Urodził się w rodzinie holenderskich wykładowców teatralnych[8] jako syn Teunke (z domu Mellema) i Arenda Hauerów[11][12]. Ponieważ jego rodzice często byli w trasie, wychowywany był wraz z trzema siostrami (jedną starszą i dwiema młodszymi) przez nianię[8] w Amsterdamie[13]. Jego dziadek był kapitanem szkunera[8]. Uczęszczał do szkoły Rudolfa Steinera, ponieważ jego rodzice chcieli, aby rozwinął swoją kreatywność. W 1959, w wieku 15 lat, przerwał naukę, opuścił dom rodzinny i zaciągnął się jako marynarz na dalekomorskich statkach. Jednak, podobnie jak jego pradziadkowi, daltonizm uniemożliwił karierę na morzu. Po rocznej służbie zdecydował się wrócić do Holandii. Następnie wieczorowo ukończył szkołę średnią. W 1960 zaciągnął się do Koninklijke Landmacht, ale w krótkim czasie na skutek załamania psychicznego został umieszczony w specjalistycznym ośrodku, a następnie zwolniony ze służby[14].
Sławę w swojej ojczyźnie zyskał, debiutując w tytułowej roli Florisa van Roozemonda, szlachetnego rycerza na wygnaniu, w serialu rycerskim Floris (1969)[17], od którego zaczęła się jego wieloletnia współpraca z reżyserem Paulem Verhoevenem[18]. Później zagrał w wielu filmach, lecz role u Verhoevena były kluczowe dla rozwoju jego kariery.
W skandalizującym erotycznym dramacie Verhoevena Tureckie owoce (Turks fruit, 1973)[19], zrealizowanym na podstawie powieści RachatłukumJana Wolkersa, Hauer wcielił się w rolę artysty rzeźbiarza Erika Vonka. Dwa filmy Verhoevena z udziałem Hauera – Tureckie owoce i dramat wojenny Żołnierz Orański (1977) – w zorganizowanym w 1999 plebiscycie na najlepszy holenderski film XX wieku zajęły odpowiednio pierwsze i drugie miejsce[20]. W 1995 holenderski serwis pocztowy wydał pieczęć z Hauerem ze sceny w Tureckich owocach[21].
Powrócił do współpracy z Verhoevenem przy epickim, osadzonym w średniowieczu dramacie przygodowym Ciało i krew (1985) w roli byłego porucznika Martina z Jennifer Jason Leigh. Pierwotnie Hauer miał zagrać postać policjanta, który stał się robotem w filmie Verhoevena RoboCop (1987)[21], lecz ostatecznie rolę przyjął Peter Weller.
W 2001 wraz z Erikiem van Lieshoutem wyreżyserował swój pierwszy film, krótkometrażowy obraz The Room.
W 2017 użyczył wizerunku i głosu dla postaci Daniela Lazarskiego w grze Observer polskiego studia Bloober Team.
Kariera w Stanach Zjednoczonych
Na początku lat 80. Hauer otrzymywał pierwsze propozycje ról w amerykańskich produkcjach. W filmie kryminalnym Bruce’a MalmuthaNocny jastrząb (Nighthawks, 1981) z Sylvestrem Stallone w roli głównej zagrał postać terrorysty Wulfgara. Międzynarodową sławę zdobył rolą złowieszczego Roya Batty’ego, demonicznego przywódcy replikantów, antagonisty Ricka Deckarda (w tej roli Harrison Ford) w filmie Ridleya ScottaŁowca androidów (Blade Runner, 1982), opartym na powieści Philipa K. Dicka. Za kreację Batty’ego zdobył nominację do nagrody Saturna w kategorii najlepszy aktor drugoplanowy[22]. Za kultową uznano scenę jego pożegnalnego monologu jego autorstwa[23]. Hauer uznał, że tekst napisany przez scenarzystę był nudny, rozwlekły i nieprzystający do dramatyzmu sceny. Powiedział więc tylko jego część, przearanżowaną, a także dodał całkowicie zaimprowizowane: „Wszystkie te chwile przepadną w czasie jak łzy w deszczu. Czas umierać”[23]. Mimo obsadzenia w głównej roli będącego wówczas na szczycie popularności Harrisona Forda, w momencie premiery film spotkał się z chłodnym przyjęciem recenzentów oraz publiczności. Obraz został doceniony dopiero po latach, gdy kolejne pokolenie widzów „odkryło” go na kasetach wideo. Rodzący się ruch fanowski został dostrzeżony przez producentów i doprowadził do wznowienia pokazów kinowych, które okazały się wielkim sukcesem. Rutger Hauer podkreślał, że to właśnie rola przywódcy zrewoltowanych replikantów Nexus-6, była najważniejsza i najbardziej satysfakcjonująca w jego karierze.
