Szlaki turystyczne w powiecie międzychodzkim

Szlaki turystyczne w powiecie międzychodzkim – sieć szlaków turystycznych, przebiegających przez powiat międzychodzki, położony w zachodniej części w województwa wielkopolskiego.

Walory turystyczne powiatu

Powiat międzychodzki należy do najatrakcyjniejszych przyrodniczo regionów Wielkopolski. Z powodu przyrodniczych aspektów jego obszar został objęty licznymi formami ochrony przyrody. Gminy Sieraków, Chrzypsko Wielkie oraz północna część gminy Kwilcz leżą na terenie Sierakowskiego Parku Krajobrazowego, chroniącego unikatowe elementy rzeźby polodowcowej Pojezierza Międzychodzko-Sierakowskiego. Na terenie parku znajdują się liczna pomniki przyrody, punkty widokowe oraz 5 rezerwatów przyrody. Natomiast wschodnio-południowa część gminy Międzychód obejmuje niewielki obszar Pszczewskiego Parku Krajobrazowego, chroniącego głównie przyrodnicze walory Doliny Kamionki.

Za prawym brzegiem Warty przecinającej gminy Sieraków oraz Międzychód leży Puszcza Notecka. Dzięki temu, gminy te cechuje wysoka lesistość (ponad 50%).

Ważnym elementem turystyki poznawczej, są także zabytkowe miasteczka regionu – Sieraków i Międzychód.

Historia

Szlaki piesze

Szlaki piesze PTTK

Zwiedzając tereny Pojezierza Międzychodzko-Sierakowskiego można zdobyć Regionalną Odznakę PTTK „Turysta Pojezierza Międzychodzko-Sierakowskiego”. Odznaki przyznaje Zarząd Oddziału PTTK w Szamotułach. Ze względów historycznych i tradycyjnych szlaki piesze PTTK można pogrupować na „międzychodzkie” i „sierakowsko-kwileckie”.

Szlaki „międzychodzkie”^[1]

• Międzychód – przez gminę przebiega gęsta sieć szlaków pieszych. Na krótszych, bądź dłuższych odcinkach wytyczono 6 szlaków turystycznych.

Symbol	Szlak	Liczba gmin	K	M	Prz	Psz	S	W	Długość (km)	Liczba miejscowości na trasie	Przebieg (km)
	Pieszy PTTK żółty	5							68,6	15	Stare Osieczno → Sowia Góra (0) → Międzychód (15,8) → Zatom Stary → Ławica → Chalin → Prusim → Kamionna (37,2) → Mnichy (RP „Dolina Kamionki”) → Łowyń (51,1) → Nowe Gorzycko → Wierzbno (68,6)
	Pieszy PTTK czerwony	1							23,9	9	Międzychód (0) → Bielsko (0,6) → RP „Kolno Międzychodzkie” (4,2) → Kamionna (8,3) → RP „Dolina Kamionki” (13) → Krzyżkówko (20,6) → Lewice (23,9)
	Pieszy PTTK niebieski	5							59,6	12	Zbąszyń → Trzciel → Pszczew → Lubikowo →→ Gorzycko (0) → Międzychód (7,2) → Jez. Koleńskie (11,2) → Ławica (16) → Góra → Sieraków (31,3) → Bucharzewo (38,5) → Kobusz → Miały (59,6)
	Pieszy PTTK czarny (I)	2							44,8	15	RP „Kolno Międzychodzkie” (0) → Zielona Chojna → Międzychód (12,2) → Przedlesie → Radgoszcz (16,8) → Kaplin → Radusz → „Matecznik” Błota (29,4) → Kukułka (33,8) → RP „Czaple Wyspy” → RP „Mszar nad jez. Mnich” → Kobylarnia (39) → → Sieraków (44,8)
	Pieszy PTTK czarny (II)	1							12,7	2	Gorzyń (0) → Sterki (5) → „Królewska Góra” (8,1) → Dormowo → Gorzyń (12,7)

Szlaki „sierakowsko-kwileckie”^[1]

