Ulica Zwycięzców w Warszawie

Ulica Zwycięzców w Warszawie

Saska Kępa
Ulica Zwycięzców na wysokości ul. Niekłańskiej, widok w kierunku wschodnim
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Miejscowość	Warszawa
Długość	1,3 km
Przebieg
ul. Wał Miedzeszyński 175m ul. Kryniczna/ul. Katowicka 270m ul. Zakopiańska 285m ul. Poselska 380 ul. Francuska plac Przymierza 475m ul. Wandy/ul. Aldony 555m ul. Styki 642m ul. Nobla 740m ul. Saska 850m ul. Niekłańska 1150m ul. Międzynarodowa 1275m
Położenie na mapie Warszawy Ulica Zwycięzców w Warszawie
Położenie na mapie Polski Ulica Zwycięzców w Warszawie
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Ulica Zwycięzców w Warszawie
52°13′55,9″N 21°03′34,1″E

Budynek Zespołu Szkół nr 77, w skład którego wchodzi XXXV LO im. Bolesława Prusa (nr 7/9)

Ulica Zwycięzców – ulica na Saskiej Kępie w dzielnicy Praga-Południe w Warszawie, rozpoczynająca się przy Wale Miedzeszyńskim, a kończąca przy Kanale Wystawowym.

Nazwa ulicy nawiązuje do czasów I wojny światowej i walk o niepodległość Polski, podobnie jak nazwy wielu innych ulic Saskiej Kępy, w tym równoległych do ulicy Zwycięzców, ulic Obrońców i Walecznych. Zabudowę tworzą głównie domy mieszkalne, a także punkty usługowe, placówki dyplomatyczne i szkoły.

Przebieg i ruch uliczny

Ulica Zwycięzców ma początek przy Wale Miedzeszyńskim, a kończy się na wysokości ulicy Międzynarodowej. Po drodze stykają się z nią następujące ulice: Katowicka, Kryniczna, Zakopiańska, Poselska, Francuska, plac Przymierza, Królowej Aldony, Wandy, Jana Styki, Alfreda Nobla, Saska, Niekłańska i Międzynarodowa.

Ulica Zwycięzców na całej swej długości jest dwukierunkowa i jednojezdniowa^[a]. Nie ma na niej dróg rowerowych. Przebiegają przez nią trasy pojazdów komunikacji miejskiej – przystanki mają tu autobusy linii 111, 123, 138 i 147^[1].

Historia

Ulica Zwycięzców początkowo nazywała się ulicą Augusta III. Wzmiankowano ją w projekcie Wydziału Technicznego magistratu miasta z 1925, gdzie planowano utworzenie terenu handlowego u zbiegu ulic Zwycięzców i Saskiej^[2]. Nawierzchnia i chodniki ułożone zostały w 1938^[3]. W czasie obrony Warszawy we wrześniu 1939 na ul. Zwycięzców u zbiegu z ul. Francuską znajdowała się barykada^[4]. Po zakończeniu okupacji niemieckiej Biuro Odbudowy Stolicy zdecydowało się na utrzymanie dotychczasowego charakteru ulicy w zakresie jej roli komunikacyjnej^[5].

Obecna zabudowa pochodzi jeszcze częściowo z okresu międzywojennego, jak np. domy z roku 1928 powstałe w ramach kolonii Saskiej^[6]. Budownictwo z okresu PRL-u, to między innymi domy wybudowane w ramach osiedli Saska Kępa I^[b] i Saska Kępa II^[c][7]. Przykładem architektury końca XX wieku jest powstały w 2000 u zbiegu ulic Zwycięzców i Międzynarodowej apartamentowiec zaprojektowany przez Jacka Zielonkę^[8].

