Włodzimierz Antoni Witold Mozołowski urodził się 8 maja 1895 w Sanoku[1][2][3][4]. Od dzieciństwa był wyznania greckokatolickiego[1][2]. Był wnukiem dr. Józefa Wienkowskiego (lekarz w Sanoku od 1870[5], zm. 1894[6]), synem Józefa (1858–1904, geodeta[7], c.k. prowadzący księgi gruntowe w sądzie w Sanoku[8][9], właściciel hotelu przy ulicy Jagiellońskiej w Sanoku[10]) i Antoniny z domu Fijałek (1872–1900)[11][4]. Miał rodzeństwo: Aldona Helena (ur. 1890[12], studiowała medycynę[13], wpierw zamężna z Jakubowskim, synem właściciela Bóbrki, zmarłym tragicznie pracownikiem naukowym Politechniki Lwowskiej[14], potem żona ppłk. dr. Mariana Wowkonowicza, została lekarzem internistą[15][16]), Janinę Marię (ur. 1891, nauczycielka[17], zamężna z Henrykiem Grotowskim, urzędnikiem magistratu miasta Lwowa[18][19]), Stefana (1892–1940) i Stanisława (1894–1900, zmarł w dzieciństwie, miesiąc po matce). Rodzice zmarli, gdy był dzieckiem (matka 11 czerwca 1900, ojciec 11 września 1904), po czym wychowanie osieroconej trójki rodzeństwa przejął stryj Wiktor (ojciec Bolesława), zamieszkujący w Sanoku przy ul. Kolejowej 384[1][2], a wsparcia udzielał także brat matki, ks. prof. Jan Nepomucen Fijałek. Podczas nauki gimnazjalnym opiekunem Włodzimierza był radca sądowy Władysław Smólski[1].
Po wybuchu II wojny światowej był zaangażowany w ruchu oporu i tajnym nauczaniu w sferze uniwersyteckiej[41]. Pracował w laboratorium szpitala dziecięcego. Brał udział w powstaniu warszawskim[42]. Po zakończeniu wojny, w wyniku przymusowej „repatriacji” trafił z Wilna do Gdańska, gdzie od 1945 wraz z innymi profesorami współorganizował Zakład Chemii Lekarskiej w Akademii Lekarskiej w Gdańsku. 11 listopada 1945 przeprowadził pierwszy wykład dla studentów medycyny w Gdańsku[43]. 7 grudnia 1946 prezydent Krajowej Rady Narodowej wydał nadanie mu tytułu profesora zwyczajnego chemii lekarskiej na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Gdańsku. Ten urząd sprawował do 1950. Następnie w latach 1950–1960 był profesorem chemii fizjologicznej, w tym kierownikiem Katedry Chemii Fizjologicznej. W latach 1959–1962 był profesorem biochemii patologicznej Instytutu Biochemii i Biofizyki PAN, w tym od 1 października 1959 do 31 stycznia 1962 kierował Zakładem Chemii Biologicznej[44]. W 1965 przeszedł na emeryturę. W 1972 otrzymał doctor honoris causa Akademii Medycznej w Gdańsku[45]. Uchodzi za twórcę gdańskiej szkoły biochemicznej po II wojnie światowej[46].
W latach 1954–1968 był redaktorem pierwszego polskiego pisma w dziedzinie biochemii pod nazwą Acta Biochimica Polonica. Publikował w zakresie dziedziny swojego pola naukowego, w tym prace naukowe i badawcze oraz skrypty i podręczniki do chemii lekarskiej, a także artykuły z zakresu historii medycyny. Jego publikacje ukazywały się w czasopismach naukowych polskich, francuskich, niemieckich. Wykłady przez niego prowadzone cieszyły się dużym uznaniem, nie tylko wśród studentów uczelni[49]. Jego powiedzeniem było: „Dobry nauczyciel to taki, który ma uczniów lepszych od siebie”[50]. W 1958 był przypisany do adresu ul. Józefa Hoene-Wrońskiego 12 w Gdańsku[51].
Włodzimierz Mozołowski zmarł 6 maja 1975 na dwa dni przed swoimi 80. urodzinami i został pochowany na Cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku 10 maja 1975 (rejon IX, kwatera profesorów, rząd 5, grób 22/23)[59][60].
W 1995 wydano książkę Włodzimierz Mozołowski, 1895-1975 w 100-lecie urodzin[66]. Od 1997 Polskie Towarzystwo Biochemiczne przyznaje Nagrodę im. Włodzimierza Mozołowskiego jako wyróżnienie młodych biochemików[67].
W obecnym Collegium Biomedicum w Gdańskim Uniwersytecie Medycznym utworzono salę im. prof. Włodzimierza Mozołowskiego[68].
W 1987 Gdański Oddział Polskiego Towarzystwa Biochemicznego i Gdańskie Towarzystwo Naukowe zapoczątkowały organizowanie w niej corocznego uroczystego wykładu imienia prof. Włodzimierza Mozołowskiego.
Przypisy
↑ abcdCK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1905/1906 (zespół 7, sygn. 39). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 132.
↑ abcCK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1906/1907 (zespół 7, sygn. 42). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 266, 632.
↑Paweł Kosina: Helena Kosinówna. Rodzina i sanoccy przyjaciele. Sanok: Stowarzyszenie Przyjaciół Heleny Kosiny w Sanoku, 2006, s. 53. ISBN 83-92421-0-0.
↑Edward Zając: Szkice z dziejów Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1998, s. 16. ISBN 83-909787-0-9.
↑CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1905/1906 (zespół 7, sygn. 39). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 507.
↑Edward Zając: Szkice z dziejów Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1998, s. 16-17, 23, 227. ISBN 83-909787-0-9.
↑Roman Ślączka: „Kółko przyrodników” przy Czytelni Gimnazjalnej w Sanoku w latach 1909/1913. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 204.
↑Alojzy Zielecki. Polski ruch niepodległościowy w Sanoku i regionie na tle wydarzeń krajowych przełomu XIX i XX wieku. „Rocznik Sanocki”. IX, s. 199-200, 2006. Towarzystwo Przyjaciół Sanoka i Ziemi Sanockiej. ISSN0557-2096.
↑Leon Birn i Mariusz M. Żydowo, Pierwszy wykład dla studentów medycyny w Gdańsku w języku polskim wygłoszony 11 listopada 1945 roku, Gazeta AMG 3/2006, s. 12-14. wersja cyfrowa
Maria Myćka-Kril: Dorobek nauczycieli i uczniów Gimnazjum w Sanoku. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 101.