Szuwuja

Szuwuja

Shuvuuia
Chiappe i in., 1998
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Nadrząd	dinozaury
Rząd	dinozaury gadziomiedniczne
Podrząd	teropody
Infrarząd	tetanury
(bez rangi)	celurozaury
Rodzina	alwarezaury
Rodzaj	szuwuja
Gatunki
S. deserti Chiappe i in., 1998

Szuwuja (Shuvuuia) – rodzaj teropoda z rodziny alwarezaurów (Alvarezsauridae); jego nazwa znaczy „pustynny ptak” (w języku mongolskim „Shuvuu” = ptak)^[1]. Występowała na terenach Mongolii w późnej kredzie, ok. 75 mln lat temu^[1][2]. Żyła w towarzystwie takich dinozaurów jak welociraptor, protoceratops czy owiraptor^[3][4][5].

Miejsce odkrycia

Jej szczątki znaleziono w osadach Tögrögiin Shire i Ukhaa Tolgod w formacji Dżadochta^[6][7][8].

Opis

Jej czaszka była silnie kinetyczna^[1]. Ta cecha występowała również u nieptaszego dinozaura karnotaura^[9]i obecnych ptaków^[10]. Szczęka była długa, smukła i uzbrojona w drobne zęby^[1]. Ogon był złożony z ponad 35 kręgów. Jeden palec szuwui był dobrze rozwinięty, a dwa silnie zredukowane. Mogły być przystosowanie do rozkopywania gniazd termitów^[8]. Szuwuja była jednym z najmniejszych dinozaurów – mierzyła zaledwie 60 cm długości^[11] a ważyła w dorosłym wieku około 4 kg^[12]. Szuwuja miała długie nogi, przystosowane do szybkiego biegu i była przystosowana do nocnego trybu życia^[13]. Była wyposażona w duże oczodoły, które pozwalały na dobre widzenie w ciemnościach. Z kolei wielkość lageny była zbliżona do płomykówki, co zapewniało jej dobry słuch w trakcie nocy^[14][15].

Upierzenie

W 1999 roku Schweitzer i in. odkryli u jednego okazu obecność puchowego upierzenia^[16]. W 2018 r. Saitta i in. sugerowali, że te struktury za życia były bardziej złożone niż to, co się zachowało^[17].

Keratyna

Schweitzer i in. zrobili analizy chemiczne na tych pierzastych włókien, które wykazały zawieranie produktów rozkładu beta-keratyny z brakiem alfa-keratyny a ponadto ogłosili, że beta-keratyna może się zachować w okresie geologicznym^[16], po czym zyskało poparcie dalszemu badaniu Moyer i in. z 2016 r.^[18]. W 2019 r. Schweitzer i in. wykazali, że istnienie beta-keratyny u jej strukturach było pełni prawidłowe^[19].