Obiekty

• Gmach przy ul. Zwycięzców 7/9 – Zespół Szkół nr 77, w skład którego wchodzi XXXV Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Bolesława Prusa kiedyś również Gimnazjum z Oddziałami Dwujęzycznymi nr 19 im. Bolesława Prusa^[9]. Projekt budynku powstał jeszcze przed wprowadzeniem w Polsce socrealizmu (1949). Jest dziełem Barbary i Hieronima Karpowiczów. Elewację pokrywa charakterystyczna ceglana dekoracja (1953-1954)^[10]. Na ścianie od strony Katowickiej znajduje się płaskorzeźba przedstawiająca Warszawską Syrenkę, wykonana przez Wojciecha Czerwosza^[11]. Przed gmachem od strony ul. Zwycięzców stoi popiersie patrona szkoły autorstwa Stanisława Sikory, odsłonięte 19 maja 1983^[12].
• Budynek przy ul. Zwycięzców 10 – willa rodziny Genzlów z 1938, zaprojektowana przez Kazimierza Rafalskiego^[13].
• Budynek przy ul. Zwycięzców 11 – na jego ścianie od strony ul. Katowickiej znajduje się płaskorzeźba Plon autorstwa Jerzego Jarnuszkiewicza. Jest to jeden z ostatnich zachowanych elementów wykonanej w drugiej połowie lat 40. XX wieku dekoracji ul. Katowickiej^[14]. W 2011 płaskorzeźba wpisana została do rejestru zabytków^[15], a następnie odnowiona^[16].
• Budynek przy ul. Zwycięzców 12 – Ambasada Republiki Azerbejdżanu^[17].
• Budynek przy ul. Zwycięzców 15 – dawny Kącik Retro wyróżniający się wystrojem wnętrza, przejściowo biuro AWS^[18], obecnie galeria sztuki i komis połączone z restauracją^[19].
• Budynek przy ul. Zwycięzców 19 – dom wielorodzinny z 1935, zaprojektowany przez Stanisława Barylskiego^[13].
• Budynek na rogu ul. Zwycięzców i Zakopiańskiej – dom, w którym mieszkali m.in. Bronisław Tomecki i Władysław Terlecki.
• Dom przy ul. Francuskiej 2 (róg Zwycięzców) – willa Łepkowskich z 1933-1934 zaprojektowana przez Lucjana Korngolda i Piotra Marię Lubińskiego. Jej najbardziej charakterystyczne elementy znajdują się po stronie ogrodu – jest to rozległy taras, na który można wejść po krętych schodach^[20]. Budynek od początku spotykał się z przychylnymi recenzjami i wskazywany był jako realizacja w duchu idei Le Corbusiera^[21]. Obecnie w budynku mieści się siedziba firmy Bose International Planning and Architecture^[22].
• Budynek przy ul. Zwycięzców 29 – Ambasada Republiki Kolumbii^[17].
• Budynek przy ul. Zwycięzców 30 – dom wielorodzinny z 1937, zaprojektowany przez Leonarda Kario^[13].
• Budynek przy ul. Zwycięzców 31 – dom wielorodzinny z 1935, zaprojektowany przez Romana Felińskiego^[13]. W domu tym mieszkała Wanda Grodecka, sanitariuszka w powstaniu warszawskim. W 1944 jej mieszkanie służyło jako kryjówka dla trzech powstańców przyprowadzonych przez Juliana Ambroziewicza^[23].
• Budynek przy ul. Zwycięzców 34 – siedziba Departamentu Zawodów Prawniczych i Dostępu do Pomocy Prawnej Ministerstwa Sprawiedliwości^[24].
• Budynek przy ul. Zwycięzców 39 – dom, w którym w latach 1946-1968^[25] mieszkał Witold Lutosławski^[26] (lokal nr 10).
• Gmach przy ul. Zwycięzców 44 – Zespół Szkół nr 84, w skład którego wchodzi Szkoła Podstawowa nr 168 im. Wiktora Gomulickiego oraz Gimnazjum z Oddziałami Dwujęzycznymi nr 25 im. Czesława Niemena^[27].
• Budynek przy ul. Zwycięzców 46 – Urząd Pocztowy nr 111^[28].
• Rzeźba plenerowa Majestat Wszechżycia Ryszarda Wojciechowskiego w pobliżu ulicy Międzynarodowej.

Galeria

• 
  Zwycięzców 20: Tablica pamiątkowa
• 
  Zwycięzców 20: Tablica pamiątkowa
• 
  Zwycięzców 22: Tablica pamiątkowa
• 
  Zwycięzców 39: Tablica pamiątkowa
• 
  Majestat Wszechżycia Ryszarda Wojciechowskiego

Uwagi

1. Z wydzielonymi pasami do skrętu na Wał Miedzeszyński i w ul. Francuską
2. Osiedle z 1960 powstałe na terenie między ulicami Angorską, Międzynarodową, Saską i Zwycięzców, zaprojektowane przez Arnolda Majorka
3. Osiedle powstałe na terenie między ulicami Międzynarodową, Zwycięzców, Paryską i Trasą Łazienkowską