Symbol	Szlak	Liczba gmin	Ch	K	M	P	S	W	Długość (km)	Liczba miejscowości na trasie	Przebieg (km)
	Pieszy PTTK czerwony	4							65,1	15	Sieraków (0) → RP „Buki nad Jez. Lutomskim” (3,1) → PW „Góra Głazów” → Kurnatowice (12,1) → Prusim (19,9) → Zatom Nowy → Zatom Stary (27,5) → Kukułka (35,3) → Jez. Lichwińskie → Jez. Bucharzewskie (46) → Chojno → Mokrzec (65,1)
	Pieszy PTTK zielony	2							17,7	4	Chrzypsko Wielkie (0) → Łężeczki (14,3) → Jezioro Białokoskie → Lubosz (17,7)
	Pieszy PTTK żółty	4							56,1	15	Nojewo (0) → Jez. Wielkie → Mylin → jez. Krzymień → Tuchola (24,8) → Sieraków (28,8) → Marianowo → RP „Mszar nad jez. Mnich” (34,3) → RP „Cegliniec” → Borowy Młyn → Kobusz → Piłka (56,1)
	Pieszy PTTK czarny (I)	1							19,3	7	Góra (0) → Grobia (3,9) → Jez. Jaroszewskie (4,9) → Sieraków (8,4) → Lesionki → Lutom (15) → Lutomek (18,2) → szlak czerwony PTTK (19,3)
	Pieszy PTTK czarny (II)	1							7,7	3	Łężeczki (0) → Chrzypsko Małe → jez. Liśnia → szlak żółty PTTK (7,7)
	Pieszy PTTK czarny (III)	2							16	5	Kwilcz (0) → Rozbitek (2,1) → szlak czerwony PTTK (3,5) → Chalin (10,8) → Kłosowice (16)

Ścieżki dydaktyczne

W gminie Sieraków

W okolicy wsi Chalin zlokalizowane są 3 ścieżki dydaktyczne^[2]:

• Ścieżka dydaktyczna Jary koło Chalina,
• Ścieżka dydaktyczna nad Jeziorem Małym,
• Ścieżka dydaktyczna Stawy w Gardówcu (5,2 km).

Dodatkowo w Puszczy Noteckiej utworzono 3 szlaki edukacyjno-przyrodnicze:

• Leśny Ogród Edukacyjny: Leśna Przygoda w Bucharzewie^[3],
• Ścieżka dydaktyczna przy schronisku turystycznym Chata Zbójców w Bucharzewie: Ostępy Puszczy Noteckiej,
• Ścieżka przyrodniczo-leśna: Marianówka w Marianowie.

W gminie Międzychód

Ścieżka dydaktyczna Bobrowy Zakątek (5 km)^[4]

Przebieg ścieżki

1. Murawa napiaskowa
2. Jez. Młyńskie
3. Stara osada
4. Młyn
5. Olsy
6. Orientacja w terenie
7. Jakie to drzewo?
8. Bobry
9. Święto Lasu
10. Od uprawy do starodrzewia
11. Szkółka leśna

Ścieżki specjalne

Dróżki dla grzybiarzy

Szlaki rowerowe

Znakiem szlaku rowerowego jest kwadrat 20 × 20 cm. W jego górnej części znajduje się symbol roweru, w dolnej – prostokąt w kolorze szlaku. Zmiany kierunku jazdy wskazuje się w postaci strzałek; koniec i początek szlaku symbolizuje koło.

Szlaki europejskie i wielkopolskie

Sierakowska sieć szlaków rowerowych

Szlaki te zostały wytyczone w kwietniu i maju 2006 roku. Ich łączna długość wynosi 105 km. Są one tak wytyczone, aby z każdego miejsca wrócić do Sierakowa. Tablica schematu szlaków znajduje się w centrum rynku, w pobliżu pomnika. Osią szlaków turystyki rowerowej w gminie Sieraków jest istniejący od kilku lat szlak czarny R8, który wiedzie z Poznania do Międzychodu.