Przypisy

1. Luis M.L.M. Chiappe Luis M.L.M., Mark A.M.A. Norell Mark A.M.A., James M.J.M. Clark James M.J.M., The skull of a relative of the stem-group bird Mononykus, „Nature”, 392 (6673), 1998, s. 275–278, DOI: 10.1038/32642, ISSN 0028-0836 .
2. Alison E.A.E. Moyer Alison E.A.E., WenxiaW. Zheng WenxiaW., Mary H.M.H. Schweitzer Mary H.M.H., Keratin Durability Has Implications for the Fossil Record: Results from a 10 Year Feather Degradation Experiment, „PLoS ONE”, 11 (7), 2016, e0157699, DOI: 10.1371/journal.pone.0157699, ISSN 1932-6203, PMID: 27384819, PMCID: PMC4934732 .
3. PascalP. Godefroit PascalP. i inni, A new species of Velociraptor (Dinosauria: Dromaeosauridae) from the Upper Cretaceous of northern China, „Journal of Vertebrate Paleontology”, 28 (2), 2008, s. 432–438, DOI: 10.1671/0272-4634(2008)28[432:ANSOVD]2.0.CO;2, ISSN 0272-4634 [dostęp 2023-11-23]  (ang.).
4. James MatthewJ.M. Clark James MatthewJ.M. i inni, An oviraptorid skeleton from the late Cretaceous of Ukhaa Tolgod, Mongolia, preserved in an avianlike brooding position over an oviraptorid nest. American Museum novitates ; no. 3265 [online], 1999 [dostęp 2023-11-23] .
5. OlivierO. Lambert OlivierO., Godefroit Pascal Z.-M. Dong H. Li C.-Y.G.P.Z.M.D.H.L.C.Y. Shang Godefroit Pascal Z.-M. Dong H. Li C.-Y.G.P.Z.M.D.H.L.C.Y., A new species of Protoceratops (Dinosauria, Neoceratopsia) from the Late Cretaceous of Inner Mongolia (P. R. China) [online], styczeń 2001 [dostęp 2023-11-23]  (ang.).
6. SungjinS. Lee SungjinS. i inni, A new alvarezsaurid dinosaur from the Nemegt Formation of Mongolia, „Scientific Reports”, 9 (1), 2019, s. 15493, DOI: 10.1038/s41598-019-52021-y, ISSN 2045-2322 [dostęp 2023-11-23]  (ang.).
7. J.G.J.G. Meso J.G.J.G. i inni, Tail anatomy of the Alvarezsauria (Theropoda, Coelurosauria), and its functional and behavioural implications, „Cretaceous Research”, 124, 2021, s. 104830, DOI: 10.1016/j.cretres.2021.104830, ISSN 0195-6671 [dostęp 2024-01-06] .
8. A New Specimen of Shuvuuia Deserti Chiappe et al., 1998 from the Mongolian Late Cretaceous with a Discussion of the Relationship of Alvarezsaurids to Other Theropod Dinosaurs.
9. J.F.J.F. Bonaparte J.F.J.F., F.E.F.E. Novas F.E.F.E., Rodolfo A.R.A. Coria Rodolfo A.R.A., Carnotaurus sastrei Bonaparte, the horned, lightly built carnosaur from the Middle Cretaceous of Patagonia, „Contributions in science”, 416, 1990, s. 1–41, DOI: 10.5962/p.226819, ISSN 0459-8113 [dostęp 2024-01-11]  (ang.).
10. Ron GR.G. Bout Ron GR.G., Gart AG.A. Zweers Gart AG.A., The role of cranial kinesis in birds, „Comparative Biochemistry and Physiology Part A: Molecular & Integrative Physiology”, 131 (1), 2001, s. 197–205, DOI: 10.1016/S1095-6433(01)00470-6, ISSN 1095-6433 [dostęp 2024-01-11] .
11. ReinhardR. Junker ReinhardR., Vogelfedern und Vogelflug [online], 2018 [dostęp 2024-01-02]  (niem.).
12. ZichuanZ. Qin ZichuanZ. i inni, Growth and miniaturization among alvarezsauroid dinosaurs, „Current biology: CB”, 31 (16), 2021, 3687–3693.e5, DOI: 10.1016/j.cub.2021.06.013, ISSN 1879-0445, PMID: 34233160 [dostęp 2024-01-02]  (ang.).
13. Dinosaurs that hunted in the dark [online], oumnh.ox.ac.uk [dostęp 2023-08-22]  (ang.).
14. Jonah N.J.N. Choiniere Jonah N.J.N. i inni, Evolution of vision and hearing modalities in theropod dinosaurs, „Science”, 372 (6542), 2021, s. 610–613, DOI: 10.1126/science.abe7941, ISSN 0036-8075 [dostęp 2024-01-01]  (ang.).
15. WitsW. University WitsW., Shuvuuia: A dinosaur that hunted in the dark [online], phys.org [dostęp 2024-06-09]  (ang.).
16. M.H.M.H. Schweitzer M.H.M.H. i inni, Beta-keratin specific immunological reactivity in feather-like structures of the Cretaceous Alvarezsaurid, Shuvuuia deserti, „Journal of Experimental Zoology Part B: Molecular and Developmental Evolution”, 255 (2), 1999, s. 146–157, DOI: 10.1002/(SICI)1097-010X(19990815)285:2<146::AID-JEZ7>3.0.CO;2-A, PMID: 10440726  (ang.).
17. Evan ThomasE.T. Saitta Evan ThomasE.T. i inni, Preservation of feather fibers from the late Cretaceous dinosaur Shuvuuia deserti raises concern about immunohistochemical analyses on fossils, „Organic Geochemistry”, 125, 2018, s. 142-151, DOI: 10.1016/j.orggeochem.2018.09.008  (ang.).
18. Alison E.A.E. Moyer Alison E.A.E., WenxiaW. Zheng WenxiaW., Mary H.M.H. Schweitzer Mary H.M.H., Microscopic and immunohistochemical analyses of the claw of the nesting dinosaur, Citipati osmolskae, „Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences”, 283 (1842), 2016, s. 20161997, DOI: 10.1098/rspb.2016.1997, ISSN 0962-8452, PMID: 28120795, PMCID: PMC5124102 [dostęp 2024-01-01]  (ang.).
19. Mary HigbyM.H. Schweitzer Mary HigbyM.H. i inni, Paleoproteomics of Mesozoic Dinosaurs and Other Mesozoic Fossils, „PROTEOMICS”, 19 (16), 2019, DOI: 10.1002/pmic.201800251, ISSN 1615-9853 [dostęp 2024-01-01]  (ang.).

Identyfikatory zewnętrzne (takson kopalny):

• EoL: 4433707
• GBIF: 4822807
• identyfikator taksonu Fossilworks: 66043