Szamocin

Szamocin

miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Plac Wolności: kościół i pomnik
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	chodzieski
Gmina	Szamocin
Prawa miejskie	1748
Burmistrz	Jarosław Kołak
Powierzchnia	4,67 km²
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość	4305[1] 921,8 os./km²
Strefa numeracyjna	(+48) 67
Kod pocztowy	64-820
Tablice rejestracyjne	PCH
Położenie na mapie gminy Szamocin Szamocin
Położenie na mapie Polski Szamocin
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Szamocin
Położenie na mapie powiatu chodzieskiego Szamocin
53°01′49″N 17°07′14″E
TERC (TERYT)	3001054
SIMC	0967096
Urząd miejski pl. Wolności 19 64-820 Szamocin
Strona internetowa
BIP

Szamocin (niem. Samotschin) – miasto w woj. wielkopolskim, w powiecie chodzieskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Szamocin. Miasto leży na pn. skraju Pojezierza Chodzieskiego, nad jez. Siekiera. Ośrodek usługowy, fabryka mebli, ogrodnictwo.

Według danych z 31 grudnia 2009 miasto liczyło 4258 mieszkańców^[2].

Położenie

Szamocin leży w północnej części województwa wielkopolskiego w powiecie chodzieskim nad jeziorami: Siekiera i Białym Jeziorem . Miasto o powierzchni 4,5 km² zamieszkuje nieco ponad 4 tysiące mieszkańców. Położone jest na skrzyżowaniu dróg wojewódzkich: nr 190 (Krajenka – Wysoka – Margonin – Wągrowiec - Gniezno) oraz nr 191 (Chodzież – Mieczkowo). Do miasta można dojechać autobusami PKS-u lub linii prywatnych.

Nazwa

Nazwa miasta po raz pierwszy wymieniona jest w łacińskim dokumencie z 1282 roku wydanym w Dłusku i sygnowanym przez Bogumiła z Górki wspominającego Jarosława z Szamocina, łac. "comite Iaroslao de Zamoczino"^[3]. Zapis ten oddaje nazwę w pierwotnej postaci Samocino, utworzoną przy pomocy sufiksu dzierżawczego -ino od staropolskiej nazwy osobowej Samota.

Historia

Pierwsza wzmianka o osadzie Szamoczino pochodzi z 1364 roku, jako wieś szlachecka wzmiankowana jest w 1367. W 1415 roku Szamocin jest w posiadaniu Nałęczów - Abrahama i Dobrogosta z Jaktorowa.

Następnie, w 1473 roku majątki szamocińskie przeszły w posiadanie Grocholskich herbu Topór z Grocholina pod Kcynią, od 1650 roku na własność rodu Baranowskich herbu Jastrzębiec z Baranowa koło Kruszwicy, a w 1700 roku dobra przeszły na własność rodu Bętkowskich z Bętkowic (Będkowic?) koło Ojcowa.

W 1748 nastąpiło nadanie praw miejskich na prawie magdeburskim. Od 1750 roku Szamocin przeszedł na własność Leona Raczyńskiego, kasztelana santockiego. W 1772 roku Szamocin został wcielony do Prus. W 1807 roku staje się częścią Księstwa Warszawskiego, a w 1815 roku staje się z kolei częścią Księstwa Poznańskiego.

Kościół pw. św.Piotra i Pawła I poł. XIX w.

W XVIII - XIX w. ośrodek sukiennictwa. Po odbudowie z wielkiego pożaru w 1840, następuje dalszy rozwój miasta: w 1868 magistrat urządza stację telegraficzną, od 1895 roku działa w mieście Ochotnicza Straż Pożarna, a w roku 1908 Szamocin uzyskał połączenie kolejowe z Chodzieżą i Gołańczą.

Mieszkańcy miasta wzięli udział w powstaniu wielkopolskim 1918-1919. W 1919 roku wojska gen. Hallera wkroczyły do miasta. W 1920 wojewoda poznański mianuje pierwszą radę miejską. W 1921 roku wojska pruskie opuściły miasto. W tym samym roku powstaje Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół", a rok później chór im. Paderewskiego.

W 1939 roku rozpoczęła się okupacja miasta przez wojska III Rzeszy, która trwała do roku 1945. W latach 1943–1945 nazwę miasta, dla zatarcia słowiańskiego pochodzenia, zmieniono na Fritzenstadt.

W roku 1952 otwarto Państwowy Dom Dziecka, a w 1985 roku szkoła podstawowa w Szamocinie otrzymała imię Marii Konopnickiej. W roku 1993 odsłonięto odbudowany Pomnik Wolności^[4].

W 1948 roku Szamocin obchodził 200-lecie nadania praw miejskich, a w 1965 roku 600-lecie swego istnienia. W 1998 roku obchodzono 250-lecie nadania praw miejskich.

Reforma administracyjna z 1975 roku umieściła Szamocin w nowo powstałym województwie pilskim, natomiast w wyniku reformy z 1999 roku miasto znalazło się w województwie wielkopolskim.

• 
  Ratusz
• 
  Rynek
• 
  Plac Wolności - przystanek autobusowy

Demografia

• Piramida wieku mieszkańców Szamocina w 2014 roku^[1].

Zabytki

Kościół parafialny pw. Najświętszej Maryi Panny Wspomożycielki Wiernych

Do zabytków należą:

• Kościół śś. Piotra i Pawła – z elementami stylów klasycystycznego i neoromańskiego, postawiony w I połowie XIX wieku. Obiekt poewangelicki.
• Kościół parafialny pw. Najświętszej Maryi Panny Wspomożycielki Wiernych – budynek postawiony na początku XX wieku w stylu pseudobarokowym.
• Spichlerz zbożowy – pochodzi z I połowy XIX wieku. Jest to budynek szachulcowy, podpiwniczony.
• Domki sukienników z XVIII i XIX wieku.
• Ratusz - siedziba Urzędu Miasta i Gminy z około 1887 roku.

Współpraca międzynarodowa

Miasta i gminy partnerskie:

• Grasberg (Niemcy)^{[potrzebny przypis]}
• Suso (Dania) - współpraca zakończyła się w 2007 roku po likwidacji gminy Suso w wyniku reformy administracyjnej w Danii
• Złoty Stok (Polska)

Ludzie związani z Szamocinem

Zobacz też

• Synagoga w Szamocinie
• Cmentarz żydowski w Szamocinie
• Szamocin (stacja kolejowa)

Przypisy

1. Szamocin w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-12] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
2. Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2009 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2010-06, s. 102. ISSN 1734-6118. [dostęp 2010-07-16].
3. "Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski", tom I, Biblioteka Kórnicka, Poznań 1877, str.474-75.
4. Wiadomości z miast i gmin, w: Kronika Wielkopolski, nr 1/1994, s. 194, ISSN 0137-3102

Linki zewnętrzne

• Szamocin, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 776 .

Kontrola autorytatywna (miasto):

• VIAF: 125964252
• GND: 4674417-4
• J9U: 987007475837705171