Przypisy

1. ZTM Warszawa – Mapa Komunikacyjna Warszawy. ztm.waw.pl. [dostęp 2012-12-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-05)].
2. Hanna Faryna-Paszkiewicz: Saska Kępa. Warszawa: Murator, 2001, s. 27. ISBN 83-915407-0-7.
3. Hanna Faryna-Paszkiewicz: Saska Kępa. Warszawa: Murator, 2001, s. 32. ISBN 83-915407-0-7.
4. Hanna Faryna-Paszkiewicz: Saska Kępa. Warszawa: Murator, 2001, s. 11. ISBN 83-915407-0-7.
5. Hanna Faryna-Paszkiewicz: Saska Kępa. Warszawa: Murator, 2001, s. 40. ISBN 83-915407-0-7.
6. Hanna Faryna-Paszkiewicz: Saska Kępa. Warszawa: Murator, 2001, s. 44. ISBN 83-915407-0-7.
7. Hanna Faryna-Paszkiewicz: Saska Kępa. Warszawa: Murator, 2001, s. 108-109. ISBN 83-915407-0-7.
8. Hanna Faryna-Paszkiewicz: Saska Kępa. Warszawa: Murator, 2001, s. 122-123. ISBN 83-915407-0-7.
9. Zespół Szkół nr 77 w Warszawie. prus.edu.pl. [dostęp 2012-12-22].
10. Magdalena Piwowar, Grzegorz Piątek, Jarosław Trybuś: SAS. Ilustrowany atlas architektury Saskiej Kępy. Centrum Architektury, 2012, s. 52. ISBN 978-83-934574-0-3.
11. Hanna Faryna-Paszkiewicz: Saska Kępa w listach, opisach, wspomnieniach.... Warszawa: Kowalska/Stiasny, 2004, s. 218.
12. Hanna Faryna-Paszkiewicz: Saska Kępa. Warszawa: Murator, 2001, s. 126. ISBN 83-915407-0-7.
13. Hanna Faryna-Paszkiewicz: Saska Kępa. Warszawa: Murator, 2001, s. 168. ISBN 83-915407-0-7.
14. Paweł Giergoń: Płaskorzeźba „Plon” Jerzego Jarnuszkiewicza w Rejestrze Zabytków. sztuka.net.pl, 2011-01-28. [dostęp 2012-08-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-05)].
15. Zabytkowy „Plon“ na Saskiej Kępie. mwkz.pl. [dostęp 2012-12-22].
16. Plon wspólnego działania. pragapld.waw.pl, 2011-11-16. [dostęp 2012-12-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-06-06)].
17. Heads and diplomatic staff of diplomatic missions of foreign states in the Republic of Poland, A – F. msz.gov.pl. [dostęp 2012-12-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-24)]. (ang.).
18. Hanna Faryna-Paszkiewicz: Saska Kępa. Warszawa: Murator, 2001, s. 17. ISBN 83-915407-0-7.
19. NANA cafe i komis rzeczy pięknych. nanacafe.pl. [dostęp 2012-12-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-20)].
20. Magdalena Piwowar, Grzegorz Piątek, Jarosław Trybuś: SAS. Ilustrowany atlas architektury Saskiej Kępy. Centrum Architektury, 2012, s. 43. ISBN 978-83-934574-0-3.
21. Hanna Faryna-Paszkiewicz: Saska Kępa. Warszawa: Murator, 2001, s. 52-55. ISBN 83-915407-0-7.
22. Bose Architects. Contact. [dostęp 2012-09-06].
23. Wanda Grodecka: Wspomnienie sanitariuszki. W: Hanna Faryna-Paszkiewicz: Saska Kępa w listach, opisach, wspomnieniach.... Warszawa: Kowalska/Stiasny, 2004, s. 132.
24. Departament Nadzoru Zawodów Prawniczych i Dostępu do Pomocy Prawnej. bip.ms.gov.pl. [dostęp 2012-12-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-26)].
25. Witold Lutosławski - Przewodnik po Warszawie. Narodowy Instytut Fryderyka Chopina, 2013. [dostęp 2016-09-27].
26. Trasa spacerowa – Saska Kępa. pragapld.waw.pl. [dostęp 2012-12-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (19 października 2020)].
27. Zespół Szkół nr 84. zs84.pl. [dostęp 2012-12-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-07)].
28. Wyszukiwarka placówek Poczty Polskiej. poczta-polska.pl. [dostęp 2012-12-22].

Bibliografia

• Hanna Faryna-Paszkiewicz: Saska Kępa. Warszawa: Murator, 2001. ISBN 83-915407-0-7. Brak numerów stron w książce
• Magdalena Piwowar, Grzegorz Piątek, Jarosław Trybuś: SAS. Ilustrowany atlas architektury Saskiej Kępy. Centrum Architektury, 2012. ISBN 978-83-934574-0-3. Brak numerów stron w książce
• Hanna Faryna-Paszkiewicz: Saska Kępa w listach, opisach, wspomnieniach... Warszawa: Kowalska/Stiasny, 2004. Brak numerów stron w książce

Linki zewnętrzne

• Tomasz Urzykowski: Na wschód od Francuskiej. gazeta.pl, 2008-04-07. [dostęp 2012-12-22].
• Trasa spacerowa – Saska Kępa. pragapld.waw.pl. [dostęp 2012-12-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (19 października 2020)].