Gry z serii Uncharted zostały bardzo dobrze przyjęte w mediach. Najwięcej nagród – ponad 200 tytułów Gry Roku – oraz najlepsze średnie ocen w agregatorach uzyskała część druga. W czerwcu 2015 roku Sony Computer Entertainment ogłosiło, że sprzedało 21 000 000 egzemplarzy gier z serii. Dzięki dużej popularności gier powstały także: turowakomputerowa gra karcianaUncharted: Pogoń za fortuną, seria komiksów DC Comics, animowane komiksy Uncharted: Eye of Indra do kupienia w PlayStation Store, a w 2022 roku ukazał się pełnometrażowy film fabularny.
Pierwsza gra komputerowa z serii, Uncharted: Fortuna Drake’a, została zapowiedziana podczas prezentacji Sony na targach E3 2006 w Los Angeles[1]. Jednak jej tytuł ujawniono dopiero w lutym 2007 roku[2]. Europejska premiera gry odbyła się 7 grudnia 2007 roku, czyli prawie trzy tygodnie po amerykańskiej[3]. Gra opiera się na kilku rodzajach rozgrywki: wymianach ognia z wykorzystaniem systemu osłon[4], walce wręcz[5], sekcjach platformowych polegających na wspinaczce, przeskakiwaniu pomiędzy półkami skalnymi lub budynkami, czy interakcji z otoczeniem oraz rozwiązywaniu zagadek podsuwanych w dzienniku gracza[6]. Ponadto w grze występują etapy, podczas których gracz ma okazję sterować skuterem wodnym oraz działem przeciwpancernym zamontowanym na jeepie[7][8]. Do sierpnia 2012 roku gra sprzedała się w łącznym nakładzie 4,25 mln egzemplarzy[9].
We wrześniu 2008 roku, na łamach francuskiego magazynu „PlayStation 3 Magazine”, wiceprezes studia Naughty Dog Christopher Balestra poinformował o pracach nad kontynuacją pierwszej części[10]. W grudniu 2008 roku ujawniono podtytuł gry – Among Thieves – oraz opublikowano pierwszy zwiastun[11]. Gra została wydana 16 października 2009 roku w Europie[12] w pełnej polskiej wersji językowej, w której głosu głównej postaci użyczył Jarosław Boberek[13]. Rozgrywka była jeszcze bardziej widowiskowa niż w poprzedniej części i utrzymywała szybkie tempo akcji: bohater kilkukrotnie ucieka przed ostrzeliwującym go śmigłowcem bądź czołgiem, jest zmuszony przeskakiwać pomiędzy jadącymi po górskich drogach Tybetu ciężarówkami oraz wraz ze swoją przyjaciółką Eleną dogonić samochodem terenowym pociąg, w którym jest pod ciągłym ostrzałem wrogów[14]. W pozycji wprowadzono tryby rozgrywek wieloosobowych, w których gracze mogą zarówno współzawodniczyć, jak i współpracować przeciwko postaciom sterowanym przez komputer[15]. Ponadto wydano cztery dodatki DLC rozbudowujące możliwości gry wieloosobowej[16]. Do grudnia 2011 roku Sony Computer Entertainment sprzedało 4,9 miliona egzemplarzy gry[17].
