Rybołówki

Rybołówki

Anoinae
Bonaparte, 1854
Przedstawiciel podrodziny – rybołówka atolowa (Anous minutus)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	siewkowe
Podrząd	mewowce
Parvordo	Larida
Nadrodzina	Laroidea
Rodzina	mewowate
Podrodzina	rybołówki
Typ nomenklatoryczny
Anous niger J.F. Stephens, 1826 (= Sterna stolida Linnaeus, 1758)
Synonimy Anaethetus Browne, 1789[1] ?Nodinus Rafinesque, 1815[2] Megalopterus Boie, 1826[3] Noddi Berthold, 1827[4] Stolida Lesson, 1831[5] Gavia Swainson, 1837[6] Aganaphron Gloger, 1842[7] Procelsterna Lafresnaye, 1842[8] Micranous Saunders, 1895[9] Anousella Mathews, 1912[10]
Rodzaje
Anous[11] J.F. Stephens, 1826[12]

Rybołówki^[13] (Anoinae) – monotypowa podrodzina ptaków z rodziny mewowatych (Laridae).

Zasięg występowania

Podrodzina obejmuje gatunki występujące na wszystkich oceanach świata^[14].

Morfologia

Długość ciała 25–45 cm, rozpiętość skrzydeł 46–86 cm; masa ciała 41–272 g^[14].

Systematyka

Etymologia

• Anous: gr. ανους anous „głupi, niemądry”, od ανοος anoos „bez zrozumienia”^[15].
• Anaethetus: gr. αναισθητος anaisthētos „głupi, bezsensowny”, od negatywnego przedrostka αν- an-; αισθανομαι aisthanomai „zrozumieć”^[15]. Gatunek typowy: Sterna stolida Linnaeus, 1758.
• Nodinus: nazwa oparta na „Noddi” de Buffona z lat 1770–1781^[15]. Nomen nudum.
• Megalopterus: gr. μεγας megas, μεγαλη megalē „wielki”; -πτερος -pteros „-skrzydły”, od πτερον pteron „skrzydło”^[15]. Gatunek typowy: Sterna tenuirostris Temminck, 1823.
• Noddi: ang. Noddy (pol. głupek), nazwa nadana tropikalnym rybołówkom przez marynarzy w XVI wieku, którzy uważali, że ich nieustraszone zachowanie i obojętność wobec człowieka graniczy z głupotą^[15]. Gatunek typowy: Sterna stolida Linnaeus, 1758.
• Stolida: epitet gatunkowy Sterna stolida Linnaeus, 1758; łac. stolidus „głupi”^[15]. Gatunek typowy: Sterna stolida Linnaeus, 1758.
• Gavia: łac. gavia „niezidentyfikowany ptak morski”, być może rodzaj jakiejś mewy, która gnieździ się wśród skał^[15]. Gatunek typowy: Gavia leucoceps Swainson, 1837 (= Sterna stolida Linnaeus, 1758).
• Aganaphron: gr. αγανοφων aganophrōn „delikatny”, od αγανος aganos „delikatny”; φρονεω phroneō „mieć zamiar”^[15]. Gatunek typowy: Sterna stolida Linnaeus, 1758.
• Procelsterna: zbitka wyrazowa nazw rodzajów: Procellaria Linnaeus, 1766 (burzyk) oraz Sterna Linnaeus, 1758, (rybitwa)^[15]. Gatunek typowy: Procelsterna tereticollis Lafresnaye, 1842 (= Sterna teretirostris Lafresnaye, 1841).
• Micranous: gr. μικρος mikros „mały”; rodzaj Anous Stephens, 1826^[15]. Gatunek typowy: Sterna tenuirostris Temminck, 1823.
• Anousella: rodzaj Anous Stephens, 1826; łac. przyrostek zdrabniający -ella^[15]. Gatunek typowy: Anous minutus Boie, 1844.

Podział systematyczny

Do podrodziny należy jeden rodzaj z następującymi gatunkami^[13]:

• Anous stolidus (Linnaeus, 1758) – rybołówka brunatna
• Anous ceruleus (F.D. Bennett, 1840) – rybołówka polinezyjska
• Anous albivitta (Bonaparte, 1856) – rybołówka szara
• Anous tenuirostris (Temminck, 1823) – rybołówka cienkodzioba
• Anous minutus Boie, 1844 – rybołówka atolowa

Przypisy

1. P. Browne: The civil and natural history of Jamaica in three parts. Wyd. 2.ª ed. London: Sold by B. White and Son, 1789, s. 481. (ang.).
2. C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 72. (fr.).
3. F. Boie. Generalübericht der ornithologischen Ordungen, Familien und Gattungen. „Isis von Oken”. 1826, s. kol. 980, 1826. (niem.). 
4. A.A. Berthold: Dritte Familie. W: P.-A. Latreille: Latreille's Naturliche Familien des Thierreichs. Weimar: Im Verlage des Gr. H.S. priv. Landes-Industrie- Comptoirs, 1827, s. 85, 586. (niem.).
5. R.-P. Lesson: Traité d’ornithologie, ou, Tableau méthodique des ordres, sous-ordres, familles, tribus, genres, sous-genres et races d'oiseaux : ouvrage entièrement neuf, formant le catalogue le plus complet des espèces réunies dans les collections publiques de la France. Bruxelles: Chez F.G. Levrault, 1831, s. 620. (fr.).
6. W. Swainson: On the natural history and classification of birds. Cz. 2. London: John Taylor, 1837, s. 373, seria: Cabinet cyclopaedia. Natural history. (ang.).
7. C.W.L. Gloger: Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte. Breslau: A. Schulz, 1841, s. 463. (niem.).
8. F. de Lafresnaye. Description d’un nouveau genre d’Oiseaux. „Magasin de Zoologie, d’Anatomie comparée et de Palaeontologie”. 2 (4), s. ryc. 29, 1842. (fr.). 
9. H. Saunders. Micranous, gen. n.. „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 4, s. 19, 1895. (ang.). 
10. G.M. Mathews: The Birds of Australia. Cz. 2. London: Whiterby & co., 1912, s. 412. (ang.).
11. Anous, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2017-08-11]  (ang.).
12. J.F. Stephens: Anoüs. Noddy. W: G. Shaw: General zoology, or Systematic natural history. T. 13: Aves. Cz. 1. London: Printed for G. Kearsley, 1826, s. 139. (ang.).
13. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Anoinae Bonaparte, 1854 – rybołówki (wersja: 2020-01-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-02-05].
14. M. Gochfeld & J. Burger: Family Sternidae (Terns). W: J. del Hoyo, A. Elliott & J. Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 3: Hoatzin to Auks. Barcelona: Lynx Edicions, 1996, s. 664–666. ISBN 84-87334-20-2. (ang.).
15. Etymologia za: The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca  (ang.).