuz - İstanbul'da taksilerde taksimetre uygulaması başladı.
• 5 Temmuz – 1983 Biga depremi
• 7 Temmuz - Milli Güvenlik Konseyi, Doğru Yol Partisi'nin 30 kurucusunu veto etti.
• 14 Temmuz - Türk diplomat Dursun Aksoy, Ermeni teröristler tarafından öldürüldü .
• 15 Temmuz - Paris'in Orly Havaalanı'nda bulunan THY bürosuna, ASALA militanlarınca bomba atıldı. 7 kişi öldü, 56 kişi yaralandı.

Ağustos

• 24 Ağustos - Anavatan Partisi 6 Kasım seçimlerine katılma izni aldı.
• 24 Ağustos - DYP ve SDP seçimlerden diskalifiye edildi.

Eylül

Ekim

• 30 Ekim - 1983 Erzurum depremi: Erzurum'da meydana gelen 6.9 Ms büyüklüğündeki depremde 1.155 kişi öldü, 537 kişi yaralandı. On bine yakın konut hasar gördü.

Kasım

• 2 Kasım – İstanbul'da ilk başarılı böbrek nakli .
• 6 Kasım - 1983 Türkiye Cumhuriyeti genel seçimleri
• 15 Kasım - Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) bağımsızlığını ilan etti. Türkiye, KKTC'yi tanıdığını ilan etti.
• 16 Kasım - Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. (TÜPRAŞ) kuruldu.
• 24 Kasım - TBMM açıldı. Başbakan Bülend Ulusu istifa etti.Cumhurbaşkanı Kenan Evren, Hükûmeti kurma görevini ANAP Genel Başkanı Turgut Özal'a verdi.

Aralık

• 13 Aralık - I. Özal Hükümeti (- 21 Aralık 1987) TBMM'de güvenoyu aldı.
• 18 Aralık - Erdal İnönü, Cezmi Kartay'ın yerine SODEP başkanlığına getirildi.

Doğumlar

• 16 Ocak - Erkan Kolçak Köstendil, oyuncu
• 8 Ağustos - Bade İşcil, oyuncu
• 20 Ağustos - İbrahim Büyükak, oyuncu

Ölümler

• 8 Ocak - Hüseyin Alp, basketbolcu (d. 1935)
• 11 Ocak - Şadi Dinççağ, karikatürist
• 19 Ocak – Muhittin Taylan, hukukçu ve siyasetçi (d. 1910)
• 21 Ocak - Kemal Bilbaşar, yazar
• 9 Mart - Galip Balkar, büyükelçi (suikast sonucu öldürüldü) (d. 1936)
• 7 Nisan - Fakhiye Öymen, siyasetçi
• 10 Nisan - ޞevket Aziz Kansu, akademisyen
• 24 Nisan - Erol Güngör, psikolog
• 24 Mayıs – Necip Fazıl Kısakürek, şair (d. 1904)
• 28 Mayıs – Çiğdem Talu (d. 1939), söz yazarı
• 29 Temmuz - Mürüvvet Sim, oyuncu
• 2 Eylül – Feri Cansel, oyuncu (d. 1944)
• 9 Kasım - Rüştü Erdelhun, asker (d. 1894)
• 6 Kasım - Münif Fehim Özarman, ressam
• 10 Kasım - Osman Yüksel Serdengeçti, yazar ve siyasetçi (d. 1917)
• 18 Kasım - İsmail Bilen, siyasetçi
• 4 Aralık - Doğan Avcıoğlu, gazeteci
• 31 Aralık - Sevim Burak, yazar

Ayrıca bakınız

• 1982-83 Türkiye 1. Futbol Ligi
• 1982-83 Türkiye Basketbol Ligi
• 1983 Eurovision Şarkı Yarışması'nda Türkiye
• 1983 yapımı Türk filmleri
• 1983 Sedat Simavi Ödülleri
• 20. Altın Portakal Film Festivali

Kaynaklar

1. Türkiye'nin 70 yılı, Tempo, İstanbul, 1998, pp 309–316