9 grudnia 2010 roku serwis „Entertainment Weekly” zapowiedział Uncharted 3: Oszustwo Drake’a w materiale opublikowanym na wyłączność[18], a dwa dni później gra została oficjalnie zapowiedziana na wydarzeniu Spike Video Game Awards[19]. Światowa premiera odbyła się 1 listopada 2011 roku, a europejska dzień później[20]. W rozgrywce, tak jak w poprzednich częściach, postawiono na fabularność i ciągłą, wartką akcję: bohater ma okazję wskoczyć w pełnym galopie na ciężarówki, aby rozprawić się z przeciwnikami, czy uczestniczyć w katastrofie samolotu na środku pustyni. Wprowadzono także możliwość pływania i nurkowania przez głównego bohatera. Rozbudowie w stosunku do poprzednich części uległa także sztuczna inteligencja przeciwników, ponadto potrafią oni wykonać wszystkie czynności, które wykonuje główny bohater[21][22]. Rozbudowie uległa też rozgrywka wieloosobowa: dodano nowe tryby, mapy, postaci, bronie, przedmioty, wprowadzono kopy medalowe oraz tzw. Buddy System (system koleżeński)[23]. Wraz z jednym z uaktualnień wprowadzono system turniejowy wyłaniający co tydzień najlepszych graczy[24]. Gra doczekała się ogromnego wsparcia ze strony studia tworzącego serię – wydano wiele darmowych aktualizacji oraz mnóstwo płatnych dodatków typu DLC. Zaoferowano także usługę Fortune Hunters’ Club, dzięki której gracz otrzymywał wszystkie DLC w niższej cenie[25]. W dniu premiery sprzedano 3,8 mln sztuk gry Uncharted 3: Oszustwo Drake’a na całym świecie, co uczyniło ją grą o największej i najszybszej sprzedaży w całej serii[26].
2 czerwca 2011 roku firma Sony Computer Entertainment zapowiedziała, jako jeden z tytułów startowych na PlayStation Vita, spin-off serii pt. Uncharted: Złota Otchłań. Gra została wydana 17 grudnia 2011 roku w Japonii i 22 lutego 2012 roku w Europie. W przeciwieństwie do poprzednich części serii była tworzona przez Bend Studios[27]. Sposób rozgrywki nie różni znacząco od tej przedstawionej w poprzednich częściach. Zmianie uległo natomiast sterowanie, które zmieniono pod kątem możliwości technicznych PlayStation Vita umożliwiając wykorzystanie ekranu dotykowego i czujnika ruchu[28]. Gra nie posiada trybów rozgrywki wieloosobowej, jednak zawiera dużo więcej zagadek logicznych niż inne gry z serii[29].
19 listopada 2012 roku oficjalnie zapowiedziano Uncharted: Pogoń za fortuną na europejskim blogu PlayStation[30]. Jest to turowakomputerowa gra karciana z elementami gry przygodowej i akcji wyprodukowana przez Bend Studio we współpracy z One Loop Games oraz Naughty Dog. Podstawą rozgrywki jest tworzenie drużyny składającej się z postaci bohaterów oraz czarnych charakterów z serii Uncharted, reprezentowanych przez karty frakcji, a następnie wykorzystanie jej do walki z przeciwnikiem. Przewagę można będzie zyskać m.in. dzięki wzmocnieniu bohaterów kartami zasobów i losu. Istnieje opcja powiązania Uncharted: Pogoń za fortuną z Uncharted: Złota Otchłań. Dzięki temu artefakty znajdywane w drugiej pozycji umożliwią odblokowanie odpowiadających im kart w grze karcianej[31].
Uncharted: Kolekcja Nathana Drake’a
4 czerwca 2015 roku oficjalnie zapowiedziano tytuł Uncharted: Kolekcja Nathana Drake’a (ang. Uncharted: The Nathan Drake Collection) na konsolę PlayStation 4, za które odpowiedzialne jest studio Bluepoint Games. Jest to zbiorcze wydanie trzech pierwszych części serii Uncharted wydanych w latach 2007–2011 na konsolę PlayStation 3. Gry zawierają tylko kampanie dla pojedynczego gracza i zostały pozbawione trybów rozgrywki wieloosobowej. Każda z gier będzie wyświetlana w 60 kl./s w rozdzielczości 1080p (w pierwotnej wersji na PlayStation 3 gry były wyświetlane w 30 kl./s w rozdzielczości 720p), będzie miała zaimplementowane nowe trofea, trzy nowe poziomy trudności (Explorer Mode, Speed Run Mode, Brutal Difficulty)[32] oraz oferować będzie lepsze oświetlenie, tekstury, modele i ulepszenia w rozgrywce. Do kolekcji dołączany będzie kod na wersję beta trybu rozgrywki wieloosobowej Kres złodzieja. Osoby, które zamówią pakiet gier przed premierą otrzymają dodatkowe modele postaci oraz złote bronie AK-47 i 92FS. Dodatkowo zamawiający grę w PlayStation Store otrzymają dynamiczny motyw Uncharted: Nathan Drake Collection dla konsoli PlayStation 4. Premiera pakietu gier przewidziana jest na 7 października 2015 roku w Europie oraz 9 października w Ameryce Północnej[33]. 29 września 2015 roku w PlayStation Store udostępniono demo The Nathan Drake Collection. Zawiera ono etap rozgrywający się w ogarniętym wojną Nepalu z drugiej części serii[34].
