Przemyślidzi

Przemyślidzi

Kraj	Czechy Polska
Założyciel	Legendarny: Przemysł Oracz Historyczny: Borzywoj I
Ostatni przedstawiciel	jako władca Czech i Polski: Wacław III (do 1306) jako książę raciborski: Walentyn (do 1521)
Rok założenia	ok. 871
Rok rozwiązania	1521
Pochodzenie etniczne	czeska

Zobacz multimedia związane z tematem: Przemyślidzi

Przemyślidzi (cz. Přemyslovci) – czeska dynastia wywodzona od legendarnego Przemysła, męża Libuszy. Historycznie panowała w Księstwie i Królestwie Czech od Borzywoja, który ok. roku 871 przyjął chrzest. Główna linia wygasła w 1306 roku wraz ze śmiercią Wacława III. Boczna linia zapoczątkowana przez Mikołaja I (nieślubny syn Przemysła Ottokara II) panowała w księstwach śląskich (opawskim, karniowskim i raciborskim) między 1269 a 1521.

Spokrewnieni z dynastią Piastów poprzez liczne małżeństwa począwszy od Mieszka I i Dobrawy, córki Bolesława I Srogiego. Przez krótki okres panowali także w Polsce, na Węgrzech oraz w Austrii, Styrii, Krainie i Karyntii. Ich miejsce na tronie Czech zajęła niemiecka dynastia Luksemburgów.

W 1085 roku Przemyślida Wratysław II został koronowany za zgodą cesarza Henryka IV na króla Czech i nominalnie Polski. Pierwszym faktycznym władcą Polski z dynastii Przemyślidów był Wacław II, który w 1291 roku opanował Kraków, a w 1300 roku zajął Wielkopolskę i za zgodą cesarza koronował się w Gnieźnie na króla Polski. Ze względu na przedwczesną śmierć nie doszło do koronacji jego syna i następcy Wacława III (1305–1306), jednak przez kilka miesięcy jego władza była uznawana na ziemiach polskich.

Koronacje królewskie

• Wratysław II – 1085
• Władysław II – 1158
• Przemysł Ottokar I – 1203
• Wacław I – 1228
• Przemysł Ottokar II – 1253
• Wacław II – 1297 i 1300
• Wacław III – 1301 i 1305

Borzywoj I

Spitygniew I

Wratysław I

Wacław I Święty

Bolesław I Srogi

Bolesław II Pobożny

Bolesław III Rudy

Jaromir

Oldrzych

Brzetysław I

Spitygniew II

Wratysław II

Konrad I

Otto I Piękny

Brzetysław II

Borzywoj II

Władysław I

Sobiesław I

Oldrzych Brneński

Luitpold Znojemski

Świętopełk

Otto II Czarny

Lupold

Władysław II

Henryk

Władysław

Sobiesław II

Oldrzych

Wacław II

Wratysław Brneński

Konrad II Znojemski

Wacław Henryk

Otto III Detleb

Fryderyk

Świętopełk Władysławowic

Przemysł Ottokar I

Władysław III Henryk

Henryk Brzetysław

Konrad II Otto

Włodzimierz

Brzetysław

Spitygniew Brneński

Świętopełk Brneński

Wratysław

Wacław I

Władysław I Przemyślida

Przemysł

Sifrid

Władysław II

Przemysł Ottokar II

Wacław II

Mikołaj I opawski

Wacław III

Mikołaj II opawski

Jan I raciborski

Mikołaj III opawski

Przemek I opawski

Jan II Żelazny

Mikołaj IV z Bruntálu

Wacław II opawski

Mikołaj IV opawski

Wilhelm opawski

Ernest opawski

Przemek II opawski

Mikołaj V karniowski

Wacław II raciborski

Hanusz fulnecki

Jan III głubczycki

Fryderyk opawski

Wacław III opawski

Przemek III opawski

Jan IV karniowski

Wacław III rybnicki

Jan V raciborski

Mikołaj VI raciborski

Jan VI raciborski

Walentyn raciborski

Biskupi

• Strachkwas Chrystian – biskup elekt praski
• Jaromir Gebhart – biskup praski
• Henryk Brzetysław – biskup praski
• Świętobór Fryderyk – patriarcha Akwilei
• Wojciech – arcybiskup salzburski
• Jan Volek – biskup ołomuniecki

Duchowieństwo diecezjalne

• Otto Dypoldowic – prepozyt magdeburski
• Sifrid – kanonik ołomuniecki
• Jan – proboszcz wyszehradzki

Zakonnicy i zakonnice

• Strachkwas Chrystian – zakonnik w klasztorze św. Emmerama w Ratyzbonie
• Mlada Maria – ksieni klasztoru św. Jerzego w Pradze
• Ludmiła, córka Wratysława II
• Henryk – joannita
• Elżbieta, córka Henryka – zakonnica w Doksanach
• Małgorzata, córka Henryka – zakonnica w Doksanach
• Agnieszka, córka Oldrzycha – zakonnica w Gerberstadt
• Agnieszka – ksieni klasztoru św. Jerzego w Pradze
• Jadwiga – zakonnica w Gernrode
• Agnieszka – ksieni klarysek, święta
• Kunegunda – ksieni klasztoru św. Jerzego w Pradze

Zgony nienaturalne

• Wacław I Święty – 935
• Jaromir – 1035
• Brzetysław II – 1100
• Świętopełk – 1109
• Otto II Czarny – 1126
• Dypold III Borzywoj – 1235–1236
• Bolesław Dypoldowic – 1241
• Przemysł Ottokar II – 1278
• Wacław III – 1306

