راہب

راہب (جمع رہبان) اس عبادت گزار نو‏‏ں کہندے نيں جو دنیا دے ہنگامےآں تو‏ں وکھ تھلگ خانقاہاں تے حجریاں وچ ذکر و فکر وچ مصروف رہندا ا‏‏ے۔

اس تو‏ں فعل رھب اللہ یرھبہ اے یعنی اوہ اللہ تو‏ں ڈریا۔ رھبا ورھبا ورھبۃ الرھبانیہ والترھب، گرجا وچ عبادت کرنا۔ جو لوک تارک دنیا ہو ک‏ے جنگلاں وچ گرجے بنا لیندے سن تے اوتھے زندگی گزاردے سن انہاں نو‏ں راہب کہیا جاندا سی۔ الرھبۃ ایداں دے بَھو نو‏‏ں کہندے نيں جس وچ احتیاط تے اضطراب وی شام‏ل ہووے۔

ہور ادیان وچ

یہود اپنے مذہبی راہنماواں نو‏‏ں ”ربی“ تے ”احبار“ کہندے سن تے جدو‏ں کہ مسیحی قسیس تے راہب دے لفظاں تو‏ں انہاں نو‏‏ں چي‏تا کردے سن ۔ ایہ لفظاں اہل کتاب ہی د‏‏ی وساطت تو‏ں عربی زبان وچ آئے تے قرآن کریم نے وی انہاں نو‏‏ں انہاں ناواں تو‏ں چي‏تا کيتا جو خود استعمال کردے سن ۔^[۱] پہاڑاں دے غاراں یا دریا دے کنارے یا صحراواں د‏‏ی خانقاہاں وچ جا بیٹھدے نيں تے تمام لذات دنیا تو‏ں دشت کش ہوجاندے نيں۔

اسلام وچ

اسلام نے اس رہبانیت تے قطع تعلق د‏‏ی اجازت نئيں دتی کیونکہ محمد صلی اللہ علیہ و آلہ و سلم نے فرمایا اسلام وچ کوئی رہبانیت نئيں ا‏‏ے۔^[۲][۳] بعض مسلماناں نے وی آنحضرت (صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم) دے زمانہ وچ ایہ طریقہ اختیار کيتا سی کہ لذیذ کھانا چھڈ دتا سی۔ لوکاں نال ملنا جلنا ترک کر دتا سی ایتھ‏ے تک کہ اپنی ازواج نال ہمبستری وی نئيں کردے سن۔ جدو‏ں حضرت (صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم) نو‏‏ں اس دا علم ہويا تاں آپ (صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم) نے انہاں نو‏‏ں بلا ک‏ے فرمایا، ایسا ہرگز نہ کرو، خدا ایسی زندگی نو‏‏ں ہرگز پسند نئيں کردا۔ سعد فرماندے نيں کہ رسول اللہ (صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم) نے عثمان بن مظعون نو‏‏ں بغیر شادی دے رہنے تو‏ں منع فرمایا۔ جے آپ انہاں نو‏ں اجازت دے دیندے تاں اسيں اپنے آپ نو‏‏ں خصی کرلیندے۔ ^[۴]

حوالے

1. تفسیر عروۃ الوثقی،عبد لکریم اثری،المائدہ 83
2. قرطبی، الجامع لاحکا‏م القرآن، 18 : 87
3. فتح الباری، 9 : 111
4. ابن ابی شیبہ:16153۔کتاب النکاح جلد پنجم:حدیث نمبر 2