The Nathan Drake Collection zajmuje 44,46 GB miejsca na dysku[35].
Została zapowiedziana podczas konferencji z okazji premiery konsoli PlayStation 4 w listopadzie 2013 roku[36]. Na E3 2014 twórcy ujawnili jej podtytuł i ogłosili, że premiera odbędzie się w 2015 roku tylko na konsoli PlayStation 4[37]. W grudniu 2014 roku podczas PlayStation Experience po raz pierwszy zaprezentowano rozgrywkę[38]. Kilka dni później ogłoszono, że gra jest priorytetem dla studia[39]. W marcu 2015 roku przełożono datę premiery gry na wiosnę 2016 roku z powodu chęci maksymalnego dopracowania gry[40]. Akcja gry rozgrywa się m.in. na Madagaskarze, gdzie Nathan Drake poszukuje legendarnego miasta Libertalia. Gra cechuje się mniejszą liniowością i bardziej otwartymi etapami w stosunku do poprzednich części serii. Jest także dojrzalsza i bardziej skupia się na bohaterach[41].
Uncharted: Fortune Hunter
Z okazji premiery Kresu Złodzieja na urządzeniach mobilnych z systemem Android oraz iOS zadebiutował spin-off serii będący grą logiczną. Gra została zatytułowana Uncharted: Fortune Hunter. Gracz steruje Nathanem poruszającym się po mapach składających się z kwadratowych pól oraz manipuluje elementami otoczenia w celu dotarcia do wyznaczonego celu. Postać może zbierać skarby, aktywować różnorakie mechanizmy oraz musi unikać pułapek w celu przetrwania[42].
3 grudnia 2016 roku podczas imprezy PlayStation Experience został zapowiedziany pierwszy samodzielny dodatek do gry Uncharted 4: Kres złodzieja. Rozszerzenie zostało zatytułowane Uncharted: Zaginione dziedzictwo i skupia się na wydarzeniach rozgrywających się po zakończeniu czwartej części serii. Główną bohaterką gry jest Chloe Frazer, która próbuje odnaleźć starożytny artefakt. W trakcie rozgrywki bohaterka przemierza wiele podziemnych lokacji oraz opuszczone grobowce[43]. Gra miała swoją premierę 22 sierpnia 2017 roku[44].
Uncharted: Kolekcja „Dziedzictwo złodziei”
W 2021 roku zapowiedziano, że w produkcji znajduje się Uncharted: Kolekcja „Dziedzictwo złodziei”, czyli pakiet gier Uncharted 4: Kres złodzieja i Uncharted: Zaginione dziedzictwo na konsolę PlayStation 5 oraz PC. Wersja na konsolę Sony zadebiutowała 28 stycznia 2022 roku, natomiast porty na komputery osobiste 19 października 2022 roku[45]. Gry w wersji na PlayStation 5 zawierają trzy tryby działania: Fidelity Mode (4K i 30 kl./s), Performance Mode (60 kl./s) oraz Performance+ Mode (1080p i 120 kl./s), a także skrócone czasy ładowania, dźwięk przestrzenny oraz wykorzystują możliwości kontrolera DualSense[46]. Port na komputery osobiste tworzony jest przez studio Iron Galaxy[47].
Wydania zbiorcze
6 września 2011 roku Uncharted: Fortuna Drake’a oraz Uncharted 2: Among Thieves zostały wydane w zestawie Uncharted Greatest Hits Dual Pack zawierającym obie gry[48]. Natomiast w listopadzie 2011 roku, po premierze trzeciej części serii, został wydany zestaw Uncharted: Trylogia[49], zawierający wszystkie z trzech głównych części serii Uncharted.
