Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu – szkoła wyższao profilu medycznym z siedzibą we Wrocławiu, i filii w Wałbrzychu, zajmująca się kształceniem lekarzy różnych specjalności oraz szeroko pojętego personelu medycznego (farmaceutów, diagnostów laboratoryjnych, ratowników medycznych, dietetyków, pielęgniarki, położne, fizjoterapeutów, menedżerów ochrony zdrowia i in.), prowadząca działalność dydaktyczną, naukową i kliniczną.
Tradycje Uniwersytetu Medycznego sięgają co najmniej 1811, kiedy to w wyniku przeniesienia z Frankfurtu nad Odrą do Wrocławia Uniwersytetu Viadrina i połączenia z miejscową Akademią Leopoldyńską (nieposiadającą wydziału medycznego), powstał dzisiejszy Uniwersytet Wrocławski. Wśród 5 wydziałów znalazł się we Wrocławiu Wydział Medyczny, de facto przeniesiony z Frankfurtu na czele z jego dziekanem prof. dr Karlem Berendsem, który w 1811 otrzymał godność rektora Królewskiego Uniwersytetu we Wrocławiu. Dzięki temu można przesunąć początki uczelni aż do 1506, kiedy utworzono czterowydziałowy (z medycyną) uniwersytet frankfurcki[5][6].
Na mocy dekretu Rady Ministrów z 24 sierpnia 1945 przekształcono z dniem 19 września 1945 przekształcono niemieckie uczelnie we Wrocławiu w polskie państwowe szkoły akademickie: Uniwersytet Wrocławski i Politechnikę Wrocławską. Jednym z 6 wydziałów Uniwersytetu był Wydział Lekarski z Oddziałem Farmaceutycznym[7]. Pierwszy wykład na Wydziale Lekarskim (w sali bez szyb) 6 września 1945 wygłosił prof. Ludwik Hirszfeld dla licznie zgromadzonych studentów. Jego tematem były nowoczesne prądy w bakteriologii. Pierwszym dziekanem Wydziału Lekarskiego został prof. dr hab. Ludwik Hirszfeld[8].
W roku akademickim 1945/1946 Wydział Lekarski posiadał 26 katedr (w tym 3 na Oddziale Farmaceutycznym), którymi kierowało 21 profesorów i docentów, przybyłych w większości z Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie[9]. Przyjęto 529 studentów, w tym 444 na pierwsze 3 lata nauczania medycyny i 85 na pierwszy rok nauczania farmacji. Uczelniana biblioteka została założona w 1946 roku[10].
Samodzielna uczelnia medyczna
Założenie z dniem 1 stycznia 1950 Akademii Lekarskiej we Wrocławiu i jednoczesne „zwinięcie” Wydziału Lekarskiego na Uniwersytecie Wrocławskim nastąpiło na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z 24 października 1949, tworzącego 6 samodzielnych uczelni medycznych na bazie wydziałów 6 uniwersytetów[11].
Akademia Lekarska jeszcze w 1950 zmieniła nazwę na Akademia Medyczna we Wrocławiu, przekształcając wkrótce Oddział Farmaceutyczny w osobny, drugi wydział. W pierwszym roku samodzielnego istnienia Akademia posiadała 36 katedr i 3 zakłady zatrudniające 23 profesorów, 5 docentów i 8 zastępców profesora.
W latach 1970–1972 wprowadzono nową organizację szkół wyższych w Polsce. W Akademii Medycznej we Wrocławiu powołano 12 instytutów (10 na Wydziale Lekarskim i 2 na Wydziale Farmaceutycznym), które objęły dotychczasowe katedry. W roku akademickim 1979/1980 Akademia miała 3 wydziały: Wydział Lekarski z Oddziałem Stomatologicznym, Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Analityki Medycznej i nowo utworzony Wydział Pielęgniarski. W skład tych wydziałów wchodziło 13 instytutów obejmujących 43 zakłady, 37 klinik i 12 samodzielnych pracowni. Akademia zatrudniała 43 profesorów, 101 docentów i 844 pomocniczych pracowników naukowych. W 1981 rozwiązano instytuty, przywracając poprzednią strukturę opartą na katedrach.
W czerwcu 1992 w Uczelni utworzono Wydział Lekarski Kształcenia Podyplomowego. W ramach tego Wydziału w styczniu 1994 powstał Zakład Medycyny Rodzinnej. W marcu 1994 Minister zdrowia i Opieki Społecznej powołał na bazie Zakładu Medycyny Rodzinnej Regionalny Ośrodek Kształcenia Lekarza Rodzinnego obejmujący zasięgiem województwa: jeleniogórskie, legnickie, wałbrzyskie, wrocławskie i zielonogórskie.
Równolegle z działalnością dydaktyczną AM rozwija działalność naukową i kliniczną. W wielu dziedzinach uzyskano znakomite wyniki. W dniu 12 lutego 1958 roku prof. Wiktor Bross wykonał pierwszą w Polsce operację na otwartym sercu, a 31 marca 1966 pierwszą operację przeszczepienia nerki od żywego dawcy. Były to wówczas osiągnięcia o znaczeniu europejskim. III Klinika Chirurgii, kierowana przez prof. Zdzisława Jeziorę, w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych wyspecjalizowała się w operacjach wytwórczych przełyku, uzyskując czołowe miejsce w kraju. Ponadto prace z zakresu mikrobiologii (Ludwik Hirszfeld), biochemii i enzymologii (Zygmunt Albert, Tadeusz Baranowski, Edward Szczeklik, M. Orłowski i A. Szewczuk), w ektrokardiografii przestrzennej (H. i Z. Kowarzykowie), bakteriologii (Stefan Ślopek), patologii ciąży i płodu (Hanna Hirszfeldowa), chirurgii doświadczalnej (Wiktor Bross), chemii leków (Bogusław Bobrański) zostały wyróżnione nagrodami państwowymi.
