บทความนี้ได้รับแจ้งให้ปรับปรุงหลายข้อ กรุณาช่วย
ปรับปรุงบทความ หรืออภิปรายปัญหาที่
หน้าอภิปราย บทความนี้ต้องการตรวจสอบความถูกต้องจากผู้เชี่ยวชาญ
บทความนี้ยังขาดแหล่งอ้างอิง เพื่อพิสูจน์ความถูกต้อง
สตรีพวนในประเทศลาวนุ่งผ้าซิ่น ซิ่น (ไทยถิ่นเหนือ : ไทยถิ่นเหนือ : สิ้น ; ลาว : ສິ້ນ ) เป็นผ้า นุ่งของผู้หญิง มีลักษณะที่แตกต่างกันไปตามท้องถิ่น ทั้งขนาด การนุ่ง และลวดลายบนผืนผ้า โดยมีการสวมใส่ในประเทศลาว และประเทศไทย โดยเฉพาะทางภาคเหนือและภาคอีสานของไทย
ผ้าซิ่นนับเป็นความภาคภูมิใจอย่างหนึ่งของหญิงไทย ในสมัยโบราณ การทอผ้า เป็นงานในบ้าน ลูกผู้หญิงมีหน้าที่ทอผ้า แม่จะสั่งสอนให้ลูกสาวฝึกทอผ้าจนชำนาญ แล้วทอผ้าผืนงามสำหรับใช้ในโอกาสพิเศษ เช่น งานแต่งงาน งานบวช หรืองานบุญประเพณีต่าง ๆ การนุ่งผ้าซิ่นของผู้หญิงจึงเป็นเหมือนการแสดงฝีมือของตนให้ปรากฏ ผ้าซิ่นที่ทอได้สวยงาม มีฝีมือดี จะเป็นที่กล่าวขวัญและชื่นชมอย่างกว้างขวาง และยังเป็นการบ่งบอกฐานะทางสังคม เช่น ผ้าทอที่มีลวดลายสวยงาม มีสีสันและพิศดารนั้นมักใช้เฉพาะเจ้านายในราชสำนัก หรือ คนที่มีความร่ำรวย ส่วนผ้าซิ่นลายธรรมดาเรียบงายสีสันน้อยมักใช้ในกลุ่มชาวบ้านโดยทั่วไป
ผ้าซิ่นของไทยมักจะแบ่งได้เป็นสองลักษณะ อย่างแรกคือ ผ้าซิ่นสำหรับใช้ทั่วไป มักจะไม่มีลวดลาย ทอด้วยผ้าฝ้ายหรือด้ายโรงงาน (ในสมัยหลัง) อาจใส่ลวดลายบ้างเล็กน้อยในเนื้อผ้า อีกอย่างหนึ่ง ผ้าซิ่นสำหรับใช้ในโอกาสพิเศษมักจะทอด้วยความประณีตเป็นพิเศษ มีการใส่ลวดลาย สีสันงดงาม และใช้เวลาทอนานนับแรมเดือน
ขนาดและลักษณะของผ้าซิ่นนั้นขึ้นกับฝีมือ รสนิยม ขนบการทอในแต่ละท้องถิ่น และยังขึ้นกับขนาดของกี่ทอด้วย การทอผ้าด้วยกี่หน้าแคบ จะได้ผ้าที่แคบ ผ้าซิ่นสำหรับใช้จริงจึงต้องนำมาต่อเป็นผืนให้กว้างขึ้น อย่างไรก็ตาม ผ้าซิ่นในปัจจุบันจะทอด้วยกี่หน้ากว้าง ไม่ต้องต่อผืนอย่างในสมัยโบราณอีกต่อไป
ซิ่นแบบไทยวน hua sinh = หัวซิ่น (คำเมือง: หัวสิ้น) tua sinh = ตัวซิ่น (คำเมือง: ตั๋วสิ้น) และ tin sinh = ตีนซิ่น (คำเมือง: ตี๋นซิ่น) ผ้าซิ่นส่วนมาก มีโครงสร้างคล้ายกัน คือ ประกอบด้วย 3 ส่วนหลัก ได้แก่
หัวซิ่น เป็นส่วนบนสุดของซิ่น ไม่นิยมทอลวดลาย บางแห่งใช้ผ้าขาวเย็บเป็นหัวซิ่น และเหน็บพกไว้ มองไม่เห็นจากภายนอกตัวซิ่น เป็นส่วนหลักของซิ่น อาจมีการทอลวดลายบ้างเล็กน้อยในลักษณะของลวดลายที่กลมกลืน ไม่ใช่ลายเด่น มักเป็นสีเดียวตลอดตีนซิ่น เป็นส่วนสุดของซิ่น ในบางท้องถิ่นนิยมทอลวดลายเป็นพิเศษ สำหรับตีนซิ่นโดยเฉพาะ แคบบ้าง กว้างบ้าง เช่น ซิ่นตีนจก ขณะที่ซิ่นของชาวอีสาน จะใส่ตีนซิ่นแคบ ๆ
เนื่องจากวัฒนธรรมการทอผ้าในแต่ละท้องถิ่นมีความแตกต่างกัน ผ้าซิ่นที่พบในประเทศไทย จึงมีความหลากหลาย ดังต่อไปนี้
ผ้าซิ่นมัดหมี่
ผ้าซิ่นตีนจก
ผ้าซิ่นลายแตงโม
ผ้าซิ่นเชียงแสน
ผ้าโฮลเสร็ย
ผ้าซิ่นทิวมุก
ในเขตภาคเหนือของประเทศไทย ชาวล้านนา ก็เรียกผ้านุ่งสำหรับผู้หญิงว่า "ซิ่น/สิ้น" (ไทยถิ่นเหนือ : ไทยถิ่นเหนือ : อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่ ผ้าซิ่นตีนจกจากอำเภอลอง จังหวัดแพร่ และผ้าซิ่นตีนจกเชียงแสนวิเศษ จังหวัดน่าน
สตรีลาวนุ่งซิ่นในสมัยก่อน ผ้าซิ่นในประเทศลาว อันเรียกว่า สิ้น (ສິ້ນ ชุดประจำชาติ ของชาวลาว ไม่ว่าจะเป็น ลาวลุ่ม ลาวเทิ่ง ลาวสูงที่อยู่ในประเทศลาวใส่ทุกคน สามารถสวมใส่โดยผู้หญิงทุกรุ่นทุกวัย ไม่ว่าจะเป็นในบ้าน โรงเรียน งานแต่งงาน วัดวาอาราม หรือสถานที่รัฐการต่างๆ เป็นต้น ในงานสำคัญ สตรีลาวมักนุ่งซิ่นพร้อมกับสไบ หรือบางครั้งบางคราวจะเรียกว่า ผ้าเบี่ยง ซึ่งมักมีสีหรือลวดลายคล้ายคลึงกับซิ่นเพื่อให้ใส่แล้วดูเข้ากันกับซิ่น
Dolly Brittan (1997). The People of Laos. New York: PowerKids Press. ISBN 082-3951-24-3 .
Edeltraud Tagwerker (2009). Siho and Naga--Lao Textiles: Reflecting a People's Tradition and Change. Frankfurt am Main: Peter Lang. ISBN 363-1586-89-2 .
เครื่องนุ่งห่ม เครื่องสวมศีรษะ เครื่องประดับ ดูเพิ่ม
.jpg)
