Okręty podwodne typu F zostały zaprojektowane przez inż. majora Cesarego Laurentiego jako ulepszenie poprzedniego projektu tego konstruktora – jednostek typu Medusa[1][2]. Przy zachowaniu wymiarów zewnętrznych i wyporności nowe okręty charakteryzowały się krótszym czasem zanurzania, większą manewrowością w położeniu nawodnym i podwodnym, powiększonym kioskiem, instalacją działa pokładowego, żyrokompasu, dwóch peryskopów i systemu łączności podwodnej Fessenden[1][3]. Okręty miały konstrukcję dwukadłubową, z kadłubem lekkim ukształtowanym na podobieństwo linii kadłuba torpedowców[4]. Przestrzeń między kadłubem sztywnym a lekkim można było uczynić wodoszczelną poprzez zamknięcie specjalnych odwietrzników: w ten sposób okręty zyskiwały dodatkową rezerwę pływalności, szczególnie przydatną podczas żeglugi po powierzchni w złych warunkach pogodowych[4].
Według stanu na 31 grudnia 1917 roku w skład Flotylli Górnego Adriatyku w Wenecji i Porto Corsini(inne języki) wchodziły F 2, F 3, F 4, F 5, F 12, F 13 i F 16, a F 1, F 6, F 7, F 8, F 11, F 14 i F 18 pływały we Flotylli Okrętów Podwodnych w Ankonie; ponadto z Valony operowały F 10 i F 15[13]. W 1918 roku do służby zostały wcielone ostatnie trzy jednostki typu F: F 19, F 20 i F 21[5][6]. W ostatnim miesiącu wojny F 2, F 3, F 5, F 8, F 9, F 10, F 12, F 15, F 17, F 19 i F 20 wchodziły w skład Flotylli Okrętów Podwodnych w Wenecji, a F 1, F 6, F 7, F 11, F 13, F 14, F 16 i F 18 przyporządkowane były do Flotylli Okrętów Podwodnych w Ankonie[14]. Wojenne osiągnięcia okrętów podwodnych typu F były niewielkie: w 1918 roku F 7 zatopił trzy austro-węgierskie jednostki (parowiec i dwa transportowce)[3][15], a F 12 zatopił w ataku torpedowym austro-węgierski okręt podwodny SM U-20(inne języki)[16].
Jako pierwsze z listy floty zostały skreślone we wrześniu 1919 roku F 3, F 4, F 8 i F 11[5][6]. Pozostałe okręty prowadziły intensywną działalność szkoleniową, operując z Poli, Neapolu i Brindisi[17]. 6 sierpnia 1928 roku podczas symulowanego ataku na formację floty włoskiej nieopodal Poli, F 14 wynurzył się tuż przed dziobem niszczyciela„Giuseppe Missori”(inne języki), który staranował go i zatopił[6][17]. Następnego dnia po południu okręt został podniesiony, ale nikt z jego załogi już nie żył; jednostki nie przywrócono już do służby i została zezłomowana[6][17]. Między 1928 a 1930 rokiem ze służby zostały wycofane F 1, F 2, F 5, F 7, F 9, F 10, F 12, F 15, F 16, F 17, F 18, F 19 i F 21[5][6]. Jako ostatnie z listy floty zostały skreślone w 1935 roku F 6, F 13 i F 20[5][6].
Uwagi
↑Grupsom 2024 ↓ podaje, że wyporność wynosiła 259,7 tony w położeniu nawodnym i 320 ton pod wodą.
↑Pollina 1963 ↓, s. 63 podaje, że moc jednego silnika wysokoprężnego FIAT wynosiła 350 KM.
↑Pollina 1963 ↓, s. 63 podaje, że dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 45 metrów.
Erminio Bagnasco, Achille Rastelli: Navi e marinai italiani nella Grande Guerra. Parma: Ermanno Albertelli Editore, 1997. ISBN 88-85909-75-2. (wł.).
Károly Csonkaréti: Marynarka wojenna Austro-Węgier w pierwszej wojnie światowej 1914-1918. Kraków: Wydawnictwo Arkadiusz Wingert, 2004. ISBN 83-918940-3-7.
Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
Aldo Fraccaroli: Italian Warships of World War I. London: Ian Allan Ltd., 1970. ISBN 0-7110-0105-7. (ang.).