Obecnie Uniwersytet Medyczny uczestniczy w wielu badaniach dotyczących najważniejszych potrzeb kraju i regionu w zakresie ochrony zdrowia i ochrony środowiska. Jest największym ośrodkiem specjalistycznego leczenia chorych z województwa dolnośląskiego, opolskiego i lubuskiego. Od wielu lat uczelnia współpracuje też z przemysłem dolnośląskim, szczególnie istotne są badania dotyczące stanu zdrowia populacji zagłębia węglowego w województwie wałbrzyskim i zagłębia miedziowego w województwie legnickim. Prace te mają istotne znaczenie w profilaktyce chorób zawodowych i popularyzacji ochrony środowiska[12]. W dniu 10 sierpnia 2012 prezydent Bronisław Komorowski podpisał ustawę o nadaniu Akademii Medycznej im. Piastów Śląskich we Wrocławiu nazwy Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu z datą wejścia w życie 25 sierpnia 2012 roku[13].
Zmiany nazwy uczelni
Akademia Lekarska we Wrocławiu (od 1 stycznia 1950)[7]
Akademia Medyczna we Wrocławiu (od 23 marca 1950)[14]
Akademia Medyczna imienia Piastów Śląskich we Wrocławiu (od 11 grudnia 1989)[15]
Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu (od 25 sierpnia 2012)[16]
Wydział posiada uprawnienia do nadawana stopnia doktora i doktora habilitowanego nauk medycznych w zakresie medycyny i w zakresie biologii medycznej[23] oraz do nadawana stopnia doktora i doktora habilitowanego nauk medycznych w zakresie stomatologii.
Do 30 września 2019 roku Uniwersytet posiadał strukturę pięciowydziałową. W ramach reformy struktur 1 października 2019 dotychczasowy Wydział Lekarski Kształcenia Podyplomowego został włączony do Wydziału Lekarskiego.
Uniwersytecki Szpital Kliniczny
Uniwersytecki Szpital Kliniczny przy ul. BorowskiejCollegium AnatomicumKlinika Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku oraz Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Leczenia Izotopami przy ul. Pasteura 4
Stowarzyszenie Studentów i Absolwentów Uczelni Medycznych „Forum Medicum”
Zrzeszenie Studentów Polskich
Europejskie Stowarzyszenie Studentów Medycyny EMSA Wrocław
Klub Żeglarski „Perła” Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu.
Przypisy
↑Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 października 1949 r. w sprawie założenia Akademii Lekarskich w Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Lublinie, Łodzi i Wrocławiu (Dz.U. z 1949 r. nr 58, poz. 450).
↑Poland [online], Ranking Web of Universities, lipiec 2021 [dostęp 2021-10-28].
↑Die medizinische Fakultät, [w:] HenrykH.DitchenHenrykH., Schlesische Hochschulen. Ein Überblick über die Geschichte des schlesischen Hochschulwesens, Berlin: Logos Verlag, 2020, s. 41–43, ISBN 978-3-8325-5042-4, (Stuttgarter Beiträge zur Wissenschafts- und Technikgeschichte, 14).
↑WolfgangW.NebelungWolfgangW., Zur Geschichte der Medizinischen Fakultät der Viadrina unter besonderer Berücksichtigung ihrer Ordinarien 1506–1811, [w:] GüntherG.Haase, JoachimJ.Winkler (red.), Die Oder-Universität Frankfurt. Beiträge zu ihrer Geschichte, Weimar: Böhlau Verlag, 1983, s. 197–202.
↑ abDekret z dnia 24 sierpnia 1945 r. o przekształceniu Uniwersytetu Wrocławskiego i Politechniki Wrocławskiej na polskie państwowe szkoły akademickie (Dz.U. z 1945 r. nr 34, poz. 207).
↑Medycyna uniwersytecka we Wrocławiu po 1945 r., [w:] Historia, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, 2016 [dostęp 2021-10-28].
↑Maciej Iłowiecki: Dzieje nauki polskiej. Warszawa: Wydawnictwo „Interpress”, 1981, s. 241. ISBN 83-223-1876-6.
↑KrystynaK.KorzonKrystynaK., MariaM.ZawialskaMariaM., Przewodnik po bibliotekach Wrocławia, Wrocław: Wydział Kultury Prezydium Rady Narodowej miasta Wrocławia; Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, Okręg Wrocław-miasto, s. 144.
↑Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 października 1949 r. w sprawie założenia Akademii Lekarskich w Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Lublinie, Łodzi i Wrocławiu (Dz.U. z 1949 r. nr 58, poz. 450).
↑Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 marca 1950 r. w sprawie zmiany nazwy wyższych szkół akademickich, podległych Ministrowi Zdrowia (Dz.U. z 1950 r. nr 9, poz. 92).
↑Ustawa z dnia 23 listopada 1989 r. o nadaniu Akademii Medycznej we Wrocławiu imienia Piastów Śląskich (Dz.U. z 1989 r. nr 64, poz. 386).
↑Ustawa z dnia 28 czerwca 2012 r. o nadaniu Akademii Medycznej im. Piastów Śląskich we Wrocławiu nazwy „Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu” (Dz.U. z 2012 r. poz. 915).
↑Władze Rektorskie [online], Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, 27 października 2020 [dostęp 2020-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-27].
