Wadów

Wadów
	Część miasta Krakowa
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Miasto	Kraków
Dzielnica	XVII Wzgórza Krzesławickie
W granicach Krakowa	1 stycznia 1951
SIMC	0950902
	Położenie na mapie Krakowa Wadów
	Położenie na mapie Polski Wadów
	Położenie na mapie województwa małopolskiego Wadów
	50°05′59″N 20°07′28″E/50,099722 20,124444
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wadów – obszar Krakowa wchodzący w skład Dzielnicy XVII Wzgórza Krzesławickie.

Historia

Pierwsze wzmianki o Wadowie pochodzą z 1243 (była własnością rodu Gryfitów i należała do parafii w Ruszczy), a pierwsza wzmianka o Wadowie znalazła się w dokumencie przywileju dla klasztoru benedyktynek w Staniątkach. W XIV lokowana na prawie niemieckim^[1].

W 1430 roku wieś została sprzedana przez Spytka z Melsztyna wojewodzie krakowskiemu Janowi z Tarnowa. W połowie XV wieku we wsi znajdował się dwór i folwark. W 1551 roku wieś należała do Mikołaja Jakubowskiego, a w 1699 roku była własnością Hermolausa Ligęzy. W latach 1763–1783 właścicielem wsi był Stanisław Kostka Gostowski^[1].

W 1785 roku wieś od Jana Darowskiego kupił Antoni Badurski. W 1792 roku majątek otrzymały siostry Szasterówny, ale w 1801 roku jedyną jego właścicielką zostaje Anna z Szasterow, żona Antoniego Szastera. W lipcu 1826 roku podarowała ona wieś swojemu synowi Antoniemu. Po jego śmierci pozostawiła sobie część majątku, resztę przepisując na wnuczki: Julię z Różyckich Zakrzewską i Annę Różycką. Gdy w 1856 roku Anna zmarła w więzieniu Theresienstadt, właścicielką całego majątku zostaje Julia Zakrzewska. Ta w 1869 roku sprzedaje go Pinkusowi Attesländerowi, a ten w 1873 odsprzedaje Józefowi Badeniemu. Po śmierci Józefa wdowa ponim Helena Badeniowa wychodzi za mąż za Kazimierza Morawskiego. W testamencie z 1882 roku zapisuje część majątku synowi Kazimierzowi Marianowi Morawskiemu. W 1912 roku kupił on drugą część majątku, a 2 marca 1931 roku sprzedał Wadów Zofii z Kulinowskich Pobórkowej (po rozwodzie wróciła do panieńskiego nazwiska), która była jego ostatnią właścicielką^[2].

Józef Badeni kazał wybudować dwór według projektu Antoniego Łuszczkiewicza (zachował się on do dzisiaj razem z przyległym parkiem). Otoczony parkiem dwór dawnych właścicieli wsi Badenich, od 2017 roku jest własnością miasta Krakowa^[3].

Wadów w 1949 został częścią miasta Nowa Huta a następnie, razem z całą Nową Hutą, włączono go do Krakowa (1 stycznia 1951), jako osiedle dzielnicy Nowa Huta. Od 1991 wieś jest częścią Dzielnicy XVII^[1].

Znajdują się tu: szkoła podstawowa nr 78, Samorządowe Przedszkole nr 63 „Wesołe Skrzaty”, stadion Orlik 2012, urząd pocztowy, sklepy spożywcze, cukiernia i 2 pizzerie. Znajduje się tu również kaplica rzymskokatolicka parafii św. Grzegorza w Ruszczy. Na terenie Wadowa znajduje się także 14 bloków stanowiących dawne osiedle Polskich Kolei Państwowych.

Na terenie wsi pozostały: zabytkowa, kamienna kapliczka św. Stanisława Kostki z roku 1780 (róg ulic Wadowskiej i Glinik)^[4] i kamienna kapliczka przedstawiająca Jezusa Chrystusa Ukrzyżowanego (róg ulic Wadowskiej i Za Ogrodem).

Na terenie osiedla znajduje się stacja pomiarowa Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (GIOŚ) monitorująca stężenie w powietrzu pyłu zawieszonego PM10^[5].

Urodził się tu Walerian Feliks Wiśniewski ps. „Kuba” (ur. 18 sierpnia 1893, zm. 19 października 1946) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Transport

Na teren osiedla można dojechać autobusami komunikacji miejskiej MPK:

110 (Aleja Przyjaźni – Węgrzynowice)
160 (Aleja Przyjaźni – Ruszcza)
242 (Kombinat – Krzysztoforzyce)
272 (Kombinat –Kocmyrzów Urząd Gminy

Ulice

ul. Wadowska
ul. Za Ogrodem
ul. Sulisława
ul. Glinik
ul. Jaskrowa
ul. Zagościniec
ul. Zawielgusie
ul. Kolędnicza
ul. Kosów
ul. Kulinowskiej
ul. Wodocza
ul. Sajakówka
ul. Żonkilowa
ul. Organki
ul. Spławy
ul. Trzech Króli
ul. Wielkich Pieców

Edukacja

Samorządowe Przedszkole nr 63
Szkoła Podstawowa nr 78 im. Piotra Michałowskiego

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Wadów, [w:] Encyklopedia Krakowa, Wyd. 2 zm. i rozsz., t. 2, Kraków 2023, s. 664, ISBN 978-83-66334-92-2 .
↑ AgataA. Dworzak AgataA., Dwór Heleny i Józefa Badenich w Wadowie, „Modus. Prace z historii sztuki” (XIV), 2014, s. 250-255 .
↑ RenataR. Radłowska RenataR., Dworek w Wadowie wróci do mieszkańców za dwa lata. Rozpoczęły się konsultacje społeczne [online], krakow.wyborcza.pl, 27 kwietnia 2021 [dostęp 2024-08-24] .
↑ Rozpoznany po habicie [online], 6 września 2004 [dostęp 2024-08-24] .
↑ Szczegółowe informacje o stacji: Kraków , Wadów [online] [dostęp 2024-08-24] .

Bibliografia

MariaM. Lempart MariaM., Zapomniane dziedzictwo Nowej Huty - Wadów, Kraków: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, 2010, ISBN 978-83-7577-065-0, OCLC 750541890 .