W wiosce znajduje się OSP, zajmująca wysokie miejsca na gminnych i powiatowych zawodach sportowo-pożarniczych.
Historia
Miejscowość pierwotnie związana była z Wielkopolską. Ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od XIII wieku. Wymieniona po raz pierwszy w dokumencie zapisanym po łacinie w 1389 jako „Tuchole", 1398 „Thucholowo", 1400 „Thuchole", 1438 „Thuchola", 1443 „na Tucholu", 1450 „Thucholye", 1475 „Tuchola", 1512 „Tucholya", 1558 „Tucholia"[3].
Miejscowość wspominały historyczne dokumenty prawne, własnościowe i podatkowe. Wieś była własnością szlachecką i należała początkowo do Włosta z Tucholi, którego w 1389 odnotowano w dokumentach procesowych jako świadka. W 1398 Sędka z Tucholi toczyła proces z Dobiesławem Kwileckim o bydło. W początku XV wieku dokumenty sądowe odnotowały kilka procesów toczonych z sąsiadami przez Blizbora z Kurnatowic o dziedziny w okolicach wsi. W 1400 toczył on proces z Janem z Jabłonowa o rozgraniczenie Jabłonowa i Tucholi, w 1401 toczył proces z Sędką z Nienawiszcza o jej ojcowiznę, a w 1403 proces z Szymką z Niezawiszcza zwaną Tucholską o 20 grzywien, które zapłacił za jej ojca[3].
W 1438 miejscowość była wsią szlachecką i leżała w powiecie poznańskim Korony Królestwa Polskiego. W 1508 leżała w parafii Sieraków. W 1400 wyznaczono granicę z Jabłonowem. W 1418 dziedzice w Tucholi: Dobrogost z Sierakowa oraz Małgorzata (wdowa po jego bracie Bieniaku) zostali pozwani przez dziedziców Lutomia o spiętrzenie wody na młynie tucholskim ponad ustalone znaki i zalanie przez to łąk lutomskich. W 1424 Małgorzata z Sierakowa, Wierzbięta z Rozbitka oraz Dobrogost z Sierakowa zawierają ugodę dotyczącą podziału dóbr w wyniku czego uzgodniono przebieg granic między dziedzinami: struga Klocza z obu brzegami od źródła aż do rzeki Warty miała od tego momentu należeć do wsi Tuchola pana Dobrogosta z Sierakowa. W 1425 woźny zeznał, że usypał kopce graniczne pomiędzy dziedzinami Tuchola i Chojno. W 1438 właścicielem wsi był Wincenty z Sierakowa, syn Dobrogosta, który zapisał swej żonie Barbarze posag i wiano na przypadającej mu części Sierakowa wraz z wsiami, w tym m.in. z Tucholą. W 1563 po raz kolejny wymieniono we wsi młyn[3].
Po rozbiorach Polski miejscowość znalazła się w zaborze pruskim. W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość wzmiankowana jako Tuchola Olendry należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Międzyrzecz w rejencji poznańskiej[5]. Tuchola Olendry należała do okręgu sierakowskiego tego powiatu i stanowiła część majątku Sieraków, którego właścicielem był wówczas rząd pruski w Berlinie[5]. Według spisu urzędowego z 1837 roku wieś liczyła 172 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 14 dymów (domostw)[5].
Według danych Urzędu Gminy w Sierakowie, 1 października 2010 r. Tucholę zamieszkiwały 62 osoby[6]. Powierzchnia wsi wynosi 6,49 km²[a], co daje średnią gęstość zaludnienia rzędu 9,5 os. na km² w 2010 r. Tuchola należy do trzech najmniejszych sołectw w gminie[b].
Niepokojący dla struktury wiekowej ludności wsi jest fakt, dość dużego udziału osób w wieku poprodukcyjnym (17,5% czyli 10 osób) oraz malejący udział dzieci i młodzieży (22,8% czyli 13 osób). Mimo wszystko, ludność wioski wzrosła w przeciągu 12 lat o 18 osób (patrz tabela), czyli w porównaniu z rokiem 1998, o 29%.
Jak na bardzo małą wieś, mieszkańcy Tucholi wykazują się dość dużą przedsiębiorczością, w porównaniu do mieszkańców innych wsi gminy Sieraków. Wskaźnik przedsiębiorczości w 2009 roku wynosił około 7 mieszkańców na 1 podmiot gospodarczy. W dodatku, prowadzone tutaj rodzaje przedsiębiorstw są dość zróżnicowane jak na jednostkę wiejską. Zaskakujący jest spory udział firm związanych z opieką społeczną i zdrowotną (sekcja Q), wynoszący 25%. Przeważającą formą działalności są różne formy działalności handlowej (dział 45, 46 i 47).
Wielkość przedsiębiorstw
Klasa wielkościowa
Liczba
%
0-9
7
85,5%
10-49
1
12,5%
razem
8
100%
We wsi dominują przedsiębiorstwa małe, zatrudniające do 9 pracowników (85,5%). Tylko 1 firma zatrudnia więcej niż 10 pracowników.
.png)