Crossover z Fortnite
Przy okazji premiery filmu Uncharted w grze Fortnite Battle Royale pojawił się crossover z bohaterami serii Uncharted. Gracze otrzymali skórki Nathana Drake'a oraz Chloe Frazer w wersjach z gry oraz filmu, nowe akcesoria m.in. specjalne kilofy inspirowane serią, a także nowe wyzwania polegające na poszukiwaniu skarbów[50].
Po premierze Pośród złodziei producent filmowy Avi Arad poinformował, że współpracuje z Sony nad realizacją filmu Uncharted[51]. Produkcję filmu potwierdziła także wytwórnia filmowa Columbia Pictures, jednak na chwilę obecną nie ujawniono wielu szczegółów. Produkcją zajmą się Avi Arad, Charles Roven, Ari Arad i Alex Gartner[52]. Początkowo film miał reżyserować David O. Russell[53], następnie Neil Burger, jednakże obaj zrezygnowali[54]. Nathana Drake’a miał zagrać Mark Wahlberg, jednak podobnie jak Russell i Burger nie weźmie udziału w produkcji[53]. Scenariusz napisał Kyle Ward[52], jednak w celu jego modyfikacji, w sierpniu 2012 roku zatrudniono Marianne i Cormaca Wibberly, czyli scenarzystów biorących udział m.in. w tworzeniu filmu Skarbu narodów[54].
Uncharted: The Fourth Labyrinth to książka napisana przez Christophera Goldena(inne języki), opisująca jedną z przygód Nathana Drake’a, który wyruszył na poszukiwania tytułowego legendarnego labiryntu stworzonego przez Dedala. Została wydana przez amerykańskie wydawnictwo Del Rey Books 4 października 2011 roku[59].
Komiksy
Uncharted #1-6 to seria sześciu komiksów publikowanych tylko w języku angielskim przez DC Comics pomiędzy 30 listopada 2011 roku a 25 kwietnia 2012 roku. Autorem dialogów jest Joshua Williamson, natomiast rysunków Sergio Sandoval. Każdy z komiksów ma 32 strony[60][61][62][63][64][65].
Uncharted: Eye of Indra to składający się z czterech odcinków animowany komiks[66]. Został wydany na PlayStation Store. Premiera pierwszego odcinka odbyła się 22 października 2009 roku[67], drugiego 22 listopada 2009, natomiast trzeciego i czwartego 4 grudnia 2009 roku[68].
Nathan Drake – postać sterowana przez gracza w kampaniach dla pojedynczego gracza. Jest amerykańskim poszukiwaczem skarbów, potomkiem sławnego podróżnika i korsarza sir Francisa Drake’a. Jego matka popełniła samobójstwo, gdy był dzieckiem, a ojciec oddał go do katolickiego sierocińca, gdzie wychowywał się u sióstr zakonnych. W oryginalnej wersji językowej głosu użyczył mu Nolan North[69][70][71], natomiast w polskiej wersji językowej Jarosław Boberek[13][72]. Pojawił się we wszystkich grach, książkach i komiksach z serii z wyjątkiem Uncharted: Zaginione dziedzictwo oraz w bijatycePlayStation All-Stars Battle Royale jako jeden z zawodników[73].
Victor „Sully” Sullivan – najlepszy przyjaciel i mentor Nate’a, jest doświadczonym badaczem i utalentowanym naciągaczem. Pojawił się we wszystkich komiksach, książce oraz grach poza produkcją dostępną z poziomu przeglądarki internetowej – Uncharted: Drake's Trail, oraz dodatkiem Uncharted: Zaginione dziedzictwo. W oryginalnej wersji językowej głosu użyczył mu Richard McGonagle[69][70][71], natomiast w polskiej wersji językowej Andrzej Blumenfeld[13][72].
Elena Fisher – żona Nathana, amerykańska dziennikarka, która zrobiła karierę po nakręceniu reportażu z przygód, które przeżyła wraz z Drakiem oraz Sullivanem w Uncharted: Fortuna Drake’a. W oryginalnej wersji językowej głosu użyczyła jej Emily Rose[69][70][71], natomiast w polskiej wersji językowej Izabella Bukowska[13][72]. Wystąpiła we wszystkich grach oprócz Uncharted: Złota Otchłań i Uncharted Zaginione dziedzictwo. W komiksie pojawiła się jako nieznana Nathanowi i Sullivanowi dziennikarka z programu telewizyjnego.
