Kaczory

Kaczory

miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Centrum Kaczor Urząd Miasta i Gminy Kaczory
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	pilski
Gmina	Kaczory
Data założenia	przed 1513
Prawa miejskie	2022
Burmistrz	Brunon Wolski
Powierzchnia	16,55[1] km²
Populacja (2011) • liczba ludności • gęstość	2904[2] 175,4 os./km²
Strefa numeracyjna	67
Kod pocztowy	64-810
Tablice rejestracyjne	PP
Położenie na mapie gminy Kaczory Kaczory
Położenie na mapie Polski Kaczory
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Kaczory
Położenie na mapie powiatu pilskiego Kaczory
53°06′12″N 16°52′54″E
TERC (TERYT)	3019034
SIMC	0526469
Strona internetowa
BIP

Kaczory (niem. Erpel) – miasto w Polsce położone w województwie wielkopolskim, w powiecie pilskim, w gminie Kaczory.

Pod względem historycznym Kaczory leżą na Krajnie^[3]. Wieś królewska należała do starostwa ujskiego, pod koniec XVI wieku leżała w powiecie nakielskim województwa kaliskiego^[4]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa pilskiego.

Według danych z 1 stycznia 2011 roku wieś liczyła 2904 mieszkańców^[2].

Miejscowość jest siedzibą gminy Kaczory, od 2022 posiada prawa miejskie.

Historia

Pierwsza wzmianka o Kaczorach pochodzi z 1513 r. Legenda wiąże nazwę wioski z właścicielami Morzewa, którzy przed wieloma wiekami przyjeżdżali tutaj od czasu do czasu, by dobrze zjeść i popić, a potem także, by polować na kaczki, których nie brakowało w okolicy. Kroniki podają, że w 1653 r. we wsi mieszkało 22 rolników, karczmarz i kowal. Niewątpliwym wydarzeniem było otwarcie w 1851 r. linii kolejowej Piła–Bydgoszcz, przebiegającej właśnie przez Kaczory. W 1919 roku przez wieś przebiegała tymczasowa granica polsko-niemiecka, dzieląca wieś na dwie części. Polski posterunek celny mieścił się w istniejącym do dzisiaj budynku w Żabostowie. Już wtedy wieś rozwijała się prężnie, obok hotelu i restauracji działał dobrze wyposażony urząd pocztowy.

W okresie międzywojennym w miejscowości stacjonowała placówka Straży Granicznej I linii „Kaczory”^[5].

Najstarszymi budynkami są zapewne sklep żelazny oraz siedziba posterunku policji z lat 1919–1920. Uwagę przyciąga położony na wzgórzu, nad stawem budynek wybudowany przed wojną – obecna siedziba nadleśnictwa.^{[potrzebny przypis]}

Po wojnie Kaczory stały się siedzibą lokalnej administracji terenowej. W 1954 r. powstała tutaj Gromadzka Rada Narodowa, a od 1973 r. mieści się tu siedziba Urzędu Gminy.

1 lipca 1971, przy kościele św. Andrzeja Boboli, utworzono rzymskokatolicką parafię św. Andrzeja Boboli^[6].

W latach 1994–2000 we wsi wybudowano kościół pw. bł. Franciszki Siedliskiej.

W 2002 r. przy istniejącej szkole podstawowej powstał okazały budynek gimnazjum.

1 stycznia 2022 Kaczory po raz pierwszy w swojej historii uzyskały prawa miejskie^[7].

Administracja

Miasto i Gmina Kaczory jest członkiem stowarzyszenia Unia Miasteczek Polskich^[8].

Sport, turystyka i środowisko

Nieopodal Kaczor leży rezerwat przyrody Torfowisko Kaczory, lasy, jezioro Kopcze o długości 3 km, przypominające kształtem rzekę oraz ścieżki rowerowe historyczne i przyrodnicze (m.in. przez miejscowość przebiega międzynarodowa trasa rowerowa R1).

W miejscowości istnieje Klub Sportowy Zjednoczeni Kaczory. Od 1999 roku w kaczorskim gimnazjum działa SKKT-PTSM Łaziki, znane w regionie i w kraju Szkolne Koło Krajoznawczo-Turystyczne^{[potrzebny przypis]}.

Ludzie związani z Kaczorami‎

Zobacz też

• Kaczory (ujednoznacznienie)

Przypisy

1. Dz.U. z 2021 r. poz. 1395
2. Wieś Kaczory w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2017-05-16] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
3. Krzysztof Kołatka. Tożsamość regionalna mieszkańców Krajny. Studium językowo-kulturowe. „Linguistica Bidgostiana. Series Nova”. 2, s. 216, 2016. Andrzej Stanisław Dyszak – redaktor naukowy. Warszawa: BEL Studio Sp. z o.o. ISSN 1732-8187. [dostęp 2022-09-21]. [zarchiwizowane z adresu 2022-03-02]. Cytat: […] najrzadziej jako Krajniaków postrzegają siebie mieszkańcy Krajny z gmin: Kaczory (świadomość wielkopolska lub lokalna) […]. Niebagatelną rolę odgrywa tu bezspornie podział administracyjny. Otóż gmina Kaczory leży w obrębie województwa wielkopolskiego […]. (pol.). 
4. Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 242.
5. Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999, s. 20. ISBN 83-87424-77-3.
6. Kaczory – Parafia pw. św. Andrzeja Boboli. diecezja.bydgoszcz.pl. [dostęp 2017-05-10].
7. Dz.U. z 2021 r., poz. 1395 [online], ISAP  (pol.).
8. Baza Aktów Własnych [online], prawomiejscowe.pl [dostęp 2022-11-03] .

Linki zewnętrzne

• Kaczory 1.) niem. ''Erpel'', wieś nad jeziorem tej nazwy..., [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 656 .
• Internetowa strona mieszkańców miejscowości