Potomstwo naturalne

Dzieci Przemysła Ottokara II:

• Mikołaj I
• Agnieszka
• Elżbieta
• Jan, proboszcz wyszehradzki

Dziecko Wacława II:

• Jan Volek – biskup ołomuniecki

Dziecko Wacława II lub Wacława III:

• Elżbieta

Książęta na Ołomuńcu

• 1061–1087 Otto I Piękny (syn Brzetysława I, księcia Czech)
• 1087–1109 Światopełk II (syn, książę Czech od 1107)
• 1126–1130 Wacław I (syn)
• 1135–1137 Leopold (syn Borzywoja II, księcia Czech)
• 1137–1140 Władysław (syn Sobiesława I, księcia Czech)
• 1140–1160 Otto III Detleb (syn Ottona II)
• 1160–1191 Konrad III Otto (syn Konrada II)
• 1189 Włodzimierz (syn Ottoa III Detleba, usunięty, zm. 1200)
• 1194 Włodzimierz (ponownie)
• 1194–1200 Brzetysław (brat)

Książęta na Brnie

• Konrad I (syn księcia Czech Brzetysława I, 1054–1055)
• Spitygniew II (brat, 1055–1061)
• Konrad I (ponownie, 1061–1092)
• Oldrzych Brneński (syn, 1092–1099)
• Borzywoj II (syn księcia Czech Wratysława II, 1099–1101)
• Oldrzych Brneński (ponownie, 1101–1113)
• Władysław I (1113–1115, książę Czech)
• Sobiesław (1115–1123, książę Czech)
• Otto II Czarny (syn Ottona I Pięknego, 1123–1125)
• Wratysław Brneński (syn Oldrzycha Brneńskiego, 1125–1129)
• Sobiesław (ponownie, 1129–1130)
• Wratysław Brneński (ponownie, 1130–1156)
• Konrad II Znojemski (syn Luitpolda, 1156–przed 1161)
• Władysław II (przed 1161–1172, książę Czech)
• Fryderyk (1172–1173, książę Czech)
• Wacław II (syn Sobiesława I, 1174–1179)
• Konrad III Otto (syn Konrada II Znojemskiego, 1179–1189, od 1182 margrabia)
• Spitygniew i Świętopełk (synowie Świętopełka Władysławowica,1189–1192)
• Władysław Henryk (syn Władysława II, 1192–1194)
• Spitygniew i Świętopełk (ponownie, 1194–1198)
• Świętopełk (samodzielnie, 1199–1200)

Książęta na Znojmie

• 1101–1112 Luitpold (syn Ottona I Pięknego)
• 1112–1113 Oldrzych (brat)
• 1113–1161 Konrad II (syn Luitpolda)

Książęta Moraw

• 1059–1061 Wratysław II (syn Brzetysława I, książę Czech od 1061, król 1085–1092)
• 1123–1126 Otto II Czarny (Otik) (syn Ottona I Pięknego)

Margrabiowie Moraw

• 1197–1222 Władysław III Henryk (syn Władysława II, króla Czech, książę Czech w 1197)
• 1224–1228 Władysław (syn Przemysła Ottokara I, króla Czech)
• 1228–1239 Przemysł (brat)
• 1246–1247 Władysław (syn Wacława I, króla Czech)
• 1247–1278 Przemysł Ottokar II (brat, król Czech od 1253)

Książęta Austrii

• 1246–1247 Władysław (syn Wacława I króla Czech)
• 1251–1278 Przemysł Ottokar II (brat; król Czech od 1253; książę Karyntii i Styrii od 1269)

Książęta Opawy

• 1280–1318 Mikołaj I (syn Przemysła Ottokara II, króla Czech)
• 1318–1365 Mikołaj II (syn)
• 1365–1381 Wacław (syn)
• 1381–1433 Przemko (brat)
• 1433–1452 Wilhelm (syn)
• 1452–1464 Ernest (brat)

Książęta Raciborza

• 1318–1380 Jan I (syn Mikołaja II)
• 1380–1424 Jan II (syn)
• 1424–1456 Wacław (syn)
• 1456–1493 Jan III (syn)
• 1493–1506 Mikołaj III (syn)
• 1506 Jan IV (brat)
• 1506–1521 Walenty (brat, pan Bogumina)

Książęta Głubczyc

• 1318–1394 Mikołaj III (syn Mikołaja II)
• 1394–1447 Wacław (syn Przemka)
• 1447–1483 Jan (syn)

Książęta ziębiccy

• 1433–1452 Wilhelm (syn Przemka)

Książęta Karniowa

• 1407–1452 Mikołaj (syn Jana II)
• 1452–1474 Jan (syn, usunięty zm. 1483)

Książęta Rybnika

• 1407–1452 Mikołaj (syn Jana II)
• 1452–1478 Wacław (syn)

Książęta Ścinawy

• 1452–1474 Wacław (syn Wilhelma)

Zobacz też

Zobacz publikację Czechy Przemyslidów w Wikibooks

• Sławnikowice, Wrszowcy, Luksemburgowie, Piastowie
• bitwa pod Suchymi Krutami
• książęta opawsko-raciborscy

Kontrola autorytatywna (dynastia):

• VIAF: 25397700, 3756155832964933490004, 21151776731218010646
• GND: 118742086
• NKC: jx20060403074
• PLWABN: 9810632414305606
• J9U: 987007285341305171
• LIH: LNB:CD/e;=BN

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: topic/house-of-Premysl
• Universalis: les-premyslides
• БРЭ: 3176807
• DSDE: přemysliderne
• Hrvatska enciklopedija: 50162