Wszystkie gry z serii były bardzo dobrze przyjęte przez krytyków branży gier komputerowych, o czym świadczą wyniki w agregatorach GameRankings[98] i Metacritic[99].
Uncharted: Fortuna Drake’a było zachwalane głównie za grafikę, oświetlenie, animacje postaci i wody, muzykę i voice acting oraz fabułę[100][101][102][103][104]. Natomiast krytykowano grę za długość rozgrywki i brak dalszych wyzwań po ukończeniu głównego wątku fabularnego[100][101][102][105]. Uncharted: Fortuna Drake’a otrzymała wiele nagród, m.in. serwis IGN przyznał jej: 2007 PS3 Game Of The Year, 2007 Best Graphics Technology, 2007 Best Action Game, 2007 Best Story oraz 2007 Best Original Score[106].
Kontynuacja, czyli Uncharted 2: Pośród złodziei zebrała jeszcze lepsze noty od krytyków, którzy uznali ją za arcydzieło i jedną z najlepszych gier w historii[80][107][108][109]. Zachwalany był każdy aspekt gry, który recenzenci doceniali w pierwszej części, a do nich dołączyły takie elementy jak tryb rozgrywki wieloosobowej, jeszcze większe tempo akcji[110] oraz polski dubbing[111]. Tylko pojedynczy recenzenci obniżali lekko ocenę za liniowość czy też ostatnią walkę z bossem, która nie wszystkim przypadła do gustu[107][112]. Poza tym gra zdobyła ponad 300 nagród, w tym ponad 200 tytułów Gry Roku 2009 w prestiżowych magazynach i portalach o grach komputerowych[113] oraz 41 maksymalnych ocen w agregatorach Metacritic[81] i GameRankings[80].
Uncharted 3: Oszustwo Drake’a także była określana jako arcydzieło[22][114][115], jednak otrzymała „tylko” 23 maksymalne oceny[82][83]. Recenzenci zachwalali wszystkie elementy, które doceniono w poprzednich częściach, a także m.in. walkę wręcz nawet z kilkunastoma wrogami, w której oprócz zadawania ciosów pięściami i robienia uników bohater może używać elementów otoczenia do walki oraz chwytać wrogów[116]. Niższa średnia ocen w agregatorach spowodowana jest uznaniem przez część krytyków za powielanie tego, co można było ujrzeć w poprzedniej części[117][118]. Produkcja otrzymała także sporo nagród, serwis IGN przyznał jej m.in. PS3 Game of the Year, Best PS3 Graphics oraz Best PS3 Sound. Ponadto w kategoriach przyznawanych przez czytelników Uncharted 3 zdobyło większość dostępnych nagród[119].
Gorzej oceniany był spin-off serii, czyli Uncharted: Złota Otchłań[84][85]. Grę zachwalano za dopracowanie technologiczne, pomysły na wykorzystanie funkcji konsoli PlayStation Vita, sterowanie oraz dubbing (zarówno oryginalny, jak i polski)[120]. Krzysztof Gonciarz stwierdził, że gra oferuje najlepszą grafikę spośród tytułów dostępnych w dniu premiery na przenośną konsolę Sony[121]. Krytykowano ją natomiast za dużą liczbę strzelanin kosztem sekcji przygodowych, banalne zagadki, małe zróżnicowanie etapów, a nawet fabułę[120][121][122].
W czerwcu 2015 roku Sony ogłosiło, że gry z serii Uncharted sprzedały się w 21 milionach egzemplarzy[131], a w grudniu 2017 roku, że w ponad 41 milionach[132].
↑ abMichał Kuszewski. Uncharted 2: Pośród złodziei. „CD-Action”, s. 90-91, 2009-11-24. Jerzy Poprawa – redaktor naczelny. Wydawnictwo Bauer Sp. z o.o.. ISSN1426-2916. (pol.).
