Maniraptory

Maniraptory

Maniraptora
Gauthier, 1986
Kaudipteryks – przedstawiciel maniraptorów z grupy owiraptorozaurów
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Infragromada	archozauromorfy
(bez rangi)	archozaury
(bez rangi)	Ornithodira
Nadrząd	dinozaury
Rząd	dinozaury gadziomiedniczne
Podrząd	teropody
Infrarząd	tetanury
(bez rangi)	celurozaury
(bez rangi)	maniraptory

Maniraptory (Maniraptora) – grupa teropodów, do której należą m.in.: deinonychozaury, owiraptorozaury, terizinozaury i ptaki.

Nazwa

Przedrostek „mani” przed określeniem „raptor” oznaczającym drapieżcę odnosi się do „rąk”, czyli przednich kończyn tych zwierząt. Kończyny te były bardzo dobrze rozwinięte i przydatne podczas polowania.

Wielkość

Większość gatunków niedużej lub średniej wielkości – od Tsaagan (1 m) do Therizinosaurus (10 m).

Pożywienie

Zazwyczaj mięso.

Występowanie

Pojawiły się w jurze, pospolite także w kredzie. Przypuszczalnie z tej grupy wyewoluowały ptaki, panujące w powietrzu do dziś.

Klasyfikacja

• dinozaury (Dinosauria)
  • gadziomiedniczne (Saurischia)
    • teropody (Theropoda)
      • tetanury (Tetanurae)
        • celurozaury (Coelurosauria)
          • maniraptorokształtne (Maniraptoriformes)
            • maniraptory (Maniraptora)
              • terizinozauroidy
                • rodzina terizinozaury
              • Pennaraptora
                • owiraptorozaury
                  • rodzina awimimy (Avimimidae)
                  • rodzina kaudipteryksy (Caudipteridae)
                  • rodzina cenagnaty (Caenagnathidae)
                  • rodzina owiraptory (Oviraptoridae)
                • Paraves
                  • rodzina dromeozaury
                  • rodzina troodony
                  • rodzina Scansoriopterygidae
                  • ptaki (Aves)
                    • archeopteryksokształtne (Archaeopterygiformes)
                      • rodzina archeopteryksy (Archaeopterygidae)

Maniraptory często określa się jako zbiór gatunków dinozaurów bliżej spokrewnionych z ptakami niż z ornitomimozaurami.

Drzewo filogenetyczne maniraptorów

Za Norell i in. (2006)^[1]; nazwy kladów oparte na definicjach podanych przez: Sereno (2005)^[2].

Maniraptora	Ornitholestes unnamed Compsognathidae unnamed Alvarezsauridae unnamed Oviraptoriformes Therizinosauria Oviraptorosauria Paraves Deinonychosauria Troodontidae Dromaeosauridae Aves

Przypisy

1. Norell, M.A., Clark, J.M., Turner, A.H., Makovicky, P.J., Barsbold, R., and Rowe, T. (2006). „A new dromaeosaurid theropod from Ukhaa Tolgod (Omnogov, Mongolia).” American Museum Novitates, 3545: 1-51. Artykuł dostępny w formacie PDF: http://digitallibrary.amnh.org/handle/2246/5823
2. Sereno, P. C. 2005. Stem Archosauria–TaxonSearch [version 1.0, 2005 November 7].