Stanisław Szablewski

Stanisław Michał Szablewski

kapitan administracji (taborów)
Data i miejsce urodzenia	8 maja 1897 Warszawa, Królestwo Polskie
Data i miejsce śmierci	kwiecień 1940 Charków, USRR, ZSRR
Przebieg służby
Lata służby	1916–1940
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie Polski Korpus Posiłkowy
Jednostki	6 pułk piechoty 29 pułk Strzelców Kaniowskich 6 pułk piechoty Legionów 15 pułk piechoty Batalion KOP „Kopyczyńce” 58 pułk piechoty KRU Miechów
Stanowiska	kierownik referatu
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa
Odznaczenia

Stanisław Michał Szablewski (ur. 8 maja 1897 w Warszawie, zm. w kwietniu 1940 w Charkowie) – kapitan administracji (taborów) Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Syn Adama i Michaliny z Tryfanów^[1]. Ukończył gimnazjum i Szkołę Handlową w Kaliszu.

W okresie I wojny światowej służył w Legionach Polskich (od 1916) w 6 pułku piechoty. Po ich rozwiązaniu był internowany w Szczypiornie oraz Łomży. Następnie służył w Polskim Korpusie Posiłkowym.

W 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego. Został przydzielony do 29 pułku piechoty. W jednostce walczył w wojnie polsko-bolszewickiej, za swoje czyny został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari.

Po zakończeniu działań wojennych przeszedł do rezerwy. W 1921 roku został ponownie powołany do wojska i służył w 29 pułku Strzelców Kaniowskich. Ukończył Oficerską Szkołę dla Podoficerów w Bydgoszczy. 26 sierpnia 1926 roku Prezydent RP mianował go podporucznikiem ze starszeństwem z dniem 31 sierpnia 1924 roku i 14. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a Minister Spraw Wojskowych wcielił do 6 pułku piechoty Legionów w Wilnie^[2][3]. 1 września 1926 roku został awansowany na porucznika ze starszeństwem z dniem 31 sierpnia 1926 roku w korpusie oficerów piechoty. Służył w 15 pułku piechoty. W marcu 1931 został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza^[4][5]. Do 1935 służył w Brygadzie KOP „Wilno” i batalionie KOP „Kopyczyńce”. W latach 1935–1938 pełnił służbę w 58 pułku piechoty. Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1937 i 138. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[6]. W 1938 został przeniesiony do korpusu oficerów taborowych^[7], a w następnym roku do korpusu oficerów administracji, grupa administracyjna^[8]. W 1939 roku był kierownikiem II referatu uzupełnień w Komendzie Rejonu Uzupełnień Miechów^[9].

Po agresji ZSRR na Polskę w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej i przebywał w obozie w Starobielsku^[1]. Wiosną 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach^[1], gdzie od 17 czerwca 2000 roku mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie^[10]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 3751^[1].  

Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt. 2007-11-09: Pierwszy dzień uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”

5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora^[11][12][13]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”^[14][15][16].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 5200 (1922^[17]
• Krzyż Niepodległości (13 kwietnia 1931)^[18]
• Krzyż Walecznych (czterokrotnie)^[19]
• Srebrny Krzyż Zasługi (1938)^[20][21]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

Zobacz też

• jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
• obozy NKWD dla jeńców polskich
• ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie

Przypisy

1. Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 527.
2. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 87 z 29 sierpnia 1924 roku, s. 495.
3. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 97 z 25 września 1924 roku, s. 540.
4. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931 roku, s. 121.
5. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 107, 910.
6. Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 389.
7. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938 roku, s. 39.
8. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 308.
9. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 853.
10. Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
11. Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 59 [dostęp 2024-10-14] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27]  (pol.).
12. Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
13. Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17]  (pol.).
14. Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26]  (pol.).
15. Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28]  (pol.).
16. „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
17. Dekret Naczelnika Państwa L. 11268 V.M. Adj. Gen. z 1922 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 6, s. 227)
18. M.P. z 1931 r. nr 87, poz. 137 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
19. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 107, tu tylko nadanie po raz pierwszy.
20. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938 roku, s. 39 „za zasługi w służbie wojskowej”.
21. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 308, autorzy nie wymienili innych orderów i odznaczeń.

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
• Rocznik Oficerski 1928 - Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1928, s. 31, 274.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 83-7188-691-8.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.