Wielopole Skrzyńskie (gromada)

Wielopole Skrzyńskie

gromada
1954–1973
Państwo	Polska
Województwo	rzeszowskie
Powiat	1954–55: dębicki 1956–72: ropczycki
Data powstania	5 października 1954
Data likwidacji	1 stycznia 1973
Siedziba	Wielopole Skrzyńskie
Szczegółowy podział administracyjny (1954)
Liczba sołectw 1
Liczba reprezentantów
Liczba członków GRN (1954) 19
brak współrzędnych

Wielopole Skrzyńskie – dawna gromada, czyli najmniejsza jednostka podziału terytorialnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1954–1972.

Gromady, z gromadzkimi radami narodowymi (GRN) jako organami władzy najniższego stopnia na wsi, funkcjonowały od reformy reorganizującej administrację wiejską przeprowadzonej jesienią 1954^[1] do momentu ich zniesienia z dniem 1 stycznia 1973^[2], tym samym wypierając organizację gminną w latach 1954–1972^[3][4].

Gromadę Wielopole Skrzyńskie z siedzibą GRN w Wielopolu Skrzyńskim utworzono – jako jedną z 8759 gromad na obszarze Polski^[3] – w powiecie dębickim w woj. rzeszowskim na mocy uchwały nr 19/54 WRN w Rzeszowie z dnia 5 października 1954. W skład jednostki wszedł obszar dotychczasowej gromady^[5] Wielopole Skrzyńskie oraz przysiółek Nowa Wieś z dotychczasowej gromady Nawsie ze zniesionej gminy Wielopole Skrzyńskie w tymże powiecie^[6]. Dla gromady ustalono 19 członków gromadzkiej rady narodowej^[7].

11 maja 1955 w gromadzie Wielopole Skrzyńskie doszło do tragicznego pożaru w lokalnym kinie, w którym zginęło 58^[8] (lub według części źródeł 56) osób, w tym 38 dzieci, a 20 zostało rannych^[9].

1 stycznia 1956 gromada weszła w skład nowo utworzonego^[10] powiatu ropczyckiego w tymże województwie^[11].

31 grudnia 1961 do gromady Wielopole Skrzyńskie włączono obszar zniesionej gromady Glinik w tymże powiecie^[12].

31 grudnia 1969 do wsi Wielopole Skrzyńskie w gromadzie Wielopole Skrzyńskie włączono część przysiółka Nowa Wieś ze wsi Nawsie w gromadzie Nawsie w tymże powiecie^[13].

Gromada przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy gminnej^[14]. 1 stycznia 1973 – tym razem w powiecie ropczyckim – reaktywowano gminę Wielopole Skrzyńskie^[15] (od 1999 gmina Wielopole Skrzyńskie znajduje się w powiecie ropczycko-sędziszowskim w woj. podkarpackim).

Przypisy

1. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
2. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
3. Podział administracyjny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Warszawa: Urząd Rady Ministrów – Biuro do spraw Prezydiów Rad Narodowych, 1956. Brak numerów stron w książce
4. Mała Encyklopedia Powszechna PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959. Brak numerów stron w książce
5. Gromady istniały także po II wojnie światowej jako jednostka pomocnicza gmin.
6. Uchwała Nr 19/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu dębickiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 18 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 30 listopada 1954 r., Nr. 11, Poz. 41)
7. Uchwała Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Dębicy (punkt 2) z dnia 4 października 1954 r. w sprawie ustalenia liczby członków gromadzkich rad narodowych (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 9 października 1954 r., Nr. 9, Poz. 34)
8. Janusz Klich: Piekło w kinie - tragedia w Wielopolu Skrzyńskim. [dostęp 2014-05-12].
9. Ropczyce24.pl – Wielopole Skrzyńskie – Sośnice – do żółtego szlaku. [dostęp 2014-08-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-26)].
10. Właściwie reaktywowanego, ponieważ powiat ropczycki funkcjonował wcześniej do 1 kwietnia 1937, po czym z jego obszaru utworzono powiat dębicki (Dz.U. z 1937 r. nr 18, poz. 119)
11. Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 283
12. Uchwała Nr 20/61 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 14 września 1961 r. w sprawie zmian w podziale administracyjnym województwa rzeszowskiego; w ramach Obwieszczenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 25 listopada 1961 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu tejże uchwały (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 29 listopada 1961 r., Nr. 11, Poz. 55)
13. Uchwała Nr IV/14/69 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 23 października 1969 r. w sprawie zmiany granic między niektórymi gromadami w województwie rzeszowskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 31 października 1969 r., Nr. 12, Poz. 94)
14. Wykaz miast, osiedli i gromad: stan z dn. 1 I 1971 r., Cz. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisów, 1971. Brak numerów stron w książce
15. Uchwała Nr XVIII/56/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 4 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie rzeszowskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 grudnia 1972 r., Nr 16, Poz. 196)