Za kreację Aleksandra „Saszy” Pieczerskiego w nagrodzonym Złotym Globem telewizyjnym dramacie wojennym CBSUcieczka z Sobiboru (1987) u boku Joanny Pacuły i Alana Arkina został uhonorowany Złotym Globem. W filmie sensacyjnym Poszukiwany żywy lub martwy (Wanted: Dead or Alive, 1987)[20] z udziałem muzyka zespołu Kiss – Gene’a Simmonsa zagrał postać Nicka Randalla, „łowcę głów” i byłego agenta CIA. Wystąpił w postapokaliptycznym obrazie Krew bohaterów (1989) w reżyserii Davida W. Peoplesa, współscenarzysty Łowcy androidów, i swobodnej amerykańskiej adaptacji japońskiego cyklu filmów o niewidomym szermierzu Zatoichim pod tytułem Ślepa furia (1989)[20].
Lata 90. to bardzo płodny, choć nie do końca udany okres w karierze aktora. Przeniósł się wprawdzie na stałe do Los Angeles i dostawał coraz więcej propozycji scenariuszowych, ale nie było wśród nich filmów, które otworzyłyby mu drogę do aktorskiej pierwszej ligi. Wśród pierwszoplanowych ról w jego dorobku z tego okresu dominują tytuły zaliczane do kina klasy B – Obroża (1991) Lewisa Teague’a z Mimi Rogers, Apokalipsa (1996) Alberta Pyuna jako Omega Doom z Norbertem Weisserem, W mgnieniu oka (1992) Iana Sharpa jako wypalony, policyjny weteran, który obsesyjnie ściga potwora z Kim Cattrall, Arktyczna depresja (1993) czy Taktyczna napaść (1999) jako kapitan John „Doc” Holiday z Robertem Patrickiem. Znacznie ciekawiej prezentują się drugoplanowe role w kameralnych obrazach takich jak Szymon Mag (1999) czy telewizyjny film Merlin (1998). Za rolę SS-Sturmbannführera Xaviera Marcha w dramacie wojennym HBOVaterland – Tajemnica III Rzeszy (Fatherland, 1994) z Mirandą Richardson był nominowany do Złotego Globu[23]. Wziął udział w humorystycznej reklamie piwa Guinness i teledysku do piosenki Kylie Minogue „On a Night Like This” (2000).
W 2000, podczas zdjęć na wyspach Turks i Caicos, zainteresował się losem tamtejszych mieszkańców borykających się z AIDS i postanowił założyć organizację charytatywną (The Rutger Hauer Starfish Association), pomagającą kobietom w ciąży i dzieciom z wirusem HIV[24][14].
Życie prywatne
Był żonaty z Heidi Merz. Mieli córkę Ayeshę (ur. 1966). 22 listopada 1985 ożenił się z Ineke ten Kate, z którą był związany do śmierci.
Zmarł 19 lipca 2019 w wieku 75 lat w swoim domu w Beetsterzwaag w Holandii po krótkiej chorobie[25].