Wytyczono 5 tras rowerowych przebiegających głównie przez gminę Sieraków^[5]:

Szlak	Nazwa	Długość	Trasa
	Do Stada	0,6 km	Sieraków – rynek(0 km) → Muzeum „Zamek Opalińskich” (0,3 km) → Stado Ogierów (0,6 km)
	Krajobrazowy	21,7 km	Góra(0 km) → Jaskółcza Skarpa (0,1 km) → jez. Jaroszewskie(0,9 km) → Jaroszewo(2,5 km) → RP „Buki nad Jeziorem Lutomskim”(5,6 km) → Lutomek(6,8 km) → Lutom(9,8 km) → Kaczlin(14,9 km) → leśniczówka Tuchola(17,1 km) → Tuchola (18,8 km) → R8 (21,7 km)
	Dzikich Zakątków	18 km	Bucharzewo „Chata Zbójców” (0 km) → jez. Niedziółka (4,2 km) → Piaski (5,4 km) → leśniczówka Góra (9,5 km) → leśniczówka Ławica (13,1 km) → Jez. Ławickie (14,9 km) → R8 (18 km)
	Akademicki	41,5 km	Jaroszewo (0 km) → jez. Jaroszewskie (0,1 km) → Sieraków (2,7-3,7) → Piaski (3,8-4,8 km) → Marianowo (Dąb „Józef”; „Marianówka”) (6,6-7,2 km) → Kobylarnia (10,2 km) → Chorzępowo (13,2 km) → jez. Barlin (16,2-17,6 km) → „Matecznik” Błota (22,9 km) → leśniczówka „Pławiska” (mogiła powstańcza, wieża przeciwpożarowa) (26,7-28,9 km) → leśniczówka „Lichwin” (31,8 km) → Jez. Lichwińskie (31,9 km) → Jeziorno (34,4 km) → leśniczówka Samita (39,6 km) → Bucharzewo: Bukowce;"Chata Zbójców") (41,5 km)
	Przez Prom	7,1 km	Chorzępowo (0 km) → Zatom Nowy (1,7 km) → prom na Warcie(1,9 km) → Zatom Stary (2,2 km) → Ławica (7,1 km)

Inne

Mapa szlaków rowerowych Śladami Radusza

Śladami Radusza – to dwa szlaki rowerowe^[6] historyczno-krajoznawcze biegnące przez Puszczę Notecką do osady Radusz w gminie Międzychód. Szlaki wybiegają z wioski Kaplin, przebiegając równolegle drogą obok zachodniego brzegu jeziora Młyńskiego. Te ścieżki rowerowe w Puszczy Noteckiej prowadzą po pozostałościach dużej wsi Radusz, zlikwidowanej w czasach okupacji hitlerowskiej.

• Śladami Radusza – krótszy wariant (14 km)
  Kaplin → pamiątkowy kamień z 1933 r. ze Święta lasu → leśniczówka Kamień → Zwierzyniec → Wanelów → powrót do Kaplina na płn.-zach. brzegu Jeziora Młyńskiego.
• Śladami Radusza – dłuższy wariant (23 km)
  Kaplin → pamiątkowy kamień z 1933 r. ze Święta lasu → wzniesienie 77,5 m w okolicy Sowiej Góry → osada leśna Radusz → wzniesienie 63,4 m w okolicy leśniczówki Kamień → Zwierzyniec → jez. Wielkie Szeken → powrót do Kaplina na płn.-zach. brzegu jeziora Młyńskiego.

Wokół Jeziora Chrzypskiego^[7]

• – oznakowany drogowskazami czarny szlak rowerowy biegnący wokół największego na Poj. Międzychodzko-Sierakowskim jeziora Chrzypskiego, biegnący z Chrzypska Wielkiego, przez Chrzypsko Małe i Łężeczki (8 km).

Szlaki wodne

• Lokalne szlaki kajakowe:
  • Jez. Chrzypskie → Jez. Białeckie → Jez. Lutomskie → rz. Warta
  • Chalin: Ośrodek Edukacji Przyrodniczej → Jez. Ławickie → jez. Janukowo → Jez. Koleńskie → Jez. Bielskie → rz. Warta
• Szlak żeglugi śródlądowej:
  • Odcinek na cał długość rzeki Warty w ramach tzw. „Wielkiej Pętli Wielkopolski”, tj. trasy od jezior goplańskich, rzeką Wartą i Notecią, z przystanią w Międzychodzie.

Szlaki konne

• Szlak Konny "Wilczy szlak"

Łączna długość szlaku wynosi 143 km. Wytyczony jest on ze Stęszewka koło Pobiedzisk do Bucharzewa w gminie Sieraków. Oznakowany jest białym prostokątem z sylwetką konia i stosownymi drogowskazami.

• Ścieżka konna Stajnia Mokrzec → Czapliniec

Trasa: Mokrzec → Olchowy Młyn → leśniczówka Czapliniec → Jez. Piaskowe → Jez. Środkowe → Mokrzec

Szlaki historyczne i kulturowe

Szlaki Powstań Narodowych 1769-1919^[8]

Szlakiem Znanych Międzychodzian^[1]

Trasa miejska w Międzychodzie „Szlakiem Znanych Międzychodzian” ma długość około 2 km.

W nieczynnym dziś hotelu „Pod Białym Orłem” gościła m.in. słynna aktorka Pola Negri

Park koło Jez. Miejskiego nazwany został na cześć międzychodzkiego fundatora i sponsora, Oscara Tietza

Szlakiem Znanych Międzychodzian

lp	ulica	osoba (-y)	narodowość	powiązanie z ulicą	zajęcie i osiągnięcia
1	Strzelecka	B. Rohowski	Polska	mieszkaniec	konstruktor pierwszych polskich maszyn do pisania
2	Piłsudskiego	Carl i Georg Busse	Niemcy	miejsce urodzenia	literaci
3	Chramca	dr Andrzej Chramiec; Teresa Remiszewska	Polska	mieszkaniec; miejsce urodzenia	lekarz powiatowy i orędownik uzdrowiskowych walorów Międzychodu; samotna żeglarka
4	17 stycznia	K. Walkowiak	Polska	miejsce urodzenia	dyr. Centromoru, kierujący komisją ekspertów przy zakupie MS „Stefan Batory”; później Radca Handlowy w Panamie i Ghanie
5	17 stycznia	Hugo Hirsch	Niemcy	miejsce urodzenia	kompozytor operetek
6	Rynkowa	Włodzimierz Matuszak	Polska	miejsce urodzenia	aktor
7	Rynek	Pola Negri	Polska	gość	w byłym hotelu „Pod Białym Orłem” gościła min. ta słynna aktorka
8	Kilińskiego	Wiktor Kinecki	Polska	mieszkaniec	Naczelnik ZHP, ambasador w Indiach i Jugosławii
9	Tietza	Leonhard i Oscar Tietz	Niemcy	miejsce urodzenia	założyciele sieci handlowych „Hertie” i „KaDeWe”; poza tym Oscar był dobroczyńcą miasta i fundatorem parku, stadionu, łazienek i hali sportowej
10	3 Maja	Hermann Tietz	Niemcy	miejsce urodzenia	stryj ww.- nauczyciel zawodu kupieckiego; współzałożyciel sieci „Hertie”
11	Sikorskiego	A. Rzążewska-Miniszewska	Polska	mieszkanka	przyjaciółka Stefana Żeromskiego, pierwowzór Laury z „Przedwiośnia”

Przypisy

1. Powiat międzychodzki- mapa turystyczna "Krainy Stu Jezior". Wyd. II. LoboSoft II sp. z o.o.. ISBN 978-83-60764-95-4. Brak numerów stron w książce
2. Obiekty związane z edukacja na terenie Nadleśnictwa. [dostęp 2010-05-07].
3. Bucharzewo leśny ogród edukacyjny Leśna Przygoda. [dostęp 2010-05-07].
4. Ścieżka edukacyjna Bobrowy Zakątek. [dostęp 2010-04-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-09)].
5. Remigiusz Pawelczak: Sieraków i okolice. Rowerowe szlaki turystyczne. Sierakowski Ośrodek Kultury i dotacji Gminy Sieraków. ISBN 83-909282-2-1. Brak numerów stron w książce
6. Ścieżki rowerowe w Puszczy Noteckiej „Śladami Radusza”. [dostęp 2010-04-10].
7. Trasa rowerowa „Wokół Jeziora Chrzypskiego”. [dostęp 2011-02-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-06)].
8. Mapa i opis Szlaku Powstań Narodowych 1769-1919. [dostęp 2010-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-06)].